Τα τελευταία δύο χρόνια ο μέσος Έλληνας πολίτης έχει συνηθίσει στην έννοια του εγκλήματος με σφοδρότητα. Ίσως και να έχει εθιστεί γιατί δεν περνάει μέρα χωρίς δολοφονία. Μπορεί ακόμα να μην έχουμε serial killer, αλλά έχουμε δολοφόνους με χαρακτηριστικά αυτής της μορφής.
Όταν είχε πια μπει στη φυλακή ο Μπάμπης Αναγνωστόπουλος, στην πορεία του χρόνου, άρχισαν να εμφανίζονται ρεπορτάζ για το τι κάνει εκεί, πόσο βοηθάει στις δουλειές που πρέπει να γίνουν, αλλά και ότι είχε αρχίσει να δέχεται γράμματα από γυναίκες. Επιπλέον, όταν έγινε γνωστό πως αυτός σκότωσε την Καρολάιν, τότε το προφίλ του στο Instagram άρχισε να γεμίζει από ακόλουθους.
Σε αυτή την περίπτωση μπορεί να μην έχουμε έναν κατά συρροήν δολοφόνο, αλλά το μοτίβο της δολοφονίας θα μπορούσε να παραπέμπει σε έναν serial killer.
Ακόμα όμως και έξω από τη δική μας επικράτεια, τη δική μας εντοπιότητα, υπάρχει ένας «ταχυδρόμος» αφηγήσεων για serial killers της Αμερικής, αυτής της απεραντοσύνης που ακόμα και τα μορφολογικά χαρακτηριστικά του εδάφους, η ίδια της η γεωμορφολογία, μπορεί να επιτρέψει την ανάδυση ενός serial killer.
Το Netflix έχει οδηγήσει συνολικά τα μίντια, είτε μιλάμε για πλατφόρμες περιεχομένου μυθοπλασίας-κινηματογράφισης είτε για κάλυψη πραγματικών περιστατικών, σε μια διαδικασία αφήγησης και όχι αποτύπωσης.
Δραματικός τόνος, μουσική, σκηνοθετική ματιά ακόμα και σε απλά ρεπορτάζ.
Να υπήρχε πάντοτε αυτό κι απλώς τώρα να το αντιλαμβανόμαστε γιατί γίνεται πιο μεθοδικά; Η αλήθεια είναι πως το The Jeffrey Dahmer Story στο Netflix με επηρέασε αρκετά και με ώθησε σε ερωτήματα που έπρεπε να βρουν απαντήσεις. Και αυτές δε θα μπορούσαν παρά να έρθουν από ένα άτομο ειδικό.
Έτσι απευθύνθηκα στην κ. Κέλλυ (Καλλιόπη) Ιωάννου, Διευθύντρια του Διεθνούς Ινστιτούτου Κυβερνοασφάλειας (CSI Institute), Κλινική Εγκληματολόγο – Trauma Coach και Υποψήφια διδάκτωρ Ψηφιακής Εγκληματολογιας στο πανεπιστήμιο του Essex, για να διαλευκάνει την σκέψη μου πως είμαστε στην εποχή της κορύφωσης του glorification of a serial killer.
Χρησιμοποιώ τον όρο στα αγγλικά γιατί είναι επίσημη ορολογία, αλλά αν το θέλετε, στα ελληνικά μπορούμε να το πούμε ως δοξασία/δοξολογία/εξύμνηση του serial killer.
Let’s cut to the chase: Εξυμνεί η σύγχρονη ποπ κουλτούρα τον serial killer;
«Πιστεύω πως, εν μέρει, ζούμε σε μια εποχή που εξυμνεί τις ιστορίες των αληθινών serial killers. Ωστόσο, δεν γνωρίζω σε ποιο βαθμό αυτό αποτελεί μια τάση αποκλειστικά της σύγχρονης εποχής ή ήταν κάτι που υπήρχε από πάντα», αναφέρει αρχικά η κ. Ιωάννου.
