Αν η αναβάθμιση από το 3G στο 4G είναι ένα βήμα μπροστά στην τεχνολογική εξέλιξη, η αντίστοιχη από το 4G στα ασύρματα συστήματα 5ης γενιάς (5G) θα πρέπει να χαρακτηριστεί ως «άλμα», καθώς στην πραγματικότητα είναι σαν να έχουν παρακαμφθεί πολλά ενδιάμεσα βήματα.
Το 5G εντάσσεται ξεκάθαρα στην κατηγορία «τεχνολογική επανάσταση», προορισμένο να επηρεάσει με απόλυτα εκσυγχρονιστικό τρόπο μια σειρά από κλάδους: τις λεγόμενες «κάθετες» αγορές (Β2Β Verticals), την αυτοκινητοβιομηχανία, τις μεταφορές και την εφοδιαστική αλυσίδα, τη βιομηχανία, τα δίκτυα υποδομών και την Υγεία.
Η αντίστροφη μέτρηση για τη μαζική λειτουργία των πρώτων δικτύων 5G στην Ελλάδα ξεκινάει επίσημα αύριο, Τετάρτη (16/12), με την δημοπρασία των συχνοτήτων που θα αξιοποιηθούν για τα νέα δίκτυα κινητής 5ης γενιάς και στην οποία θα συμμετάσχουν και οι τρεις τηλεπικοινωνιακοί πάροχοι (OTE, Vodafone και Wind).
Ως γνωστόν η μοναδική πόλη στην Ελλάδα, όπου λειτουργεί το δίκτυο 5G είναι τα Τρίκαλα (από τις 16 Μαρτίου του 2018), ενώ η επόμενη θα είναι η Πάτρα.
Αν όλα πάνε κυλήσουν βάσει σχεδιασμού, μέσα στους πρώτους μήνες του 2021 οι κάτοικοι των μεγάλων αστικών κέντρων της χώρας θα μπορούν να απολαμβάνουν τις υπερυψηλές ταχύτητες των νέων δικτύων, αρκεί βέβαια η συσκευή τους να υποστηρίζει 5G.
Στο θέμα της ταχύτητας ξεχνάμε τελείως ό,τι ξέρουμε έως τώρα, καθώς το 5G μπορεί να προσφέρει ακόμη και 20πλάσιες ταχύτητες από το 4G (υπό ιδανικές συνθήκες ακόμη και το κατέβασμα μια ολόκληρης ταινίας σε υψηλή ανάλυση θα είναι θέμα δευτερολέπτων).
Όμως, η πραγματική επανάσταση του 5G στηρίζεται σε μια σειρά από άλλα στοιχεία. Όπως εξηγεί αναλυτικά ο Κώστας Κετσιετζής στο capital.gr, τα βασικότερα εξ αυτών είναι o μικρός χρόνος καθυστέρησης δικτύου (γνωστό ως latency), η σταθερότητα της σύνδεσης, και η υποστήριξη πολλαπλών ταυτόχρονων συνδέσεων συγκεντρωμένων σε κοντινή απόσταση.
Τα παραπάνω χαρακτηριστικά είναι και αυτά που θα επιτρέψουν την ανάπτυξη νέων κρίσιμων εφαρμογών που σήμερα βρίσκονται σε δοκιμαστικό ή ακόμη και θεωρητικό επίπεδο. Στα εργαστήρια πανεπιστημίων, ερευνητικών κέντρων αλλά και μεγάλων βιομηχανιών ήδη δοκιμάζονται πρωτοποριακές εφαρμογές όπως πλήρως αυτοματοποιημένα εργοστάσια, οχήματα χωρίς οδηγούς, χειρουργικές επεμβάσεις από απόσταση κ.α.
