Όσο δραματικό κι αν ακούγεται, ο πλανήτης θα έπρεπε να είχε τεθεί ήδη σε κατάσταση συναγερμού για το δυστοπικό σενάριο της λειψυδρίας, καθώς η Γη καταγράφει δραματική μείωση στο γλυκό νερό, όπως δείχνουν στοιχεία από 20 χρόνια δορυφορικών μετρήσεων. Πάνω από το 75% του παγκόσμιου πληθυσμού κατοικεί σήμερα σε ζώνες με αρνητικό ισοζύγιο νερού, με επιπτώσεις στη γεωργία, στην υγιεινή και στην κλιματική προσαρμογή. Η ερημοποίηση σε περιοχές με ελάχιστες βροχοπτώσεις επιδεινώνεται ραγδαία.
Το 1998 ο Σουηδός καθηγητής Υδρολογίας Λέναρτ Γ. Λούντκβιστ ήταν ο πρώτος που πρότεινε τον όρο «υδροκτονία» για τη ραγδαία καταστροφή των υδάτινων οικοσυστημάτων. Και τότε, δεν ήταν στο κάδρο, στο βαθμό που είναι σήμερα, το ζήτημα της κλιματικής αλλαγής και η ξηρασία που αυτή προκαλεί.
Η περίοδος 2015-2024 ήταν η θερμότερη δεκαετία που έχει καταγραφεί ποτέ στον πλανήτη, καθώς η παγκόσμια μέση θερμοκρασία ξεπέρασε τα προβιομηχανικά επίπεδα κατά 1,55 °C το 2024. Επί του παρόντος, η ανθρωπογενής υπερθέρμανση του πλανήτη αυξάνεται με ρυθμό 0,25 °C ανά δεκαετία.
Η λειψυδρία αποτελεί λοιπόν σήμερα τη σοβαρότερη πρόκληση που αντιμετωπίζει ο πλανήτης. Ο υπερπληθυσμός του πλανήτη, σε συνδυασμό με την αύξηση της θερμοκρασίας, τη μείωση των βροχοπτώσεων και τη συχνότερη εμφάνιση ακραίων καιρικών φαινομένων επηρεάζουν δραματικά τη διαθεσιμότητα και την ποιότητα του νερού.
Σχεδόν 3,3 δισ. άνθρωποι ζουν σήμερα σε περιοχές άνυδρες ή με υψηλό υδατικό στρες. Μέχρι το 2050, όπως λένε οι επιστήμονες, η ζήτηση νερού προβλέπεται να έχει διπλασιαστεί ή ακόμα και τριπλασιαστεί, οπότε ο πληθυσμός στη Γη αναμένεται να έχει εκτοξευτεί στα 9,7 δισεκατομμύρια ανθρώπους (από περίπου 8 δισ. που είναι σήμερα).
Δεν χρειάζεται μεγάλη φαντασία, ούτε τρομολαγνεία για να συλλάβουμε τι μπορεί να συμβεί στο μέλλον, διότι το… μέλλον είναι ήδη εδώ.
Το Ιράν τελεί ήδη σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης, με ένα σύννεφο δυστοπίας να έχει κουρνιάσει πάνω από την Τεχεράνη. Η πρωτεύουσα της χώρας βρίσκεται στα πρόθυρα μιας άνευ προηγουμένου κρίσης. Ο πρόεδρος της χώρας, Μασούντ Πεζεσκιάν, προειδοποίησε ότι εάν μέχρι το τέλος του έτους δεν σημειωθούν σημαντικές βροχοπτώσεις, η Τεχεράνη ίσως χρειαστεί να εκκενωθεί λόγω απόλυτης έλλειψης νερού. Μιλώντας σε τηλεοπτικό διάγγελμα, ανέφερε πως η κατάσταση είναι τόσο οριακή, ώστε το νερό ενδέχεται να αρχίσει να διανέμεται με δελτίο ήδη από τα τέλη Νοεμβρίου!
Η φετινή ξηρασία θεωρείται η πιο σοβαρή των τελευταίων δεκαετιών, με τις αρχές να κάνουν λόγο για φαινόμενο που δεν έχει προηγούμενο εδώ και 100 χρόνια. Τα αποθέματα των φραγμάτων που υδροδοτούν την πόλη εξαντλούνται ραγδαία: μόνο το φράγμα Αμίρ Καμπίρ διαθέτει πλέον το 8% της συνολικής του χωρητικότητας, σύμφωνα με την κρατική υπηρεσία ύδατος.
Παράλληλα, η μείωση των βροχοπτώσεων σε εθνικό επίπεδο είναι δραματική – μόλις 152 χιλιοστά φέτος, δηλαδή περίπου το 40% του ιστορικού μέσου όρου. Σε κάποιες επαρχίες η πτώση φτάνει έως και το 80%, προκαλώντας ανησυχία για γενικευμένη υδατική κατάρρευση. Οι αρχές καλούν τους κατοίκους να περιορίσουν την κατανάλωση νερού. Τους τελευταίους έξι μήνες οι κάτοικοι της Τεχεράνης την μείωσαν κατά 10%. Ο περιφερειακός διευθυντής της εταιρείας υδάτων, Μοχσέν Αρντακανί, επεσήμανε, μιλώντας στην τηλεόραση, ότι αν η μείωση φτάσει το 20%, ίσως η κατάσταση παραμείνει διαχειρίσιμη για μερικές εβδομάδες ακόμη, εν αναμονή λυτρωτικών βροχοπτώσεων.
Στην ίδια την Τεχεράνη, όπου το κλίμα είναι παραδοσιακά θερμό και ξηρό, η διακοπή υδροδότησης σε συνοικίες έχει γίνει πλέον συχνό φαινόμενο. Το καλοκαίρι, μάλιστα, οι αρχές είχαν κηρύξει δύο ημέρες αργίας, σε μια ύστατη προσπάθεια εξοικονόμησης ενέργειας και νερού. Αν δεν αλλάξει άμεσα η μετεωρολογική εικόνα, η ιρανική πρωτεύουσα των 10 εκατομμυρίων κατοίκων ενδέχεται να γίνει αυτή εγκαινιάσει με κάθε «επισημότητα» τον πόλεμο του νερού στον πλανήτη.