Η ερμηνεία της για αυτό το φαινόμενο είναι πως υπάρχει μια στοιχειοθέτηση του serial killer ως σελέμπριτι και αναδεικνύει την αντιεξουσιαστική μορφή που έχει οποιαδήποτε μορφή εγκλήματος, η οποία κάποιες φορές μπορεί να περάσει με ένα ρομαντικό-αναρχικό ένδυμα στο μυαλό του παραλήπτη (χαρακτηριστικό παράδειγμα η, μυθοπλαστική μεν, καθόλου μακριά από την πραγματικότητα δε, ιστορία του Joker του Joaquin Phoenix)
«H αλήθεια είναι πως ανέκαθεν μέσα από τα media o κατά συρροή δολοφόνος αποτελούσε για τον κοινό νου κάτι περισσότερο από ένα σπάνιο είδος βίαιου δράστη εφόσον έχει κατασκευαστεί κοινωνικά ως κορυφαίος θηρευτής, ως κοινωνικό πρόβλημα που χρήζει κοινωνικής απάντησης.
Όπως συμβαίνει με όλες τους celebrities έτσι και οι serial killers έχουν γίνει προϊόντα κατανάλωσης για το ευρύ κοινό, επιτρέποντας σε όσους ενδιαφέρονται να γίνουν θαυμαστές τους, ανεξάρτητα από την κακή φήμη των πράξεών τους.
Αν και οι κατά συρροή δολοφόνοι με φανατικούς θαυμαστές δεν είναι κάτι καινούριο, με την εμφάνιση του Διαδικτύου όσοι ενδιαφέρονται για εκείνους είναι σε θέση να αναζητήσουν παραπάνω πληροφορίες για αυτούς, να καταναλώσουν ακόμη περισσότερο περιεχόμενο που να σχετίζεται μαζί τους και να δικτυωθούν σχηματίζοντας μέχρι και ψηφιακές κοινότητες, όπως fan pages υπέρ τους σε βαθμό που κάτι τέτοιο δεν ήταν δυνατόν πριν.
Το έγκλημα ποτέ δεν θεωρούνταν ως μια πράξη ρουτίνας γι’ αυτό και ποτέ δεν γινόταν αντιληπτό ως κάτι το βαρετό. Ειδικότερα, όσον αφορά το κατά συρροή έγκλημα αυτό πάντα κέντριζε το ενδιαφέρον του κοινού επιτρέποντας του να βιώσει κάτι πολύ έξω από τα όρια της κανονικής καθημερινής του ζωής. Ο κατά συρροή δολοφόνος ενώνει την ανθρώπινη γοητεία με τον θάνατο και τη βία κάτω από την ίδια ομπρέλα.
Επιπλέον, οι κατά συρροή δολοφόνοι μπορούν να λειτουργήσουν ως «είδωλα καταστροφής», μετατρέπονται έτσι σε μια αναπαράσταση της εξέγερσης ενάντια στο νόμο και την κοινωνία γενικότερα, μια έννοια που χρησιμεύει για να προκαλέσει συγκίνηση και αίσθηση ελευθερίας.
Αυτό που ίσως έχει αλλάξει τα τελευταία χρόνια είναι πως στην εποχή μας, σε κάποιες σειρές και ταινίες που βασίζονται σε πραγματικά γεγονότα και ανθρώπους, είναι πολύ δύσκολο να ξεχωρίσει κανείς την μυθοπλασία από την πραγματικότητα. Οι ταινίες είναι πολύ ρεαλιστικές και είναι δύσκολο να πιστέψεις πως ο ηθοποιός δεν είναι ο πραγματικός δολοφόνος. Η μουσική, η ιστορία και το cast δημιουργούν μια ταινία/σειρά που να έχει μεγάλο ενδιαφέρον για το κοινό.
Δεν νομίζω ότι στις περισσότερες περιπτώσεις, ο στόχος είναι καθαρά να εξυμνηθεί η ζωή των serial killers, αλλά λόγω των εφέ, της μουσικής, των συναισθημάτων και της γενικότερης αισθητικής των παραγωγών αυτών, τελικά το κοινό μπορεί να καταλήξει να ταυτιστεί συναισθηματικά με κάποιες πλευρές του serial killers ή ακόμα και να τον/την θαυμάσει».
Πόσο επηρεάζει η εξωτερική εμφάνιση του ηθοποιού-serial killer τη σαγήνη που μας ασκεί;
Στη δημόσια σφαίρα, κάθε φορά που εμφανίζεται μια περίπτωση τύπου Monster: The Jeffrey Dahmer Story στο Netflix, ανακινείται μια κουβέντα σχετικά με το κατά πόσο είναι ηθικά σωστό να επιλέγονται ηθοποιοί γοητευτικοί, γυμνασμένοι, ωραίοι εν γένει, για να ενσαρκώσουν τις πραγματικές φιγούρες.
