Μπόμπι Φίσερ εναντίον Μπόρις Σπάσκι. Ανατόλι Κάρποφ εναντίον Γκάρι Κασπάροφ. Ποιος μπορεί να αρνηθεί ότι αυτές οι δύο μονομαχίες ήταν κάτι σαν τη μητέρα των μαχών για όλη την ιστορία του σκακιού;
Κι όμως, υπάρχει μια άλλη περίπτωση που συνέβη σε μια εποχή σκοτεινή για την ανθρωπότητα, μέσα από την οποία όμως αναδείχθηκε ένα από τα σπουδαιότερα μυαλά του αθλήματος.
Μπορεί οι δύο αυτές περιπτώσεις να ήταν όντως οι παρτίδες που όλος ο κόσμος ήθελε να δει, γιατί είχαν και πολιτική χροιά, αφού στη μία είχαμε τις ΗΠΑ εναντίον της ΕΣΣΔ και στην άλλη έναν Κομμουνιστή σκακιστή που είχε την υποστήριξη της κυβέρνησης κι έναν μη Κομμουνιστή, αλλά η παρτίδα που αν σήμερα μεταδιδόταν κάπου τηλεοπτικά θα άφηνε τον πλανήτη με στόμα ανοιχτό, ήταν άλλη.
Ο Πολωνός Μιέτσισλαβ Νάιντορφ από τη Βαρσοβία, ήταν ένα από τα θύματα της ναζιστικής επεκτατικής πολιτικής. Όντας Εβραίος και ο κορυφαίος Πολωνός σκακιστής, συμμετείχε κατά σειρά στις Ολυμπιάδες του 1935, του 1937 και του 1939. Μετά την Σκακιστική Ολυμπιάδα του 1939 δε μπορούσε να επιστρέψει στην πατρίδα του. Έτσι, παρέμεινε εγκλωβισμένος στην Αργεντινή, όπου ζούσε περιμένοντας να σταματήσει κάποιος το ναζιστικό μόρφωμα και να του δοθεί η ευκαιρία να δει ξανά την οικογένεια του.
Υπνωτιστές, Γιόγκι και mind games: Η σκακιστική τιτανομαχία που εξελίχθηκε σε ψύχωση
Πρόσβαση σε τηλέφωνο δεν είχε, αλλά κι αν είχε, φοβόταν ότι θα προδώσει με κάποιο τρόπο τους συγγενείς του στις δυνάμεις του Χίτλερ, οπότε ένας τρόπος έμενε για να δώσει σημάδια ζωής στους δικούς του, με την ελπίδα να επιχειρήσουν να έρθουν μαζί του σε επαφή.
Ο Νάιντορφ έπρεπε να κάνει κάτι μεγαλειώδες, κάτι που θα έκανε όλα τα μέσα να το μεταδώσουν τόσο που να ξεπεράσει τον Ατλαντικό και να φτάσει ως τις εσχατιές της Ευρώπης προς την Ανατολή.
Δεν επέλεξε κάτι που να μπορεί να αντέξει ο μέσος ανθρώπινος νους. Επέλεξε το ακατόρθωτο. Θα έπαιζε μια παρτίδα σκάκι απέναντι σε 40 αντιπάλους και αυτό θα το έκανε με τα μάτια κλειστά. Προσέξτε. Όχι μια παρτίδα σε ένα board. 40 διαφορετικές παρτίδες. Και σε κάθε παρτίδα ο αντίπαλος θα έπρεπε να του περιγράφει την κίνηση που έκανε.
Ήταν μια περίοδος κατά την οποία η ΕΣΣΔ είχε απαγορεύσει να παίζεται το σκάκι με κλειστά μάτια, γιατί είχε αποδειχτεί σε έρευνες πως επηρεάζει τόσο πολύ το μυαλό, ώστε σε οδηγεί μέχρι και την αυτοκτονία. Ένας Ρώσος σκακιστής το είχε επιχειρήσει. Ο Γκάρι Κασπάροφ δεν τολμούσε να το δοκιμάσει υπό τον φόβο να φτάσει στο απόγειο της παράνοιας. Ο Τζορτζ Κολτανόφσκι είχε κάνει το ρεκόρ με 34 αντιπάλους.
Ο Νάιντορφ όμως σμπαράλιασε κάθε λογική. Αγωνίστηκε απέναντι σε 40 αντιπάλους χωρίς να βλέπει τι παίζει και κατάφερε να νικήσει τους 36 απ΄αυτούς, ενώ έφερε μια ισοπαλία κι έχασε μόλις τρεις φορές!
Όλος αυτός ο πνευματικός κόπος έγινε εις μάτην. Παρόλο που το ανδραγάθημα του μαθεύτηκε ως την Ευρώπη, δεν έλαβε ποτέ καμία επικοινωνία από τους ανθρώπους της οικογένειας του. Όταν αργότερα ο πόλεμος τελείωσε, ο Νάιντορφ επέστρεψε στην Πολωνία για να μάθει ότι οι συγγενείς του είχαν πεθάνει από χρόνια, πιθανότατα σε κάποιο στρατόπεδο συγκέντρωσης.
Δεν υπήρχε άλλη επιλογή γι΄αυτόν από το να γυρίσει στην Αργεντινή, να αλλάξει το όνομα του σε Μιγκέλ και να ζήσει μια ήρεμη ζωή, με το μυαλό του να παραμένει στη θέση του, παρά το τόσο εξεζητημένο εγχείρημα του.
Ο Νάιντορφ μπορεί να μην είδε ποτέ ξανά τους γονείς του, αλλά έδωσε το όνομα του σε έναν από τους πιο γνωστούς συνδυασμούς στο σκάκι, το Sicilian Najdorf ή «Rolls Royce του σκακιού»!
Φωτογραφία: Pixabay