Μία πασίγνωστη συνταγή, μια μικρή αλλά τόσο καθοριστική παραλλαγή, συνδυασμός εφευρετικότητας και γνώσης, και αυτό ήταν: Η Αργεντινή απέκτησε το εθνικό της γλυκό με στιλ ελληνικό. Το Mantecol, μία μαλακή νουγκατίνα με βάση το φιστικοβούτυρο, είναι στην ουσία ένας «πειραγμένος» χαλβάς. Το εμπνευσμένο δημιούργημα ενός άντρα που άφησε τη Χίο όταν ήταν λίγο πάνω από 20 ετών για να δοκιμάσει την τύχη του στη ξενιτιά. Μιχάλης ή Μιγκέλ Γεώργαλος, το όνομα αυτού. Συνώνυμο των πιο γλυκών γεύσεων και αναμνήσεων στη χώρα αυτή της Λατινικής Αμερικής.
Γεννημένος το 1915, μεγαλύτερος από πέντε αδέλφια, ο Γεώργαλος άφησε το χωριό του (Νένητα) στη Χίο κινώντας για το άγνωστο κι ενώ η απειλή του πολέμου σάρωνε την Ευρώπη. Πρώτα πήγε στην Πολωνία, όπου έμαθε την τέχνη του χαλβά πλάι σε ένα θείο του, ζαχαροπλάστη. Με το που ξέσπασε ο Β’ Παγκόσμιος Πόλεμος, τράπηκε σε φυγή. Ακολουθώντας τη συμβουλή του θείου του πήρε το πρώτο πλοίο που βρήκε, χωρίς καν να ξέρει που πηγαίνει. Ήταν (ένα πλοίο) για την Αργεντινή. Ήταν η πύλη εισόδου του για έναν καινούριο, υπέροχο κόσμο.
Διέπρεψε με το plan B
Έφτασε εκεί, το 1939, χωρίς καν διαβατήριο. Αυτό όμως που είχε μαζί του ήταν μια συνταγή για χαλβά. Με την ελπίδα πως αυτό θα ήταν το «διαβατήριο» του προς την ευτυχία σε αυτόν το μακρινό τόπο που τον είχε στείλει η βαριά η μοίρα. Η αλληλεγγύη ήταν η σωτηρία του. Οι Έλληνες που βρισκόντουσαν ήδη στην Αργεντινή κατέβαιναν πάντα στο λιμάνι του Μπουένος Άιρες για να δουν αν τυχόν αποβιβάζονταν από τα πλοία, άνθρωποι από την πατρίδα. Ένας εξ αυτών (που περίμεναν) ήταν ο Μιχάλης Ορφανός. Θα τον φιλοξενήσει, ενώ προϊόντος του χρόνου θα γινόταν κάτι σαν δεύτερος πατέρας για τον Γεώργαλο.
Αυτός προσπάθησε με τη μία να βρει τρόπο να αρχίσει να παρασκευάζει χαλβά. Μόνο που υπήρχε ένα τεράστιο πρόβλημα. Στη νέα του πατρίδα δεν υπήρχε πουθενά σουσάμι, ήτοι το συστατικό για το ταχίνι. Δεν το έβαλε κάτω. Είδε πως στην Αργεντινή υπήρχαν εν αφθονία τα φιστίκια. Και αποφάσισε να πειραματιστεί με αυτά. Το αποτέλεσμα τον ενθουσίασε. Και όχι μόνο αυτόν. Το νέο προϊόν πήρε το όνομα Mantecol, από τη λέξη «Manteca» που σημαίνει βούτυρο στα ισπανικά. Ο θρύλος λέει πως μια γειτόνισσα ήταν η νονός. Αυτή συνήθιζε να (του) λέει πως τo προϊόν έμοιαζε με ψωμάκι βουτύρου.
Με το που τελείωσε ο πόλεμος, ο Γεωργάλος κατάφερε επιτέλους να μάθει τι είχε γίνει η οικογένεια του – κάθε μέρα αυτό προσπαθούσε. Με το που πληροφορήθηκε πως ήταν όλοι ζωντανοί, πλημμύρισε από ευτυχία. Και έκανε ό,τι ήταν δυνατόν για να φέρει στην Αργεντινή τους δικούς του ανθρώπους. Αργά αλλά σταθερά, ο ένας μετά τον άλλον, τα αδέλφια του, Σοφοκλής, Τιμολέων, Κωνσταντίνος και Οδυσσέας έφτασαν στο Μπουένος Άιρες. Τους ακολούθησαν σύντομα ξαδέλφια, άλλοι συγγενείς καθώς και μερικοί συγχωριανοί! Ο ένας άνοιξε το δρόμο στους πολλούς.
Οι «Georgalos Hermanos» που έγιναν μύθος
Σχεδόν άπαντες ασχολήθηκαν με την επιχείρηση. Η οποία ολοένα γιγαντωνόταν. Υπό το όνομα “Georgalos Hermanos” («Τα αδέλφια Γεωργάλου») το οποίο αντικατέστησε το αρχικό “La Greco Argentina” (Ο Ελληνοαργεντινός). Δεν ήταν μόνος πια. Ήταν πολλοί. Όχι αφεντικό – υπάλληλοι. Αλλά συνέταιροι, μέτοχοι. Μια οικογένεια. Μεγάλη, δεμένη. Τρία χρόνια μετά την άφιξή του, ο Έλληνας μετανάστης γνώρισε τη Μαρκέλα, με την οποία παντρεύτηκαν και αγαπήθηκαν βαθιά. Η Αργεντινή σύζυγος, όχι μόνο έμαθε ελληνικά, αλλά και πώς να φτιάχνει ελληνικά φαγητά. Οι δυο τους θα μεγάλωναν με ζεστασιά τα τρία τους παιδιά. Μαρία, Κλεοπάτρα και Γιάννη.
