Έχετε αναρωτηθεί ποτέ γιατί Φτηνά Τσιγάρα και όχι Φθηνά Τσιγάρα; Ο Ρένος Χαραλαμπίδης πολύ πιθανό να το έχει εξηγήσει, αλλά επειδή δεν το έχει πάρει το μάτι μου, ας καταθέσω τη δική μου ερμηνεία.
Το σημείο στο οποίο μάλλον όλοι θα συμφωνήσουμε, είναι πως το θήτα θα εξέπεμπε έναν μεγαλοαστισμό, μια δηθενιά, μια κουλτουροεπίφαση που θα αλλοίωνε πολύ την ιστορία. Θα ήταν αταίριαστο.
Αν το πάω λίγο παραπέρα, αυτό το ταυ δίνει την επαφή με την απλότητα του λαϊκού, που τελικά αυτός είναι ο μέγιστος έρωτας. Σύντομος, δυνατός, αξέχαστος. Αλλά με ταυ, ποτέ με θήτα. Το μόνο θήτα που χωρά, αφορά στη φθορά και αυτή η ρίμα που βγήκε εντελώς κατά τύχη.
Έχει φθορά ο έρωτας. Φθορά στο σώμα, φθορά στις αναμνήσεις. Και γι΄αυτό τα Φτηνά Τσιγάρα μπόρεσαν να συναντηθούν με το πλήρωμα του χρόνου 15 χρόνια μετά την αρχική τους κυκλοφορία και την εισπρακτική αποτυχία που βύθισε στο νηπενθές τον δημιουργό.
Τα Φτηνά Τσιγάρα ως ταινία καταθέτουν κάτι πολύ συγκεκριμένο. Αυτό το συγκεκριμένο δε θα μπορούσε να είναι ίδιο κι απαράλλακτο 23 χρόνια μετά. Δεν είμαστε και το Χόλιγουντ να το ταράξουμε στο reboot το πράγμα. Πρέπει να δοθεί μια άλλη διάσταση που να συνάδει με τη σκοπιά της αφήγησης.
Ο τότε πρωταγωνιστής, τώρα αφηγείται
Στο μιούζικαλ Φτηνά Τσιγάρα που ανεβαίνει στην Εθνική Λυρική Σκηνή από την Τετάρτη και μέχρι τις 13 Μαρτίου, η αφήγηση πρέπει να αλλάξει. Εκείνος ο νέος δεν υπάρχει πια. Είναι πια ένας άνθρωπος που έχει περάσει από πολλά και έχει εκείνο το βράδυ να θυμάται. Εκείνη τη ζωντανή ανάμνηση.
Η ταινία αποτύπωνε την ανάμνηση αυτή από απόσταση μιας εβδομάδας και 4 ημερών. Όχι 11 ημερών. Μιας εβδομάδας και 4 ημερών. Η λέξη «εβδομάδα» έχει κάτι το συγκεχυμένο, το ασαφές, το απροσδιόριστο και σου επιτρέπει να αλλάξεις τον χρόνο. Δεν έχει τόσο αυστηρά όρια η εβδομάδα.
Το μιούζικαλ αναπολεί και φέρνει ξανά στο προμετωπιαίο εκείνη τη νύχτα. Δε μπορεί να είναι ένας ρομαντικός πεσιμισμός, αλλά η τραγωδία έχει πια πάρει χρόνο για να γίνει κωμωδία. Έτσι και τα Φτηνά Τσιγάρα παρουσιάζονται λιγότερο ως μιας ρομαντική περιπλάνηση στην ερημική Αθήνα και περισσότερο ως μια φάρσα του παρελθόντος.
Λες και ο πρωταγωνιστής αρχίζει να πιστεύει ότι δεν το έζησε όλο αυτό και το μυαλό του του σκαρώνει ψευδαισθήσεις. Ε, οι ψευδαισθήσεις δεν θέλουν πόνο. Θέλουν σουρεαλισμό.
Οι χαρακτήρες της τότε αστικής Αθήνας δεν αποτελούν πια κάτι το πραγματικό. Είναι καρικατούρες. Ενδεχομένως πιο ειλικρινείς, πιο αληθινές, αλλά δεν είναι πια τόσο οικείες γύρω μας. Έχουν μακριά τους την ενοχοποίηση, τα παίρνουν όλα ανάλαφρα.