Η κ. Ιωάννου εξηγεί πως ο στόχος δεν είναι η ωραιοποίηση του serial killer, αλλά να βρεθεί ο ηθοποιός που είναι πιο κοντά στην εξωτερική εμφάνιση.
«Θεωρώ πως πλέον -σχεδόν κατά κανόνα- η επιλογή δεν γίνεται με κριτήριο το πόσο όμορφος/η θεωρείται ένας/μια ηθοποιός αλλά το κατά πόσο μοιάζει με τον πραγματικό serial killer. Άρα, σε αυτό το σημείο, δεν θα πρέπει να μας προβληματίσει τι συμβαίνει στις ταινίες ή τις σειρές αλλά τι έχει προηγηθεί στην πραγματικότητα. Και η πραγματικότητα απέχει πολύ από τους μύθους που επικρατούν γύρω από τους κατά συρροή δολοφόνους.
Οι κατά συρροή δολοφόνοι συνδέονται συχνά με φρικτές δολοφονίες που περιλαμβάνουν πράξεις όπως η νεκροφιλία και ο κανιβαλισμός. Υπό αυτή την έννοια, ένας κατά συρροή δολοφόνος θεωρείται ψυχοπαθής ή τέρας».
Στο Hannibal Lecter είδαμε τον Anthony Hopkins, έναν ηθοποιό που δεν έχει την εξωτερική εμφάνιση που θα γοητεύσει με εμφανή τρόπο.
Εκείνη η περίπτωση ίσως και να είναι στη μειοψηφία, μιας και όπως εξηγεί η κ. Ιωάννου, οι κατά συρροήν δολοφόνοι είχαν και στην πραγματικότητα μια εξωτερική εμφάνιση και μια προσωπικότητα που γοήτευαν, που δεν πρόδιδαν δολοφόνους, γιατί στον κοινό νου υπάρχει πάντα η αντίληψη πως ο ευειδής και καλλιεργημένος δε μπορεί ποτέ να κάνει κάτι τέτοιο.
«Σε αυτό το πλαίσιο, η απεικόνιση του Hannibal Lecter ως κανίβαλου στο Silence of the Lambs απεικονίζεται με αυτόν τον τρομακτικό τερατώδη τρόπο. Αλλά οι πραγματικοί κατά συρροή δολοφόνοι που υπήρξαν κανίβαλοι ή/και νεκρόφιλοι όπως ο Ted Bundy και ο Jeffrey Dahmer είχαν προσωπικότητες που δεν διέφεραν σε τίποτα με ένα κανονικό άτομο.
Έδειχναν έξυπνοι, πολιτισμένοι και ευπαρουσίαστοι στο δημόσιο λόγο. Έτσι, η απεικόνιση ενός βίαιου ψυχοπαθή που συνδέεται με μια συγκεκριμένη εικόνα όπως ο Hannibal Lecter δεν είναι καθόλου καθολική.
Ο κατά συρροή δολοφόνος που υποδύεται ο Christian Bale στο American Psycho συνδέεται με αυτή τη συγκεκριμένη ιδέα – έναν εμφανίσιμο κατά συρροή δολοφόνο που όταν τον έβλεπαν άλλοι δεν θα μπορούσε καν να αναγνωριστεί ως βίαιος άνδρας.
Το Τhe Serpent βασίζεται επίσης σε παρόμοιες υποθέσεις όπου ένας Ινδο-Γάλλος άνδρας που ονομάζεται Charles Sobhraj σκοτώνει στοχεύοντας αλλοδαπούς σε τουριστικά μέρη, παρασύροντάς τους στο σπίτι του χρησιμοποιώντας τη γοητεία και τον κοινωνικό του χαρακτήρα».
Εκείνο που αναρωτιέμαι φωναχτά προς την κ. Ιωάννου, είναι αν αυτή η αιτίαση για την εξωτερική εμφάνιση εδράζεται στην διαιώνιση της φυσιογνωμικής που εγκόλπωσε ο Lombroso και που, με κάποιον τρόπο, τροφοδότησε η σειρά Mindhunter, όπου είδαμε δύο serial killers με χαρακτηριστικά πιο κοντά σε αυτά που φαντάζεται ο κοινός νους. Ψηλούς, ευτραφείς, όχι γοητευτικούς.
