«Δεν μπαίνει ορχήστρα στο “Άνθρωποι μονάχοι’’»: Ο λόγος που το εμβληματικό τραγούδι της Βίκυς Μοσχολιού παραλίγο να μην βγει ποτέ

Ένας ύμνος στις ερημιές της ανθρώπινης ύπαρξης

Με την δωρικότητα της φωνής της και μοναδική συντροφιά μερικές νότες μιας κιθάρας, η Βίκυ Μοσχολιού άγγιξε την μουσική τελειότητα και τις καρδιές των ανθρώπων, όταν ερμήνευσε το «Άνθρωποι μονάχοι». Ένα κομμάτι που έγινε ύμνος, αν και θα μπορούσε να μην είχε ακουστεί ποτέ.

Αναμφισβήτητα εάν κάτι τέτοιο συμβεί, θα ήταν μια τρομακτική απώλεια για το ελληνικό τραγούδι. Δύσκολα μπορεί κανείς να φέρει στο νου του ανάλογη μεταφορά του πόνου της μοναξιάς, χωρίς αυτήν την σχεδόν «υποχρεωτική» επίκληση στο συναίσθημα που έχουν τα περισσότερα κομμάτια με αντίστοιχη θεματολογία.

Στην περίπτωση του συγκεκριμένου, η φωνή της άφταστης Βίκυς Μοσχολιού είναι τόσο λιτή αλλά συνάμα γεμάτη, που καλύπτει ακόμη και τα αποσιωπητικά, όπως τα είδε γραμμένα στους στίχους που έγραψε ο Γιάννης Καλαμίτσης.

Ωστόσο το τραγούδι ηχογραφήθηκε κυριολεκτικά την τελευταία στιγμή. Είχε ήδη ληφθεί η απόφαση για τον δίσκο «Η Βίκυ Μοσχολιού τραγουδάει Σπανό» από την Lyra, ο οποίος θα κυκλοφορούσε με 12 κομμάτια και θα σηματοδοτούσε την συνεργασία της σπουδαίας τραγουδίστριας με τον σημαντικό συνθέτη.

Μάλιστα ο ίδιος ο Σπανός περιγράφει με τα καλύτερα λόγια την μουσική σχέση τους. «Ήταν η πρώτη και ίσως η τελευταία φορά που παραδίδοντας τραγούδια μου σ’έναν τραγουδιστή έγινε το υλικό αμέσως αποδεκτό χωρίς καμιά επέμβαση εκ μέρους του» αποκάλυψε χρόνια αργότερα ο ίδιος ο Γιάννης Σπανός, ο οποίος την περίοδο που μπήκαν στο στούντιο συνειδητοποίησε ότι χρειαζόταν ακόμη ένα τραγούδι για να ολοκληρωθεί το άλμπουμ.

Πάνω στο πιάνο του συνθέτη ο Γιάννης Καλαμίτσης είχε αφήσει έναν φάκελο όπου μέσα ήταν το χαρτί με τους στίχους, το οποίο έπεσε στα χέρια του τεράστιου Μάνου Ελευθερίου, που από την αρχή με την διορατικότητά του διέκρινε και αντιλήφθηκε την προοπτική. Ο Σπανός, αντί να δοκιμάσει κάποια ιδιαίτερη ενορχήστρωση κι έχοντας απόλυτη εμπιστοσύνη στην δύναμη του μηνύματος και στην ερμηνευτική ικανότητα της Μοσχολιού, πήρε την απόφαση που άλλαξε τα πάντα. Δεν θα χρησιμοποιούσε ορχήστρα και κανένα όργανο, πέρα από μια κιθάρα που με λίγες νότες θα «έσπαγε» τον σπαρακτικό αλλά αφτιασίδωτο λυγμό της Μοσχολιού.

Ήταν τόσο μεγάλη η ένταση που δημιουργήθηκε μέσα στο στούντιο ακόμη και την ώρα της πρόβας που ο Γιάννης Σπανός λύγισε και δεν μπορούσε να συγκρατήσει τα δάκρυά του… Έτσι, αποφάσισε να κρατήσει αυτό το πρωτότυπο και να μην ζητήσει επανεκτέλεση. Γεμάτος δέος, υποκλίθηκε στην απαράμιλλη ερμηνεία της Βίκυς Μοσχολιού για την οποία το «Άνθρωποι μονάχοι» αποδείχθηκε η σπουδαιότερη (ανάμεσα σε πολλές άλλες) παρακαταθήκη στην ελληνική μουσική.