Οι δημόσιες παρεμβάσεις του Μπιλ Γκέιτς έχουν πυκνώσει τον τελευταίο καιρό και υπάρχει λόγος γι’ αυτό. Ο ιδρυτής της Microsoft χθες στην συζήτηση του «think tank» «Policy Exchange», έκρουσε ξανά το καμπανάκι του κινδύνου και αυτή τη φορά όχι για τον κορωνοϊό.
Ο Γκέιτς κάλεσε τις κυβερνήσεις να δαπανήσουν όσα χρήματα χρειαστούν για την πρόληψη της «βιοτρομοκρατίας» και ζήτησε την σύσταση μιας νέας ομάδας κρούσης, της «Task Force Pandemic» απ’ τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας:
«Πιθανώς θα χρειαζόταν περίπου ένα δισεκατομμύριο δολάρια ετησίως για μια ειδική ομάδα δράσης για την πανδημία σε επίπεδο ΠΟΥ, η οποία θα επιτηρεί αυτά που ονομάζω “παιχνίδια μικροβίων’’. Αυτά τα παιχνίδια θα μπορούσαν να περιλαμβάνουν την προετοιμασία για πράξεις βιοτρομοκρατίας, όπως επιθέσεις με τον ιό της ευλογιάς σε αεροδρόμια».
Μιλάμε για έναν φονικό ιό που ενδεχόμενη εξάπλωσή του θα απειλήσει την ανθρωπότητα. Η ευλογιά θεωρείται υπεύθυνη για την κατάρρευση του πολιτισμού των Ίνκας καθώς και την αποδυνάμωση της αυτοκρατορίας των Αζτέκων, αλλά και για το θάνατο ενός πολύ μεγάλου αριθμού ιθαγενών της βόρειας Αμερικής.
Υπολογίζεται ότι κατά το 18ο αιώνα προκαλούσε το θάνατο σε περίπου 400.000 Ευρωπαίους ετησίως (!), ενώ κατά τη διάρκεια του 20ου σκότωσε 300-500 εκατομμύρια ανθρώπους. Δεν είναι τόσο μακρινή η εποχή που η ευλογιά παρέμενε μια «δολοφονική μηχανή».
Έξι χρόνια αφότου ο άνθρωπος ταξίδεψε στο φεγγάρι και δύο πριν πατήσει το πόδι του στη σελήνη, ο ιός εξακολουθούσε να «θερίζει», λόγω της πολύ εύκολης μετάδοσης του. Το 1967 ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας υπολόγιζε ότι εκείνη τη χρονιά 15 εκατομμύρια άνθρωποι προσβλήθηκαν από την ασθένεια και 2 εκατομμύρια εξ’ αυτών πέθαναν.
Για αυτό και η εξάλειψη του ιού θεωρείται ότι είναι ένα από τα μεγαλύτερα – ίσως το σπουδαιότερο – επίτευγμα στην ιστορία της ανθρωπότητας.
Μολονότι φάρμακο για θεραπεία δεν είχε βρεθεί έως τότε – κάτι που συνέβη μόλις το 2018 – ο ΠΟΥ ανακοίνωσε το 1980 την πλήρη εκρίζωση του ιού, ύστερα από μια σειρά επιτυχημένων προγραμμάτων εμβολιασμού. Το τελευταίο κρούσμα καταγράφηκε το 1977 στη Σομαλία. Δεν ήταν η θεραπεία το «αντίδοτο», αλλά η θωράκιση του οργανισμού μέσω της πρόληψης, δηλαδή του εμβολιασμού.
Το «πλήρης» βέβαια είναι αρκετά σχετικό, καθώς μια ενδεχόμενη «ανάσταση» του δεν είναι καθόλου φανταστικό σενάριο. Το 2017 Καναδοί επιστήμονες κατάφεραν να δημιουργήσουν από το μηδέν έναν συγγενικό ιό, τον ιό της ευλογιάς των αλόγων (ή μολυσματικής ακμής των αλόγων) χρησιμοποιώντας τμήματα DNA, που παρήγγειλαν από εταιρεία σύνθεσης γενετικών αλληλουχιών.
Απώτερος στόχος τους ήταν να χρησιμοποιήσουν γενετικά τροποποιημένους ιούς για τη θεραπεία του καρκίνου. Εξαιτίας της δικής τους έρευνας ωστόσο προέκυψε το δεύτερο ανησυχητικό κρούσμα, μετά την αναβίωση του ιού της πολιομυελίτιδας από Αμερικανούς ερευνητές το 2002.
Αφού η μικρή καναδική ερευνητική ομάδα χρειάστηκε περίπου 100.000 δολάρια και μόλις ένα χρόνο για να δημιουργήσει έναν συγγενικό ιό, πόσο δύσκολο θα ήταν να παρασκευάσει κάποιος ένα φονικό βιολογικό όπλο, μέσω της αναδημιουργίας του ιού της ευλογιάς;
Γι’ αυτό ο Μπιλ Γκέιτς καλεί τις κυβερνήσεις και τον ΠΟΥ από τον επόμενο κιόλας χρόνο να στρέψουν την προσοχή τους στην έρευνα και ανάπτυξη για να προετοιμαστούν για ένα τέτοιο σενάριο.
Πάντως το ανθρώπινο γένος δεν θα είναι απροετοίμαστο, σε περίπτωση που μια τρομοκρατική οργάνωση ή ένα κακόβουλο καθεστώς εξαπολύσει ξανά στη φύση την ευλογιά με τη μορφή βιολογικού όπλου. Στα μέσα του 2017 το Κογκρέσο των ΗΠΑ απαίτησε την παρασκευή ενός φαρμάκου που θα μπορούσε να αντιμετωπίσει έναν τέτοιο κίνδυνο και τον Ιούλιο του 2018 η Αμερικανική Υπηρεσία Τροφίμων και Φαρμάκων (FDA) έδωσε άδεια για την κυκλοφορία του αντιβιοτικού TROXX.
Η ευλογιά δεν είναι μόνο ο μοναδικός ιός του ανθρώπου που εξαλείφθηκε πλήρως, αλλά και ο μοναδικός για τον οποίο κατασκευάστηκε φάρμακο μετά την εξαφάνιση του. Τώρα, αν αυτό το φάρμακο είναι και αποτελεσματικό, καλό θα είναι να μην χρειαστεί να το μάθει ποτέ η ανθρωπότητα…