Έφτασε στη στρατόσφαιρα: Η πυρηνική έκρηξη που ήταν 3.333 φορές ισχυρότερη απ’ τη «Χιροσίμα»

Το σύννεφο που σηκώθηκε έφτασε τα 42 μίλια σε ύψος και σχεδόν βγήκε εκτός ατμόσφαιρας πλανήτη, ενώ ήταν ορατό από 600 μίλια μακριά.

Για αιώνες οι επιστήμονες προσπαθούσαν να εξηγήσουν τον κόσμο με μια γεωκεντρική και ανθρωποκεντρική αντίληψη, μέχρι που ήρθε ο Γαλιλαίος για να κάνει την αρχή της αλλαγής και να μάθουμε πως η Γη είναι απλά ένας από τους πολλούς πλανήτες.

Μπορεί να έχουν περάσει αιώνες από τότε, όμως ο άνθρωπος εξακολουθεί να ερμηνεύει και να δίνει αξία στα πράγματα ανάλογα με την επίδραση που έχουν σε αυτόν.

Είναι χαρακτηριστικό παράδειγμα οι καλοκαιρινές πυρκαγιές. Στην Ελλάδα για παράδειγμα έχουμε δύο τραγικές περιπτώσεις με πολλούς νεκρούς κι είναι ημέρες πένθους και μνήμης αυτές. Αντιθέτως, δεν έγινε ούτε η μισή συζήτηση σε μεγάλες πυρκαγιές που κατέστρεψαν δασικές εκτάσεις και αφάνισαν πληθυσμούς ζώων και οικοσυστήματα.

Το ίδιο συμβαίνει και στην περίπτωση των πυρηνικών εκρήξεων που έλαβαν χώρα στον πλανήτη από το ξεκίνημα του Β΄Παγκοσμίου Πολέμου και μέχρι τα μισά του Ψυχρού Πολέμου.

Ως γνωστόν, ΗΠΑ και ΕΣΣΔ δημιούργησαν δύο τεράστια στρατόπεδα πολιτικής και στρατιωτικής προέκτασης και ανταγωνίζονταν η μία την άλλη στα πάντα. Και οι δύο είχαν βρει στρατηγικά σημεία για να αναπτύσσουν τις στρατιωτικές τους επιχειρήσεις και πειραματισμούς. Οι ΗΠΑ είχαν αρκετά σημεία σε πιο άγονες πολιτείες, αλλά και σε μικρά νησιά Ατλαντικού και Ειρηνικού, όπως τα Φόκλαντ ή τα Μάρσαλ, όπου έγιναν κοντά 70 πυρηνικές δοκιμές και δημιουργήθηκαν τεράστιοι κρατήρες.

Από την άλλη πλευρά, η τότε ΕΣΣΔ είχε την τεράστια έκταση της Σιβηρίας για να εφαρμόσει τις δοκιμές της δίχως να υπάρξει ανθρώπινη απώλεια. Ή τουλάχιστον αυτή ήταν η επιφανειακή ανάγνωση, ή η υποδόρεια θυσία που ήταν διατεθειμένοι να κάνουν για να προκαλέσουν τον τρόμο στις ΗΠΑ.

Κι ενώ όλοι θυμούνται τις βόμβες σε Χιροσίμα και Ναγκαζάκι που προκάλεσαν το θάνατο σε δεκάδες χιλιάδες ανθρώπους, είναι μια σοβιετική πυρηνική βόμβα που έχει μείνει στην ιστορία ως η πιο τρομακτική και ηχηρή που εξερράγη πάνω στον πλανήτη.

Η Tsar Bomba, η βόμβα του Τσάρου, είχε βάρος 27 τόνους και η έκρηξη της στις 30 Οκτωβρίου του 1961 ήταν 57 μεγατόνων, σαν να εξερράγησαν δηλαδή κοντά 57 εκατομμύρια τόνοι εκρηκτικά. Αυτό σημαίνει πως μπροστά της η βόμβα της Χιροσίμα ωχριά κατά 3.333 φορές λιγότερο, ενώ ο συνδυασμός Χιροσίμα και Ναγκαζάκι είναι 1.500 φορές χαμηλότερα!

Εξωπραγματική η απόσταση. Και να σκεφτεί κανείς ότι στις αρχικές δοκιμές η βόμβα πήγαινε για 100 μεγατόνους, αλλά ο Νικίτα Χρουστσόφ έδωσε εντολή να τη μειώσουν στα μισά για να μη διακινδυνεύσουν ζωές ανθρώπων. Κάτι που επετεύχθη, αφού δεν υπήρξε ούτε ένας νεκρός.

