Στις μέρες μου όπου η μεγιστοποίηση μοιάζει να είναι ο (μοναδικός) αυτοσκοπός ειδικά όταν μιλάμε για εταιρείες-κολοσσούς, μοιάζει αδιανόητη η απόφαση της Volvo να μην «πατεντάρει» μια δική της ευρεσιτεχνία… Μιλάμε για την ζώνη ασφαλείας τριών σημείων, την οποία αντί να κρατήσει για τα δικά της μοντέλα και να βγάλει εκατομμύρια, προτίμησε να μοιραστεί δωρεάν με τον ανταγωνισμό και να σώσει έτσι αμέτρητες ζωές.
Βέβαια όταν μιλάμε για Volvo, μιλάμε για το συνώνυμο της ασφάλειας. Όταν άλλες εταιρείες κατασκευής αυτοκινήτων προέβαλλαν τις επιδόσεις, τον σχεδιασμό ή την οικονομία, οι Σουηδοί έμεναν σταθερά προσηλωμένοι στο να κατασκευάζουν αμάξια που ελαχιστοποιούσαν τους κινδύνους από τους οδηγούς και τους επιβαίνοντες.
Επομένως διαρκώς οι σχεδιαστές της αναζητούσαν τέτοιου τύπου κανοτομίες και αναμφισβήτητα η σημαντικότερη όλων ήρθε στις 13 Αυγούστου 1959 όταν στην πόλη Κρίστιανσταντ της Σουηδίας πουλήθηκε ένα Volvo PV544, το πρώτο αυτοκίνητο μαζικής παραγωγής εφοδιασμένο με ζώνη τριών σημείων στον εξοπλισμό του.
Για να φτάσουμε εκεί, όμως, χρειάστηκε το όραμα και οι ατέλειωτες δοκιμές και εργατοώρες του Νιλς Μπολίν ο οποίος μεταπήδησε στην Volvo προερχόμενος από την επίσης σουηδική SAAB που εκείνη την εποχή βρισκόταν ακόμη στον τομέα κατασκευής αεροπλάνων. Εκεί ο νεαρός μηχανικός είχε δουλέψει πάνω στα συστήματα εκτόξευσης των θέσεων του κόκπιτ. Βέβαια, στα αυτοκίνητα ο στόχος δεν ήταν να εγκαταλείψουν οι επιβαίνοντες τα οχήματά τους, αλλά να παραμείνουν στην θέση τους όσο το δυνατόν πιο ασφαλείς, μετά από μια σύγκρουση.
Η ζώνη ασφαλείας δεν είναι κάτι άγνωστο, αλλά μέχρι τότε ήταν δύο σημείων. Δεν ήταν –φυσικά- υποχρεωτική, μα επίσης δεν ήταν και ιδιαίτερα πρακτική, βολική ή ασφαλής. Μάλιστα σε ορισμένες περιπτώσεις αντί να σώζει, θεωρήθηκε υπεύθυνη για σοβαρούς τραυματισμούς εξαιτίας των σχεδιαστικών λαθών. Ο πρώην αεροναυπηγός κατάφερε να παρουσιάσει μια εντελώς διαφορετική πρόταση, λειτουργική και –κυρίως- ασφαλή.
Κάποιος άλλος στη θέση του ή στη θέση της εταιρείας την επόμενη ημέρα θα είχε τρέξει να κατοχυρώσει την πατέντα στα ανά τον κόσμο επιμελητήρια ευρεσιτεχνίας και να κερδίσει εκατομμύρια από την αποκλειστική χρήση του προϊόντος ή από την εκχώρηση των δικαιωμάτων έναντι αμοιβής σε τρίτους. Αυτό δεν συνέβη στην περίπτωση της SAAB που σε μια κίνηση που μακάρι να έβρισκε πιο συχνά μιμητές (ειδικά σε θέματα ασφάλειας ή υγείας) άφησε ανοιχτή την πατέντα και στην διάθεση του ανταγωνισμού.
«Η απόφαση να αφήσουμε ανοιχτή την πατέντα της ζώνης ασφαλείας 3 σημείων ήταν διορατική και απόλυτα σύμφωνη με τη βασική αρχή της Volvo για την ασφάλεια των οδηγών και επιβατών», είχε δηλώσει χαρακτηριστικά ο γενικός διευθυντής της εταιρείας, Άλαν Ντέσελ, αναλύοντας την φιλοσοφία πίσω από αυτήν την μνημειώδη και αξιέπαινη πράξη.
Μέσα στα επόμενα πέντε χρόνια άρχισαν να πολλαπλασιάζονται τα μοντέλα από διάφορες μάρκες με την συγκεκριμένη ζώνη, με τους οδηγούς –όπως συμβαίνει συνήθως- να διαμαρτύρονται όταν η χρήση της έγινε υποχρεωτική, πρώτα στις Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής το 1963 και στη συνέχεια σε όλον τον κόσμο. Για να μην αναρωτιέστε, στην Ελλάδα χρειάστηκε μια 20ετία επιπλέον για να θεσπιστεί ο αντίστοιχος νόμος…
Το 1995 ο Νιλς Μπολίν τιμήθηκε με χρυσό μετάλλιο από τη Βασιλική Σουηδική Ακαδημία Μηχανικής Επιστήμης, ενώ σύμφωνα με την Ένωση Γερμανών Διπλωματούχων Ευρεσιτεχνίας, η εφεύρεσή του είναι μία από τις 8 με τον μεγαλύτερο αντίκτυπο στον 20ό αιώνα. Όταν ο μηχανικός που άλλαξε την αυτοκινητοβιομηχανία έφυγε από την ζωή τον Σεπτέμβριο του 2002, η Volvo υπολόγισε πόσοι άνθρωποι έσωσαν τις δικές του χάρη στην εισαγωγή της ιδέας του. Σύμφωνα με τα στοιχεία της, πάνω από 1.000.000 ήταν οι επιβάτες που κέρδισαν μια δεύτερη ευκαιρία σε αυτά τα πρώτα περίπου 40 χρόνια, ενώ αμέτρητες είναι οι περιπτώσεις αποφυγής σοβαρότερων τραυματισμών!