«Τα δημοφιλή μέσα επικαλούνται στερεότυπα που συνδέονται με κατά συρροή δολοφόνους, τα οποία στη συνέχεια γίνονται αντιληπτά ως καθολικά. Αυτό περιλαμβάνει ναρκισσιστικές προσωπικότητες, διαταραγμένο βλέμμα, εσωστρέφεια, μη φυσιολογικές σεξουαλικές φαντασιώσεις και τα λοιπά.
Η αλήθεια είναι ότι ορισμένοι κατά συρροή δολοφόνοι ταιριάζουν σε ορισμένες στερεότυπες έννοιες, αλλά δεν υπάρχει συγκεκριμένος τρόπος κατανόησης του μυαλού ενός κατά συρροή δολοφόνου ενώ διαπράττει φόνο.
Ο κινηματογράφος, οι τηλεοπτικές εκπομπές και άλλα δημοφιλή μέσα συχνά θολώνουν τα όρια μεταξύ πραγματικότητας και φαντασίας όταν αφηγούνται φρικιαστικές ιστορίες. Μπορεί επίσης να φτάσoυν σε σημείο να ρομαντικοποιήσουν αυτούς τους δολοφόνους.
H φυσιογνωμική τυποποίηση πιστεύω πως είναι κάτι που συμβαίνει ευρύτερα, τόσο στα μέσα, όσο και στο μυαλό των ανθρώπων. Όταν ακούμε μια ιστορία, πολλές φορές σχηματίζουμε στο νου μας εικόνες που μπορεί να βασίζονται σε προκαταλήψεις που έχουμε.
Αυτό μπορεί να συμβαίνει ασυνείδητα. Επίσης, πιστεύω πως αντί να σκεφτόμαστε τι κάνει το μέσο στον άνθρωπο θα πρέπει να αρχίσουμε να αναρωτιόμαστε τι κάνει ο άνθρωπος στο μέσο. Το ίδιο το κοινό επηρεάζει τα μέσα, καθώς οι πιο δημοφιλείς φαντασιώσεις και ιδεολογίες είναι αυτές που κυριαρχούν τελικά στα αφηγήματα που προβάλλονται στις παραγωγές των μέσων.
Αν οι άνθρωποι ενδόμυχα φαντάζονται τους serial killers ως ωραίους και είναι αυτό που επιθυμούν να βλέπουν, τότε ο τυπικός serial killer, θα είναι κάποιος όμορφος. Δηλαδή, μπορούμε με αυτό τον τρόπο να σκεφτούμε τι νοήματα παράγει η κοινωνία, τι σημαινόμενα προσδίδει στα media, να κατανοήσουμε με αυτόν τον τρόπο καλύτερα τον κόσμο».
Πώς εξηγούνται οι ερωτικές επιστολές και η έλξη που νιώθουν οι γυναίκες προς τους serial killers;
Θυμάμαι την περίπτωση του ληστή με τις γλαδιόλες ή του Ρωχάμη. Δεν ήταν με τίποτα serial killers και το κατά συρροήν έγκλημα τους, η ληστεία, είναι ένα έγκλημα που πολύ εύκολα το επαναστατικό τμήμα του μυαλού αποδέχεται ως χτύπημα στην εξουσία.
Πώς γίνεται όμως να βλέπουμε γυναίκες να ερωτεύονται δολοφόνους, βιαστές, εγκληματίες δηλαδή που το 2022 καταδικάζουμε διαρρήδην. Υπάρχει απάντηση και σε αυτό.
«Δεν αποτελεί μυστικό ότι οι άνθρωποι γοητεύονται από τους κατά συρροή δολοφόνους – γι’ αυτό το αληθινό έγκλημα είναι ένα από τα πιο δημοφιλή είδη σε τηλεοπτικές εκπομπές, ντοκιμαντέρ και podcasts.
Ίσως αυτό συμβαίνει επειδή οι περισσότεροι άνθρωποι απλά δεν μπορούν καν να φανταστούν ότι προχωρούν στις αποτρόπαιες πράξεις που διαπράττουν οι κατά συρροή δολοφόνοι και ως εκ τούτου αναγκάζονται να ανακαλύψουν πώς λειτουργεί το μυαλό τους.