Για τη χλωρίδα και την πανίδα μια φορά δεν ίδρωσε ιδιαίτερα το αυτάκι τους. Σύμφωνα με την ιστορική καταγραφή και το βίντεο που κυκλοφόρησε για πρώτη φορά το καλοκαίρι που μας πέρασε, ο κόλπος Μιτούστσικα σείστηκε για τα καλά, με το αρχιπέλαγος Νόβαια Ζέμλια να είναι στο επίκεντρο.

Με τους Αμερικάνους να έχουν θέσει ψηλά τον πήχη το 1954 με τη βόμβα 15 μεγατόνων, ο Χρουστσόφ ήθελε να κάνει τον πλανήτη να τρέμει μπροστά στην Κόκκινη Αρκούδα με τη βόμβα. Έδωσε λοιπόν εντολή στον Αντρέι Ζακχάροφ για να την φτιάξει. Ο Ζακχάροφ είχε και μια αντίθετη εξέλιξη, καθώς μετά την έκρηξη που τον έφερε στο μάτι του κυκλώνα, έδωσε αγώνα για να καταστραφούν τα όπλα που ο ίδιος είχε δημιουργήσει, πρωτοστατώντας στη συμφωνία που υπεγράφη το 1963 για μερική κατάπαυση των πυρηνικών δοκιμών. Σαν τον Χάουαρντ Σταρκ ένα πράγμα.

Στις 11 και 31 το πρωί της 30ης Οκτωβρίου του 1961, τα δύο αεροπλάνα TU 95 της ΕΣΣΔ εκτόξευσαν από τα 34.000 πόδια (περίπου 10 χλμ.) τη μήκους 8 μέτρων και πάχους 2.6 βόμβα, η οποία μόλις έπιασε τα 13.000 (περίπου 4 χλμ.) πόδια άνοιξε αλεξίπτωτο και εξερράγη λίγο πριν ακουμπήσει στο έδαφος. Αυτό συνέβαλλε αρκετά στο να μην γίνει αισθητή σε απόσταση ανάλογη με το μέγεθος της ή να απελευθερώσει γιγάντιες ποσότητες ραδιενέργειας, αλλά σίγουρα δεν λες αμελητέο αυτό που ακολούθησε.

Εν τω μεταξύ, η απόσταση της ρίψης δεν ήταν απόλυτα ασφαλής. Υπήρχε πιθανότητα κοντά στο 50% οι δύο πιλότοι να πεθάνουν! Μάλιστα, μετά την έκρηξη, το αεροπλάνο που πιλοτάριζε ο Ντουρότσεβ Τουπόλεφ (απόγονος του εμπνευστή των αεροπλάνων που οδηγούσε) έχασε ένα χιλιόμετρο ύψος μέχρι να το ελέγξει ξανά. Αν είχαν κιόλας επιλέξει το βαρύτερο μοντέλο με την επένδυση ουρανίου, τότε τα δύο αεροπλάνα θα είχαν ξοδέψει όλα τους τα καύσιμα για τη μεταφορά και τη ρίψη και πάλι δεν θα ήταν αρκετό.

Παρά και τις μη ευνοϊκές για τη βόμβα κλιματολογικές συνθήκες, το σύννεφο που σηκώθηκε έφτασε τα 42 μίλια σε ύψος, σχεδόν βγήκε εκτός της ατμόσφαιρας του πλανήτη, ενώ ήταν ορατό από 600 μίλια μακριά. Σε ακτίνα 35 μιλίων, στη στρατιωτική βάση Σεβέρνι, καταστράφηκαν τα πάντα, την έκρηξη ακολούθησε σεισμός 5 Ρίχτερ, σε ακτίνα 100 χιλιομέτρων σημειώθηκαν ζημιές και φυσικά όλη η γη απορροφήθηκε από την έκρηξη και στο σημείο δημιουργήθηκε ένας τεράστιος κρατήρας.

ΗΠΑ, Βρετανία και Σουηδία καταδίκασαν ολοκληρωτικά την πράξη αυτή της ΕΣΣΔ κι αυτό είχε ως πρώτο αποτέλεσμα να αλλάξει η διεθνής πολιτική στο κομμάτι των πυρηνικών, που από εκει και μετά θα γίνονταν αποκλειστικά κάτω από το έδαφος.