«Δάσκαλε, δεν παίζω, σχολιάζω»: Το φιλικό χουνέρι που σκάρωσε ο «Τίγρης της Διπλοπενιάς» στον Μάνο Χατζιδάκι

Ο τεράστιος μετρ του μπουζουκιού την... είπε στον αξεπέραστο συνθέτη

Όταν ο Γιώργος Ζαμπέτας συνάντησε τον Μάνο Χατζιδάκι ενώθηκαν δύο κόσμοι. Αυτός του γνήσιου λαϊκού τραγουδιού κι εκείνος της κουλτούρας. Και οι δυο τους απέδειξαν ότι αυτή η φαινομενικά αταίριαστη μίξη, μπορεί να κάνει θαύματα, όταν τα μυαλά είναι ανοιχτά και αντιλαμβάνονται πως η μουσική είναι μία και ενώνει κάτω από τη σκέπη της τα πάντα.

Θα μπορούσαν στη θέση τους να είναι κάποιοι άλλοι. Δηλαδή ένας άλλος λαϊκός συνθέτης με έναν διαφορετικό μουσουργό του επιπέδου του Χαζηδάκι; Η απάντηση είναι μάλλον αρνητική. Και αυτό διότι για να κάνεις τέτοιου τύπου «άλματα» πρέπει να διαθέτεις καθαρή σκέψη και ματιά. Από όποιον κόσμο κι αν προέρχεσαι. Ανεξάρτητα αν κρατάς από το Αιγάλεω Σίτυ, όπως με περηφάνια έλεγε ο Ζαμπέτας ή είσαι εκπρόσωπος της παλιάς «καλής» και αστικής Αθήνας.

Φυσικά, πάντα αντίστοιχο τέτοιο μνημείο πολιτισμού θα είναι η “Μαγική Πόλη” όπου συνυπήρξαν Μίκης Θεοδωράκης, Μάνος Χατζιδάκις, Γιώργος Ζαμπέτας και Γρηγόρης Μπιθηκώτσης, μεταξύ άλλων!

Ο τίγρης και ο αστός

Άλλωστε οι δύο εν λόγτω καλλιτέχνες διέφεραν από άλλους ανθρώπους του… κύκλου τους. Ο Γιώργος Ζαμπέτας ήταν εκείνος που έφερε το χαμόγελο στις πίστες και διεύρυνε την έννοια της λαϊκής διασκέδασης. Μετέτρεπε κάθε βραδιά σε ολόκληρη εμπειρία, διανθίζοντας τις πενιές του με ανέκδοτα, διηγήσεις, ευτράπελα, επιφωνήματα. Το κοινό γέμιζε τα μαγαζιά όχι μόνο για τα τραγούδια του «Τίγρη της διπλοπενιάς» αλλά και για το μοναδικό one man show του.

 

Από την άλλη, ο Μάνος Χατζιδάκις είχε ένα… κακό. Αν και αδιανόητες μουσικές γνώσεις και συνεργασίες, δεν διέθετε… τουπέ. Μπορεί να έγραψε του κόσμου τα έργα, πολλά εκ των οποίων σήμερα θεωρούνται κλασικά, αλλά αυτό δεν τον… τύφλωνε. Ούτε τον κούφαινε. Αντιλαμβανόταν το εύρος και το βάθος της μουσικής, που για εκείνον ήταν κάτι ενιαίο. Κάτι που απέδειξε όταν ο Κωνσταντίνος Καραμανλής του εμπιστεύτηκε τη θέση του διευθυντή του Τρίτου Προγράμματος στο κρατικό ραδιόφωνο.

Αν και ήδη διευθυντής της Κρατικής Ορχήστρας Αθηνών και αναπληρωτής γενικός διευθυντής της Εθνικής Λυρικής Σκηνής, ο Μάνος όλων των Ελλήνων έφερε μια ραδιοφωνική επανάσταση. Αντί για ένα πρόγραμμα για… λίγους με ανάλογα ακούσματα, προσέφερε μια πολιτισμική πανδαισία, απενεχοποιώντας ακόμη και το μπουζούκι. Ακόμα κι αν αυτό δημιούργησε τριγμούς μέχρι και σε στελέχη της κυβέρνησης της Νέας Δημοκρατίας που τον διόρισε!

Στο στούντιο

Χαζτιδάκις και Ζαμπέτας θα συνεργάζονταν τελικά και σε έναν δίσκο. Όταν δύο τέτοιες προσωπικότητας μπλέκουν, τα ευτράπελα είναι αναπόφευκτα. Με κορυφαίο όλων έναν διάλογο μεταξύ τους κατά τη διάρκεια των ηχογραφήσεων.

Σε ένα συγκεκριμένο κομμάτι, ο Μάνος Χατζιδάκις ενημερώνει τον Γιώργο Ζαμπέτα ότι δεν υπάρχει μπουζούκι. «Άκου Γιώργο, στο κομμάτι που θα γράψωμε τώρα εσύ δεν παίζεις καθόλου. Κάνω εγώ μόνο ένα σόλο» του λέει. «Εντάξει Μανώλη» απαντά ο Ζαμπέτας που πάντοτε έτσι τον αποκαλούσε.

Αρχίζει, λοιπόν, η εγγραφή αλλά πάνω στο σόλο του Μάνου στο πιάνο, ο Ζαμπέτας δεν κρατιέται και πετάει την… πενιά του! «Γιώργο, σού είπα ότι εδώ δεν παίζεις εσύ. Παίζω μονάχος μου», ψελλίζει ο Χατδιδάκις. Και φυσικά λαμβάνει την ίδια απάντηση: «Εντάξει Μανώλη»…

Η εγγραφή συνεχίζεται και ο Χατζιδάκις ετοιμάζεται για το σόλο του και το πραγματοποιεί, μέχρι την ώρα που… πετιέται και πάλι ο Ζαμπέτας. Φανερά πιο αυστηρά πια, ο Μάνος προσπαθεί να τον επαναφέρει στην τάξη. «Γιώργο, σου είπα εδώ δεν παίζεις», του φωνάζει.

«Δεν παίζω Μανώλη» απαντά και πάλι με το γνωστό πονηρό υφάκι του ο Ζαμπέτας. Και ο Χατζιδάκις ενίσταται λέγοντας «Πώς δεν παίζεις; Αφού παίζεις!», για να λάβει τη μυθική ατάκα: «Δεν παίζω, Μανώλη. Σχολιάζω»…