Είναι από τις πιο οικείες μελωδίες των παιδικών μας χρόνων.
Στο άκουσμά της το μυαλό γυρνάει σε νοσταλγικές, ανέμελες εποχές.
Τότε που σκοτούρες δεν υπήρχαν, η γειτονιά έμοιαζε με παράδεισο και μόνη έγνοια ήταν μη νυχτώσει και σταματήσει το παιχνίδι.
Ποιος δεν γυρνάει λοιπόν αμέσως στα παιδικά του χρόνια μόλις φτάσει στ’ αυτιά του το θρυλικό «α μπε μπα μπλομ»;
Αλλά μεταξύ μας κιόλας:
Ποιος έχει καταλάβει μετά από τόσα χρόνια… τι σημαίνει αυτός ο περιβόητος στίχος;
Η σειρά ασυνάρτητων συλλαβών που έχει μείνει στην ιστορία υπήρξε ο σολομώντειος τρόπος για ν’ αναλάβει κάποιος έναν… ανεπιθύμητο ρόλο.
Χρησιμοποιούταν κυρίως όταν θέλαμε να «τα βγάλουμε» για το ποιος θα τα φυλάει στο κρυφτό.
Ξεκινούσε λοιπόν με το (επίσης ανεξήγητο) «μπουφ».
Και διανθιζόταν με εξίσου παιδιάστικα… lyrics, όπως τα παρακάτω:
Α μπε μπα μπλομ,
του κίθε μπλομ
α μπε μπα μπλομ
του κίθε μπλομ
μπλιμ μπλομ.
Που θα πας εκεί
στην βόρεια Αμερική
να δεις έναν ελέφαντα
να παίζει μουσική.
Που θα πας εκεί
στην βόρεια Αμερική
να δεις έναν ελέφαντα
να παίζει μουσική.
Μ’ ένα κόκκινο βρακί
Α μπε μπα μπλομ,
του κίθε μπλομ
α μπε μπα μπλομ
του κίθε μπλομ
μπλιμ μπλομ.
Υπήρξε εύλογη λοιπόν η απορία (όταν μεγαλώσαμε πια) τι μπορεί να σημαίνει το περιβόητο στιχάκι.
Είχε όντως κάποιο νόημα ή προέκυψε απλώς από κάποιο παιδικό παραλήρημα και απλώς αντιγράφηκε και επιβίωσε στο πέρασμα των χρόνων;
Σε αυτό το πλαίσιο διατυπώθηκε μια θεωρία ότι προέρχεται από κάποιο παιχνίδι που έπαιζαν τα παιδιά στην αρχαία Ελλάδα (ενώ γυμνάζονταν ταυτόχρονα με αληθινά πολεμικά παιχνίδια).
Κατά το συγκεκριμένο σενάριο, υπήρχαν δυο αντιπαρατιθέμενες ομάδες παιδιών, που έλεγαν επαναλαμβανόμενα όταν ήταν η σειρά της κάθε μιας να «επιτεθεί»:
«Απεμπολών, του κείθεν εμβολών…»
Κάτι που μεταφράστηκε ως εξής:
«Σε απεμπολώ, σε απωθώ, σε σπρώχνω πέρα, ενώ σε εμβολίζω με το δόρυ μου, με το ακόντιό μου»!
Η αλήθεια είναι όμως ότι η συγκεκριμένη θεωρία έχει πολλά κενά σημεία.
Αν και διαδόθηκε σε μεγάλο βαθμό, δεν μοιάζει να έχει βάση.
Κι αυτό διότι έχουν διατυπωθεί ενστάσεις τόσο εύλογες, που φαίνεται να την καταρρίπτουν:
Πρώτα απ’ όλα το γεγονός ότι οι περισσότεροι δεν λέγαμε «α-μπε-μπα-μπλον», αλλά «α-μπε-μπα-μπλομ», με «Μ» στο τέλος.
Έπειτα η παντελής απουσία οποιασδήποτε αναφοράς στην αρχαία γραμματεία για την υποτιθέμενη φράση.
Και το κυριότερο, είναι μια πρόταση παντελώς ασύντακτη και αυθαίρετη γραμματικά:
Ρήμα «εμβολώ» δεν υπάρχει, «απεμπολώ» δεν σημαίνει απωθώ, ενώ το «του» δεν κολλάει πουθενά.
Άσε που δεν εξηγείται (σαν να μην υπάρχει) το «μπλιμ μπλομ» στο τέλος.
Κατά συνέπεια, η εκδοχή ότι πρόκειται απλώς για αποκύημα παιδικής φαντασίας φαίνεται πιθανότερη από την επιβίωση μιας αληθινής φράσης που επιβίωσε παραλλαγμένη.
Και η προσπάθεια να εξηγηθεί με κάποιον τρόπο μοιάζει εξίσου μάταιη με του έτερου θρυλικού στίχου:
«Άκατα μάκατα σούκουτου μπε – άμπε φάμπε ντομινέ – άκατα μάκατα σούκουτου μπε – άμπε φάμπε βγε»!