Στα 50s, η έδρα της Georgalos Hermanos μεταφέρθηκε στην Κόρδοβα, καθώς το 98% της παραγωγής φιστικιού της Αργεντινής βρίσκεται εκεί. Παράλληλα, ξεκίνησε η παραγωγή επιπλέον προϊόντων. Σοκολάτες, γλυκίσματα… Σχεδόν ό,τι έβγαζαν, γινόταν ανάρπαστο. Με το Mantecol πάντα ως κορωνίδα. Η τεράστια επιτυχία του οποίου είχε σίγουρα, πρώτα από όλα, να κάνει με τη γεύση, τα θρεπτικά στοιχεία του. Αλλά και με την εμπνευσμένη διαφημιστική καμπάνια, έξω από σχολεία ή με τη βοήθεια ενός διάσημου καρτουνίστα στη χώρα, του Μανουέλ Γκαρσία Φερέ.
Επί σειρά ετών, όλα θα πήγαιναν κατ’ ευχήν ως το 2001 και την οικονομική κρίση. Σοβαρά προβλήματα απείλησαν την ίδια την ύπαρξη της εταιρείας, που για να επιβιώσει, αναγκάστηκε με βαριά καρδιά να πουλήσει το Mantecol, συνώνυμο του 35% του τζίρου της, στην πολυεθνική Cadbury. Το επιχειρηματικό όμως δαιμόνιο που είχε ξεκινήσει τα πάντα (από) το 1940, υπήρχε σταθερά στην ατμόσφαιρα. Κληρονομία, παράδοση, DNA. Το 2009 η εταιρεία λάνσαρε στην αγορά ένα παραπλήσιο προϊόν, το οποίο ονομάστηκε Nucrem. Γρήγορα αυτό πήρε μερίδιο 30% της αγοράς, αφήνοντας τεράστια κέρδη στην Georgalos και δίνοντάς της ξανά ισχυρή προοπτική.
Ο τροχός είχε γυρίσει. Η δουλειά άρχισε ξανά να «πετάει». Και το 2021 η εταιρεία κατάφερε και πήρε πίσω το Mantecol. Από τη Mondelez, που στο μεταξύ είχε εξαγοράσει τη Cadbury. Ένας θρίαμβος, μια δικαίωση και μια μεγάλη στιγμή. Κρίμα που ένα χρόνο νωρίτερα είχε φύγει από τη ζωή, σε ηλικία 91 ετών, ο τελευταίος από τα αδέλφια Γεωργάλου, ο Οδυσσέας. Είναι ωραίο ως σκέψη ότι από εκεί ψηλά, οι 5 τους, είδαν πως αυτό που με τόσο κόπο έχτισαν είχε καταφέρει να έρθει ξανά στα χέρια της οικογένειας. Καθότι ακόμα και σήμερα, πολλοί απόγονοι τους δουλεύουν στην εταιρεία. Τα προϊόντα της οποίας «ταξιδεύουν» σε διάφορες χώρες, εμπλουτισμένα με νέες επιλογές, όπως δημητριακά ή, λόγω και προσαρμογής στις απαιτήσεις των καιρών, πιο healthy επιλογών.
Το τελευταίο προσκύνημα
Η κόρη του Μιχάλη, Κλεοπάτρα, σε παλαιότερη συνέντευξή της στο Αθηναϊκό/Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων, είχε σταθεί στην ελληνική παιδεία που πήρε μεγαλώνοντας. Και πόσο σημαντικό είναι «σαν οικογένεια να αισθανόμαστε καλά, να έχουμε καλές ρίζες, να μπορέσουμε να μεταδώσουμε στα παιδιά μας την αγάπη που πήραμε κι εμείς από τους γονείς μας και κάναμε τόσα πράγματα». Ο πατέρας της αγαπούσε πολύ τον τόπο του και φρόντισε να το μεταδώσει στα παιδιά του. Κάποτε προσπάθησε να τα επαναπατρίσει, πήγαν σχολείο στην Ελλάδα, αλλά το «πείραμα» κράτησε 9 μήνες, μετά επέστρεψαν στην Αργεντινή.
Η επίσκεψη στα μέρη μας (της), ωστόσο, που δεν ξέχασε ποτέ η Κλεοπάτρα Γεωργάλου ήταν αυτή με όλα της τ’ αδέλφια, τα παιδιά τους και άλλους συγγενείς, μια επιθυμία του αδελφού της Γιάννη, λίγο προτού αυτός πεθάνει… «Όταν ήταν άρρωστος ο αδελφός μου, μας ζήτησε να πάμε οι τρεις οικογένειες στο νησί μας με όλα μας τα παιδιά. Πήγαμε 33 άτομα, όλοι μαζί στη Χίο, τέσσερις μήνες προτού πεθάνει. “Θέλω τα παιδιά μας να έχουν αυτό το μέρος ως “σφραγίδα” μέσα τους και θέλω να πάμε όλοι μαζί”, μας είπε κι εμείς σεβαστήκαμε την επιθυμία του», είχε πει η Κλεοπάτρα Γεωργάλου. Θεματοφύλακας του ονόματος που άφησε ο Μιχάλης Γεώργαλος. Ο Έλληνας που γλύκανε την Αργεντινή.