Πολύ πριν συγκλονίσει για τα Τέμπη: Το υπέροχο τραγούδι που ο Φοίβος Δεληβοριάς μετάνιωσε που δεν έδωσε στον Μητροπάνο

«Έδεσε» όλον τον δίσκο

Ίσως ήταν η πιο συγκινητική στιγμή της μεγαλειώδους συναυλίας για τα Τέμπη. Στο Καλλιμάραρο, ενώπιον 40.000 θεατών που ζήτησαν δικαίωση για τα θύματα, ο Φοίβος Δεληβοριάς ερμήνευσε το δικό του κομμάτι, προκαλώντας ρίγη στους παρευρισκόμενους.

Την συναυλία διοργάνωσε η Μαρία Καρυστιανού και οι άλλοι γονείς των θυμάτων των Τεμπών, μέλη του Συλλόγου Συγγενών Θυμάτων Τεμπών 2023, με τη συμμετοχή πολλών καλλιτεχνών, όπως ο Θανάσης Παπακωνσταντίνου, ο Σωκράτης Μάλαμας, η Τάνια Τσανακλίδου.

Όσο για τον Φοίβο Δεληβοριά και το κομμάτι που έγραψε ειδικά για την περίσταση, η αλήθεια είναι πάντως πως κάποιοι κατηγόρησαν για λαϊκισμό τον Έλληνα καλλιτέχνη που εμπνέεται συχνά από τα μικρά ή μεγαλύτερα θέματα που απασχολούν την επικαιρότητα και σκαρώνει τραγουδάρες…

Στις αρχές των 2000’s ο Φοίβος Δεληβοριάς ετοιμάζει τον πρώτο του δίσκο της νέας χιλιετίας. Είχαν προηγηθεί οι προσωπικές δουλειές του με τα LP «Η παρέλαση», «Η ζωή μόνο έτσι είναι ωραία» και τα υπέροχα «Χάλια». Μέσα του ένιωθε ότι του έλειπε ένα κομμάτι που θα ένωνε και θα έδενε τα πάντα. Και το εμπνεύστηκε απλά κοιτώντας την αντανάκλασή του, έχοντας στο μυαλό του ότι ιδανικά θα το ερμήνευε ο Δημήτρης Μητροπάνος.

MP3. Δεν ξέρω τι είναι. Τρένο στην κορυφογραμμή. Αυτή που περνάει. Το μέλλον απ’ το παρελθόν. Η υβρεοπομπή. Η επίσκεψη του Καίσαρα. Χριστούγεννα. Η όμορφη πόρτα. Αυτά ήταν τα τραγούδια τα οποία προορίζονταν να μπουν στον δίσκο ο οποίος τελικά κυκλοφόρησε το 2003.

Το «κάτι» που έλειπε

Όμως ο πάντα ανήσυχος και ιδιαίτερος καλλιτέχνης δεν ήταν ικανοποιημένος από τον εαυτό του. Μάλιστα σε συνέντευξή του στην εφημερίδα «Βήμα» περιέγραψε το αίσθημα απόγνωσης που τον είχε κυριεύσει. Απέμεναν μόλις δύο μέρες πριν το mastering του νέου δίσκου και υπό νορμάλ συνθήκες, τα πάντα είχαν κλείσει. Εκείνος, όμως, ένιωθε ότι κάτι έλειπε. Ένα κομμάτι ακόμα. Αλλά με τι θέμα; Με ποια έμπνευση;

«Εμένα μου έλειπε ένα τραγούδι. Το κεντρικό τραγούδι που θα τα ενοποιούσε όλα. Είχα γράψει για τα Χριστούγεννα, τις βρισιές του στρατού, τα μπουρδέλα, τον Σημίτη, τις ξενόγλωσσες επιγραφές, την έμπνευση, τις φοιτήτριες της Φιλοσοφικής. Ναι, αλλά τι τα ενοποιούσε όλα αυτά; Κάτι έλειπε για να τα κάνει δίσκο. Μια κεντρική ποιητική σύλληψη, που θα ερχόταν και σε μένα ως απάντηση», θυμάται ο ίδιος.

Η έμπνευση σε μια αντανάκλαση

Τότε ήταν που χτύπησε το τηλέφωνό του και συζήτησε τον προβληματισμό του με μια φίλη. Της εξομολογήθηκε λοιπόν την κατάσταση και το κενό που ένιωθε. Πάνω στην συζήτηση, της λέει χαρακτηριστικά: «Βλέπω τη φάτσα μου στο πιάνο, παίρνω πόζες και είναι αδύνατον να γράψω κάτι αληθινό»…

Αυτό ήταν! Η φίλη του τον προτρέπει να γράψει για αυτήν την αντανάκλαση. Για αυτόν τον καθρέφτη που τελικά αποδείχθηκε ότι δεν έδειχνε μόνο το είδωλό του αλλά και την ίδια την ψυχή του… «Σε κλείνω, θα το αρχίσω και σε παίρνω το πρωί» της λέει και αμέσως πιάνει το χαρτί και γράφει το πρώτο τετράστιχο. Σαν να είχε βάλει ένα μικρό στοίχημα με τον εαυτό του, μέχρι τα ξημερώματα ο «Καθρέφτης» ήταν έτοιμος! Ο Φοίβος Δεληβοριάς ένιωσε αμέσως ότι τα πάντα απέκτησαν νόημα και όλα βγήκαν αβίαστα και μπήκαν στην  θέση τους. Οι ανάγκες του, οι προβληματισμοί του, τα βιώματα και οι ανασφάλειές του για το σήμερα και το αύριο.

Θα μπορούσε να το πει ο Μητροπάνος

Και αφού ξεμπέρδεψε με την προσωπική εξομολόγηση και το ψυχολογικό «στριπτίζ» που ουσιαστικά περιγράφουν οι στίχοι, ο Δεληβοριάς ασχολήθηκε με το κομμάτι της μελωδίας. Γνωστός από μικρός για την ιδιαιτερότητά του, δίχως στεγανά και με πολλά «παντρέματα» του προέκυψε… χασάπικο.

Ένας ρυθμός μιας άλλης εποχής, που όπως είπε και ο ίδιος ο καλλιτέχνης θα μπορούσε να είναι του Μπιθικώτση, του Βίρβου ή του Τσάντα. Όταν πλέον είχε μπροστά του το τελικό αποτέλεσμα, μια άλλη ιδέα άστραψε μέσα του. Εκείνη την εποχή ο Φοίβος Δεληβοριάς άκουγε πολύ Δημήτρη Μητροπάνο, ξεψαχνίζοντας την δισκογραφία του.

Μέσα του γεννήθηκε η ιδέα να του δώσει το τραγούδι, αλλά αυτό τελικά δεν συνέβη. Άλλωστε έτσι κι αλλιώς οι στίχοι ήταν πολύ προσωπικοί κι έτσι αποφάσισε να το ερμηνεύσει ο ίδιος. «Είναι κάτι που μετανιώνω» παραδέχεται ο καλλιτέχνης, παρά το γεγονός ότι ο «Καθρέφτης» έγινε όχι μόνο μεγάλη επιτυχία, αλλά επί της ουσίας ένα τραγούδι που τον χαρακτήρισε.