90 στίχοι, χωρίς ρεφρέν: Το απαγορευμένο τραγούδι που έκανε τον Καραμανλή να αλλάξει την ώρα του καφέ του

Όταν ο Μάνος Χατζιδάκις έσωζε την τιμή του ραδιοφώνου

Σε μια κίνηση που μακάρι να έβρισκε πιο συχνά μιμητές, ο Κωνσταντίνος Καραμανλής επιστρέφοντας από το Παρίσι, δίνει τα κλειδιά της ΕΡΤ σε Δημήτρη Χορν και Μάνο Χατζιδάκι, δηλαδή σε ανθρώπους που διαθέτουν το υπόβαθρο αλλά και το εκτόπισμα που χρειάζεται για τέτοιες θέσεις. Βέβαια, ειδικά ο δεύτερος, θα αποδείξει ότι παρά το γεγονός ότι ανήκει με την ευρεία έννοια στην «Δεξιά», δεν ήταν διατεθειμένος να υπακούσει σε κομματικές εντολές, σε αντίθεση με τους αχυράνθρωπους που κατά κόρον στελέχωσαν δημόσια τηλεόραση και ραδιόφωνο σε πλείστες περιπτώσεις τα επόμενα χρόνια.

Ιδιαίτερα η παρουσία του Μάνου Χατζιδάκι και ο τρόπος που έτρεχε το ραδιόφωνο ως Γενικός Διευθυντή Ραδιοφωνίας, με κορωνίδα όλων το Τρίτο, προκαλεί συχνές προστριβές με στελέχη της κυβέρνησης της Νέας Δημοκρατίας. Ιστορικές, άλλωστε, ήταν και οι προστριβές του με τον πολιτικό προϊστάμενό του, υπουργό Προεδρίας, Τσαλδάρη, με πολλές ιστορίες να έχουν δει κατά καιρούς το φως της δημοσιότητας και ανάμεσά τους να ξεχωρίζει το περιστατικό με το τραγούδι «Μακρύ ζεϊμπέκικο για τον Νίκο» που συνέβη το 1979.

Έξι χρόνια νωρίτερα ο Νίκος Κοεμτζής είχε καταδικαστεί 3 φορές σε θάνατο και οκτάκις ισόβια μετά το φονικό στη «Νεράιδα» και ο Διονύσης Σαββόπουλος μέσα από ένα κομμάτι διάρκειας 15 λεπτών και 90 στίχων δίχως ρεφρέν, έδινε μια διαφορετική εκδοχή των γεγονότων από αυτήν την επίσημη που βόλευε την συντηρητική τάξη. Ο δίσκος στον οποίο είχε συμπεριληφθεί ήταν η περίφημη «Ρεζέρβα» τον οποίο αποφάσισε να παρουσιάσει στην εκπομπή του ο παραγωγός Γιώργος Μητρόπουλος. Όταν άνθρωποι της κυβέρνησης ενημερώθηκαν για το τι παιζόταν στο κρατικό ραδιόφωνο, έφριξαν και μάλιστα μετέφεραν τις αντιδράσεις τους στον Χατζιδάκι απαιτώντας να μην ακουστεί ποτέ ξανά.

Κάποιος άλλος στην θέση του απλά θα είχε υπακούσεις στις συστάσεις (για να το διατυπώσουμε κομψά) ή τις εντολές που έλαβε, αλλά αυτό δεν θα μπορούσε να συμβεί με τον Μάνο Χατζιδάκι… Αντίθετα, κάλεσε τον Γιώργο Μητρόπουλο και του ζήτησε να παίξει ξανά και ξανά το κομμάτι και για να τον βγάλει από την δύσκολη θέση, μάλιστα, του είπε την επόμενη φορά να πει στον αέρα «Θα βάζεις το τραγούδι για μία ολόκληρη ώρα στην επανάληψη, θα παίξεις μόνο το συγκεκριμένο κομμάτι και θα το παρουσιάζεις με τα παρακάτω λόγια: Αποτελεί επιθυμία του κ. Χατζιδάκι, που θέλει να ακούσει με προσοχή το τραγούδι του Διονύση Σαββόπουλου».

Και σαν να μην έφτανε αυτό, ο διευθυντής του προγράμματος ζήτησε ακόμη κάτι, σπρώχνοντας την κατάσταση στα άκρα. Να παίζει το «Μακρύ ζεϊμπέκικο για τον Νίκο» συγκεκριμένη ώρα. Για την ακρίβεια στις 11 και αυτό δεν ήταν διόλου τυχαίο. Γνώριζε ότι εκείνη την ώρα ο ίδιος ο πρωθυπουργός, Κωνσταντίνος Καραμανλής, δηλαδή ο άνθρωπος που τον είχε βάλει σε αυτή την θέση και με τον οποίο συνδεόταν με φιλία, συνήθιζε να πίνει τον καφέ του στο Ζάππειο. Οι άνθρωποι εκεί, μάλιστα, έβαζαν πάντοτε Τρίτο Πρόγραμμα για να ακούει ο πρωθυπουργός.

Ωστόσο η επιμονή του Μάνου Χατζιδάκι να μείνει πιστός στις αρχές του ήταν αυτή που οδήγησε και διαμόρφωσε τις εξελίξεις. Αντί να απομακρυνθεί από την θέση του ή να υποκύψει, εκείνος που αναγκάστηκε να αλλάξει συνήθειες ήταν ο Καραμανλής. Το τραγούδι συνέχιζε να ακούγεται κανονικά και με τον… νόμο στο κρατικό ραδιόφωνο και ο πρωθυπουργός απλά άλλαξε την ώρα που έπινε τον καφέ του για να μην είναι… υποχρεωμένος να το ακούει. Τον τεράστιο Μάνο πάντως δεν τον απομάκρυνε από την θέση του διευθυντή… Αυτό συνέβη το 1982, ένα χρόνο μετά την εκλογική νίκη του ΠΑΣΟΚ και την έλευση της «Αλλαγής».