«Είμαι μο..άρα», λέει μια γυναίκα. Και το κάνει τραγούδι.
Τα Φτηνά Τσιγάρα δε σβήνουν τόσο γρήγορα όσο η φτήνια τους
Η παράσταση το ενθηκεύει αυτό το αναγκαίο στοιχείο για την ουσία της ύπαρξης της στο σήμερα. Ειδάλλως δεν θα είχε κάτι νέο να μοιραστεί. Είναι αναγκαίο να γίνουμε οι δύο νέοι σε μια άδεια πόλη και να νιώσουμε μέσα απ΄αυτούς για ένα βράδυ πως ο κόσμος φτιάχτηκε για να συναντηθούμε.
Αλλά τώρα, είναι πιο αναγκαίο να κατεβάσουμε τα διαχωριστικά μας και να πετάξουμε από ένα καφέ σε ένα μπαρ, από κει στην καντίνα στον Λυκαβηττό, κάπου στο Zonar’s και στους τόπους που μας φανέρωσαν τη νιότη μας. Μπορεί πια να μην την έχουμε, μπορεί το μονοπάτι όλων μας να είναι προς την απώλεια της νιότης και του εαυτού που ποθήσαμε περισσότερο από κάθε άλλο τι, αλλά πια δεν την αποφεύγουμε.
Πατάμε έξω από τα σπίτια των παιδικών μας χρόνων, στις πλατείες που τσακωθήκαμε, που ανταλλάξαμε φιλιά, που καταλάβαμε ότι το ανέμελο είναι εφήμερο και πως ο κόσμος φτιάχτηκε από εμάς γεμάτος αγκυλώσεις.
Τα Φτηνά Τσιγάρα σπάνε αυτές τις αγκυλώσεις με αυτή τη μορφή που έχουν στο σήμερα. Μπορεί κανείς να τα βάλει με το χρόνο και να μεμψιμοιρεί; Όχι. Μπορεί μόνο να χορέψει και να χαρεί που έφτασε ως εδώ. Όπως το κάνει ο Ρένος Χαραλαμπίδης ως κεντρικός μίτος της παράστασης, μαζί με τον Παναγιώτη Καλαντζόπουλο, τον άνθρωπο που καθοδηγεί τις μελωδίες των αναμνήσεων.
Τα Φτηνά Τσιγάρα είναι μονάκριβα στο τέλος
Φτηνά Τσιγάρα είναι οι αναμνήσεις που δεν αλλάζουν και θα μας γεμίζουν μέχρι να φτάσουμε στο σημείο που θα εισάγονται λιγότερες αναμνήσεις απ΄αυτές που θα ανασύρονται. Μέσα από την ηθελημένη σαχλότητα ορισμένων χαρακτήρων, που αποτυπώνεται και στα τρομερά κοστούμια, υφάσματα και ταπετσαρίες του Απόστολου Μητρόπουλου, συνειδητοποιεί κανείς ότι στο πέρασμα του χρόνου, όλα είναι αστεία παρά τραγικά.
Γελάμε με τους πόνους μας. Πέφτουμε και σηκωνόμαστε με δυσκολία. Και κατανοούμε πως πια όσα θέλαμε να αλλάξουμε, δε θα αλλάξουν στη βάρδια μας. Αναλαμβάνει η επόμενη βάρδια. Κάτι που τελικά έχει μια τραγικότητα. Αλλά και τι να κάνεις παραπάνω από την ανάμνηση;
Εκείνη που φίλησες κάποτε, έγινε μια πέτρα στη Σελήνη. Εκείνος που κάποτε σε εντυπωσίασε, αγνοείται η τύχη του. Ο άνθρωπος που ήθελες να γίνει για σένα το παν, είναι «από δω παν΄κι άλλοι». Κι η ευκαιρία που σου παρουσιάστηκε, κατέληξε στα χέρια άλλου γιατί αρνήθηκες να την πιστέψεις.
Όταν αποφασίσεις μέσα σου πως αξίζεις όσο αξίζουν οι άλλοι και πως οι άλλοι αξίζουν όσο εσύ, τα Φτηνά Τσιγάρα θα είναι λιγότερο επώδυνα μέσα σου.