O όρος latency χρησιμοποιείται για να περιγράψει το χρονικό διάστημα που χρειάζεται ώστε μια ενέργεια σε μια συσκευή να ενεργοποιήσει μια αντίδραση σε μια άλλη συνδεδεμένη συσκευή. Στα δίκτυα 4G/LTE το latency ξεπερνά τα 30 millisecond (ms), όταν στα δίκτυα 5G μπορεί να πέσει ακόμη και στο 1 ms. Και αυτό είναι κάτι που αλλάζει τα πάντα.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελούν τα «αυτόνομα οχήματα». Εταιρείες όπως η Tesla, η Uber και η Google δοκιμάζουν εδώ και χρόνια οχήματα χωρίς οδηγό με διάφορα σκαμπανεβάσματα και κατά καιρούς ατυχήματα. Η πραγματικότητα είναι ότι χωρίς 5G δεν μπορεί να υπάρξουν οχήματα χωρίς οδηγό. Στην αυτόματη οδήγηση, τα δεδομένα πρέπει να μεταφέρονται ταχύτατα και η αντίδραση να ενεργοποιείται σε πραγματικό χρόνο.
Στην ΕΕ «τρέχει» ήδη το πρόγραμμα «Europe 5G Corridors» για τη δημιουργία διαδρόμων 5G στους αυτοκινητοδρόμους. Η Ελλάδα θα συμμετάσχει στη «Βίβλο Ψηφιακού Μετασχηματισμού 2020-2025» με την απόπειρα εγκατάστασης υποδομών 5G σε πρώτη φάση στον άξονα Αθήνα – Θεσσαλονίκη – Εύζωνοι. Έτσι, η εικόνα ενός κομβόι από νταλίκες που θα μεταφέρουν αυτόνομα, ή έστω ημιαυτόνομα, εμπορεύματα στις εθνικές οδούς, δεν είναι βγαλμένη από το… πολύ μακρινό μέλλον.
Σε ότι αφορά την ιατρική, οι ειδήσεις για τις πρώτες, πιλοτικές απομακρυσμένες χειρουργικές επεμβάσεις μέσω 5G, έχουν κάνει ήδη το γύρο του κόσμου. Η υψηλή ταχύτητα μεταφοράς δεδομένων και η αξιοπιστία της σύνδεσης εκμηδενίζει ουσιαστικά τη χιλιομετρική απόσταση δεδομένα σε επίπεδο διάγνωσης και όπως όλα δείχνουν και σε επίπεδο επέμβασης. Ήδη δοκιμάζονται εφαρμογές απομακρυσμένων επεμβάσεων και δεν αποκλείεται σε μερικά χρόνια κάποιος φημισμένος νευροχειρουργός να πραγματοποιεί επεμβάσεις σε ασθενή στην Αθήνα, ακόμα και αν βρίσκεται σε διαφορετική ήπειρο.
Επιπλέον, με το 5G ανοίγει ο δρόμος και για την επέκταση του λεγόμενου Διαδικτύου των Πραγμάτων (Internet of Thing – IoT), δηλαδή τα δίκτυα επικοινωνίας συσκευών που κάνουν ένα σπίτι, ένα εργοστάσιο ή ακόμη και μια πόλη «έξυπνα». Ο λόγος είναι το νέο δίκτυο προσφέρει πολύ μεγαλύτερες δυνατότητες ταυτόχρονης σύνδεσης πολλών συσκευών σε μικρή απόσταση, ενώ απαιτεί και χαμηλή ενεργειακή κατανάλωση. Οι εφαρμογές είναι απεριόριστες: από αισθητήρες που μετρούν και προσαρμόζουν την κατανάλωση ενέργειας ή νερού ανάλογα με τις ανάγκες, έως πλήρως αυτοματοποιημένες γραμμές παραγωγής με τα ρομπότ-εργάτες να επικοινωνούν απευθείας μεταξύ τους, χωρίς καμία ανθρώπινη παρέμβαση.
Στη χώρα μας, το 25% των εσόδων από την δημοπρασία των συχνοτήτων θα είναι η αρχική «προίκα» του υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης για τη χρηματοδότηση start up και μεγαλύτερων εταιριών, που θα αναπτύξουν εφαρμογές, βασισμένες στο 5G. Θα δημιουργηθεί ειδικά για αυτό το σκοπό το ταμείο «Φαιστός» και σύντομα θα ψηφιστεί νόμος ώστε οι εφαρμογές των εταιριών που θα ενταχθούν σε αυτό να δοκιμαστούν σε εταιρείες και οργανισμούς του Δημοσίου.