Ίσως πάλι ελπίζουν ότι μπορούν να αποφύγουν να πέσουν θύματα τέτοιων αρπακτικών αν τους μελετήσουν προσεκτικά και μάθουν ποια είναι τα προειδοποιητικά σημάδια που πρέπει να προσέξουμε. Ή ίσως είμαστε όλοι πραγματικά νοσηροί και δεν μπορούμε να αντισταθούμε σε ιστορίες που περιλαμβάνουν βλοσυρά αποτελέσματα.
Όποιος κι αν είναι ο λόγος, οι κατά συρροή δολοφόνοι προκαλούν μια γοητεία στους απλούς πολίτες, αλλά, μερικές φορές, αυτή η γοητεία πηγαίνει ένα βήμα παραπέρα και εξελίσσεται σε έρωτα.
Πάρτε για παράδειγμα τον The Nightstalker, γνωστό και ως Richard Ramirez, ο οποίος έγινε κάτι σαν σύμβολο του σεξ και πλημμύρισε με ερωτικά γράμματα από θαυμαστές ενώ βρισκόταν σε δίκη. Αυτό μπορεί να οφείλεται στο «σύμπλεγμα του σωτήρα». Κάποιες γυναίκες φέρεται να έλκονται από επικίνδυνους άνδρες επειδή πιστεύουν ότι μπορούν να τους «φτιάξουν».
Μια πιο κοινά αποδεκτή θεωρία είναι ότι ορισμένες γυναίκες έλκονται από κατά συρροή δολοφόνους εξαιτίας μιας σεξουαλικής διέγερσης που προκαλεί κίνδυνο. Υπάρχει λόγος που ο Richard Ramirez, ο Ted Bundy, ο Charles Manson και ο Jeffrey Dahmer έλαβαν χιλιάδες γράμματα/φωτογραφίες με εσώρουχα από θαυμάστριες ενώ βρίσκονταν στη φυλακή.
Οι ειδικοί το αποκαλούν “υβριστοφιλία” ή “σύνδρομο Μπόνι και Κλάιντ”. Ορίζεται ως σεξουαλική διέγερση που προκαλείται από έναν σύντροφο που είναι γνωστό ότι έχει διαπράξει σοβαρό έγκλημα. Οι ειδικοί συμφωνούν ότι σε αντίθεση με όλες τις άλλες παραφιλικές συμπεριφορές, η υβριστοφιλία είναι πιο κοινή στις γυναίκες».
Περίμενε άραγε ο κόσμος τις βιογραφίες σε Netflix και λοιπές δημοκρατικές δυνάμεις για να γητευτεί από τον serial killer ή τον εν γένει παραβάτη; Του/μας συμβαίνει συχνά και με fiction χαρακτήρες.
Κι αυτό, σύμφωνα με την κ. Ιωάννου, ίσως να οφείλεται στο ότι η απεικόνιση δίνει ελάχιστο χώρο στα θύματα και μπόλικο χώρο στους θύτες. Την ιστορία τη γράφουν οι παρόντες; Κάπως έτσι, αλλά στην ακραία παραβατική εκδοχή του.
«Όποιος και να σερφάρει ανά πάσα στιγμή στο Netflix, θα διαπιστώσει πώς πέρα από τη συγκεκριμένη σειρά υπάρχουν ένα σωρό σειρές και ντοκιμαντέρ με θέμα τους κατά συρροή δολοφόνους.
Πολλά από αυτά απεικονίζουν τον δολοφόνο μέσα από ψυχολογική σκοπιά αναλύοντας τους φόνους που διέπραξαν. Ακολουθούν με συνέπεια το χρονικό αυτών των εγκλημάτων και δίνουν ακόμη και φρικιαστικές λεπτομέρειες σχετικά με τον τρόπο που οι serial killers διέπραξαν την κάθε δολοφονία τους.
Από την άλλη πλευρά, τα θύματα απεικονίζονται επίσης σε αυτές τις αφηγήσεις, αλλά κυρίως περιορίζονται σε ονόματα και φωτογραφίες, συμβολίζοντας έτσι εμμέσως τα τρόπαια των δολοφόνων στο παιχνίδι που ονομάζεται φόνος.