Μια σύνθεση από Φτηνά Τσιγάρα
«Σκουπίζω τη ζωή μου
Το φαράσι γεμίζει με σκόνες
Ο αέρας φύσηξε δυνατά
Απλώθηκαν οι σκόνες
Να χα μια ατόλη να ρουφήξει
Ξεκινάω από την αρχή
Σα ν΄αρχίσα να σε ζηλεύω
Εσένα που σε βλέπεις όποτε θες
Εκείνον που ήρθε νωρίτερα
Εκείνον που θα έρθει αργότερα
Τους μποξέρ,
τους τρυφερούς παρανόμους*,
τα παιδιά που τους χτυπούν
την πλάτη φιλικά,
όσους έτρεξαν να προλάβουν
ένα πλοίο φάντασμα.
Τους εναέριους ελεγκτές,
αυτούς που πετάνε
χωρίς φτερά και προορισμό,
τα αποδημητικά πουλιά
που φεύγουν από συνήθεια.
Τον χρόνο δεν τον γυρίζεις
Εμένα μεταξύ εκείνων
Δεν θα με ζηλέψει κανείς
Ενώ σκεφτόμουν πως άργησα
Τελικά είχα βιαστεί
Οι μνήμες μας φτηνές τζούρες πιασμένων σωμάτων»…
Info
Παναγιώτης Καλαντζόπουλος / Ρένος Χαραλαμπίδης
16, 17, 18, 19, 20, 23, 24, 25, 26, 27 Φεβ 2022
02, 03, 04, 05, 06, 09, 10, 11, 12, 13 Μαρ 2022
Ρομαντική οπερέτα σε 34 σκηνές και 19 τραγούδια
Πρώτη παρουσίαση / Ανάθεση της Εναλλακτικής Σκηνής της ΕΛΣ
Εναλλακτική Σκηνή Εθνικής Λυρικής Σκηνής
Κέντρο Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος
Ώρα έναρξης 20.30 (Κυριακή 20 & 27/2 στις 19.30 και 6 & 13/3 17.30 & 20.30) |
Με αγγλικούς υπέρτιτλους
Λιμπρέτο
Πέτρος Βουνισέας, βασισμένο στην ομώνυμη ταινία του Ρένου Χαραλαμπίδη
Στίχοι
Παναγιώτης Καλαντζόπουλος, Πέτρος Βουνισέας, Μιχάλης Γκανάς, Ελένη Ζιώγα
Σκηνοθεσία, κινησιολογία, σκηνικό
Κωνσταντίνος Ρήγος
Κοστούμια, σχέδια υφασμάτων και ταπετσαριών
Απόστολος Μητρόπουλος
Σχεδιασμός φωτισμών
Περικλής Μαθιέλλης
Συνεργάτιδα αρχιτέκτονας
Μαίρη Τσαγκάρη
Σχεδιασμός βίντεο
Βασίλης Κεχαγιάς
Μουσική διδασκαλία
Μιχάλης Παπαπέτρου
Μουσική προετοιμασία
Φρίξος Μόρτζος
Αφηγητής: Ρένος Χαραλαμπίδης
Νίκος: Θάνος Λέκκας
Σοφία: Χριστίνα Στεφανίδη
Πικάσσο (καφετζής), Μάκης, Μποξέρ: Κωνσταντίνος Μπιμπής
Ιωάννα, Βάνα: Σοφία Κουρτίδου
Θανάσης, Σάκης: Πάρις Θωμόπουλος
Μανώλης: Ίαν Στρατής
Τέλης: Τάκης Βαμβακίδης
Τάκης: Δημήτρης Ναλμπάντης
Λάνα, Τραγουδίστρια: Idra Kayne
Ντάνα, Καντινιέρισσα: Αθηνά Βρούβα
Μουσικοί: Σταύρος Λάντσιας (πιάνο), Ανδρέας Πολυζωγόπουλος (τρομπέτα), Χρήστος Ραφαηλίδης (βιμπράφωνο), Γιώργος Παλαμιώτης (ηλεκτρικό μπάσο), Θανάσης Τσακιράκης / Χρήστος Βίγκος (ντραμς, κρουστά), Παναγιώτης Καλαντζόπουλος (κιθάρες, γιουκαλίλι)
Για εισιτήρια εδώ.