Η ζωή ενός υπέροχου μυαλού: Ο Έλληνας που διέπρεψε στις ΗΠΑ και έσωσε ζωές εφευρίσκοντας την τεχνητή καρδιά

Ένας εφευρέτης που έμεινε στην ιστορία

Έδειξε τον Τόμας Έντισον για τις εφευρέσεις και τις πατέντες του. Έδειξε το ταλέντο αλλά και το θάρρος του όταν παιδί ακόμα κατασκεύασε από υλικά από σκουπίδια ραδιοφωνικό δέκτη ακούγοντας bbc στην Κατοχή, κάτω από την μύτη των Ναζί. Κι έμεινε για πάντα στην ιστορία δημιουργώντας την τεχνητή καρδιά, σώζοντας αμέτρητες ζωές. Ο λόγος για τον Γιώργο Χατσόπουλο, τον Έλληνα ομογενή που διέπρεψε όσο ελάχιστοι στις ΗΠΑ.

Από πολύ μικρός ο γεννημένος το 1927 Γιώργος Χατσόπουλος έδειξε ότι ήταν ένα άτομο υψηλότατης ευφυΐας αλλά και ενσυναίσθησης. Αντιλαμβανόταν τον κόσμο με τον δικό του τρόπο, αλλά δεν κλεινόταν σε αυτόν. Παρέμεινε προσιτός σε όλους και ιδιαίτερα στους φοιτητές του που μπορούσαν ανά πάσα στιγμή να του μιλήσουν, να διατυπώσουν απορίες ή και ιδέες, χωρίς να νιώθουν την σκιά του να τους πνίγει ή να συναντούν κάποιον απορροφημένο στο έργο του «τρελό επιστήμονα».

Άλλωστε από τα στερεότυπα που έχουμε για τόσο ιδιαίτερες περιπτώσεις ανθρώπων μόνο ένα ισχύει. Η μνημειώδης αφηρημάδα του που τον έκανε να ξεχνά παντού τα παλτά, τις ομπρέλες του φυσικά την πίπα του! Α, και η ανορθογραφία του που ήταν τόσο έντονη που λένε ότι ο θείος του ως διορθωτής σε εξετάσεις κατάφερε να αναγνωρίσει το γραπτό του!

Το πρώτο απολύτως ενδεικτικό του τι θα ακλουθούσε γεγονός αναμφίβολα ήταν εκείνο κατά την διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. Μέσα στο πατρικό σπίτι στην Φιλοθέη, στο υπόγειο συγκεκριμένα, κατασκεύασε από (κυριολεκτικά) σκουπίδια έναν ραδιοφωνικό δέκτη μέσω του οποίου άκουγε bbc την Κατοχή, αλλά κι έναν πομπό επικοινωνίας με τον ΕΑΜ. Μετά την απελευθέρωση, ακολούθησε να προβλεπόμενα βήματα για έναν άνθρωπο με κλίση στην μηχανική.

Σπούδασε πρώτα στο Πολυτεχνείο και στη συνέχεια ήρθε η υποτροφία για τις Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής και το φημισμένο MIT από όπου αποφοίτησε και στη συνέχεια δίδαξε από το 1956 μέχρι το 1990. Την ίδια χρονιά που ξεκίνησε την ακαδημαϊκή καριέρα του, ίδρυσε και την πρώτη επιχείρησή του, την Thermo Electron, καθώς (επηρεασμένος από τον Έντισον) πίστευε ότι κάθε καινοτομία και εφεύρεση ήταν πρακτικά ανώφελη εάν δεν έχει πρακτική αξία. Ειδικά στην δική του περίπτωση αποδείχθηκε ότι είχε απόλυτο δίκιο.

«Το όραμα μου για την εταιρεία τεχνολογίας ήταν το εξής: φτιάχνεις μία ομάδα εξαιρετικών ανθρώπων και κοιτάς γύρω σου για τις αναδυόμενες ανάγκες της κοινωνίας. Δες αν μπορείς να βρεις λύσεις σε αυτές τις ανάγκες και αφιέρωσε εκεί την εταιρεία. Αυτό ήταν το μοντέλο μου», εξήγησε ο ίδιος το 2016, σε μία συνέντευξή του για το MIT Infinite History Project.

Έτσι όταν διάβασε ένα άρθρο για τις καρδιαγγειακές νόσους στους New York Times, πήρε μια απόφαση που άλλαξε και την δική του ζωή, αλλά κυρίως αυτές των άλλων, δημιουργώντας μια ομάδα επιστημόνων μέσα στην Thermo Electron για να αναπτύξουν την πρώτη τεχνητή καρδιά. Επιπλέον τους ξεκαθάρισε από την αρχή ότι αυτή η έρευνα θα γινόταν εκτός ωραρίου και αντί αμοιβής θα λάμβαναν μετοχές της εταιρείας.

Κάπως έτσι γεννήθηκε η ιδέα για την τεχνητή καρδιά που άρχισε να υλοποιείται άμεσα. Παρά τα αμέτρητα τεχνικά και βιολογικά προβλήματα που προέκυψαν στην πορεία, το μεράκι, ο επαγγελματισμός και το πάθος του Χατσόπουλου και της ομάδας του ήταν τέτοιο που επιλύθηκαν ζητήματα όπως αυτό με την πήξη του αίματος και μετά από αρκετά χρόνια γεμάτα ξενύχτια και απογοητεύσεις, το 1982 η τεχνητή καρδιά αρχίζει να εφαρμόζεται πειραματικά και μια δεκαετία αργότερα ήρθε η απόλυτη δικαίωση με την τελική έγκριση.

Αν και φημισμένος εφευρέτης, επιχειρηματίας σε μια εταιρεία με 24.000 εργαζόμενος και 23 θυγατρικές και πολυβραβευμένος για το έργο του, ο Γιώργος Χατσόπουλος παρέμεινε πιστός στην παράδοση. Παρά το γεγονός ότι ήταν ο ορισμός του «American Dream», παρέμεινε γνήσιος Έλληνας. Έτρωγε πάντα μαζί με την υπόλοιπη οικογένεια, ενώ λένε ότι το Πάσχα η… τσίκνα κάλυπτε ολόκληρες τετράγωνα στην Βοστώνη όπου διέμενε από τα αρνιά που ψήνονταν, λες και γινόταν γύρισμα του «My Big Fat Greek Wedding»!

Στην προσωπική του ζωή, στο πλευρό του για 59 ολόκληρα χρόνια έμεινε η σύζυγός του Δάφνη, το γένος Φυλακτοπούλου, με την οποία απέκτησαν 2 παιδιά, ενώ αγαπούσε το τένις και χαλάρωνε διαβάζοντας βιβλία ή μαγειρεύοντας αφού αυτό ήταν το πάθος του. Τελικά έφυγε από την ζωή στις 20 Σεπτεμβρίου 2018 σε ηλικία 91 ετών.