Παρόλο που υπάρχουν περιπτώσεις στενών συγγενών που μοιράζονται αφηγήσεις για την απώλεια τους σε αυτές τις απεικονίσεις, τελικά το όνομα των θυμάτων χάνεται από το μυαλό του θεατή. Υπό αυτό το πρίσμα δεν θα έλεγα πως οι ταινίες δοξολογούν τον εγκληματία. Ωστόσο, θα έλεγα ότι τον βάζουν στο κέντρο του κάδρου παραγκωνίζοντας την πλευρά των θυμάτων και των οικογενειών τους».
Μπορεί η μυθοπλασία να έχει μιμητικό effect;
Ο ορισμός της τραγωδίας κάνει λόγο για μια μίμηση πράξεως «σπουδαίας και τελείας μέγεθος ἐχούσης». Στο σήμερα, η τραγωδία έχει μια διαφορετική σημασία. Είναι τραγωδίες τα εγκλήματα των serial killers. Προκαλούν, μέσω των τηλεοπτικών-κινηματογραφικών-μιντιακών αναπαραστάσεων την τάση της μίμησης; Περνάει στο μυαλό του δέκτη ως μια πράξη σπουδαία και τελεία;
«Υπάρχουν έρευνες τα αποτελέσματα των οποίων καταδεικνύουν πως η έκθεση σε βίαιο περιεχόμενο σε συνδυασμό με άλλους παράγοντες κινδύνους (κατάχρηση ουσιών, δυσλειτουργικό κοινωνικό και οικογενειακό περιβάλλον, ιστορικό ψυχικής ασθένειας κ.ο.κ) μπορεί να συνδέονται θετικά με την εκδήλωση βίαιης συμπεριφοράς.
Προσωπικά, θεωρώ ότι ο προβληματισμός μας σε σχέση με την προβολή των serial killers από τα media πρέπει να στραφεί αλλού και όχι τόσο στο κομμάτι της μίμησης. Αυτό που θα έπρεπε να μας προβληματίζει είναι η δημιουργία ενός πολιτισμικού περιβάλλοντος μέσα στο οποίο η βία είναι αποδεκτή.
Το λευκό, ανδρικό προνόμιο είναι διάχυτο σε αυτές τις αναπαραστάσεις. Οι ακραίοι τύποι παρανομίας φαίνονται σαν να ανταμείβονται με φήμη ή πλούτο. Η παραβίαση του νόμου μπορεί να θεωρηθεί μέχρι και τιμητική. Η έννοια της ισότητας ευκαιριών θέτει το βάρος της επιτυχίας και της αποτυχίας αποκλειστικά στο άτομο και την εικόνα του. Η νίκη με οποιοδήποτε κόστος αξίζει τον κόπο. Και το να είσαι γνωστός για τον οποιοδήποτε λόγο (ακόμη και για το ότι έχεις διαπράξει φόνους) είναι καλύτερο από το να ζεις στην ανωνυμία.
Επιπλέον, η διατήρηση λανθασμένων αντιλήψεων σχετικά με τα χαρακτηριστικά των κατά συρροή δολοφόνων και η προσπάθεια εξαναγκασμού τους σε καθιερωμένα προφίλ εμποδίζουν την ανάδυση μιας πιο ρεαλιστικής εικόνας τους και ενδέχεται να εμποδίσουν ακόμη και τις αστυνομικές έρευνες.
Θα έλεγα λοιπόν ότι η ευρεία κάλυψη των μέσων ενημέρωσης δεν δημιουργεί κατά συρροή δολοφόνους, αλλά διατηρεί τον κατά συρροή δολοφόνο στην πολιτιστική επιφάνεια. Μέσα από τις απεικονίσεις τους ως άγρια, άπιαστα θηρία οι κατά συρροή δολοφόνοι γίνονται πολιτιστικά τέρατα τόσο μυθικά όσο ο Frankenstein, ο Bogeyman και ο Freddy Krueger.
Οι ιστορίες των κατά συρροή δολοφονιών είναι πανταχού παρούσες και οι υπερβολικές αναπαραστάσεις τους συμβάλλουν στη διατήρηση του δημόσιου ενδιαφέροντος. Οι αναπαραστάσεις των μέσων ενημέρωσης που δημιουργούν ανώνυμα, απρόσωπα θύματα και προσφέρουν στους δολοφόνους την ιδιότητα της διασημότητας μπορεί να περιορίζουν τον φόβο μας για θυματοποίηση».
* Φωτογραφία κ. Ιωάννου: Antonis Aggelidis Photogpraghy