Χθες το βράδυ καθόμουν σε έναν άβολο πάγκο. Μετά από 20 λεπτά, άρχιζε να με πονάει στον πισινό. Εκείνη τη στιγμή δεν το σκέφτηκα. Τώρα το σκέφτομαι. Εκείνη τη στιγμή έβλεπα ανθρώπους να γελάνε με την ψυχή τους.
Κάποια στιγμή, λίγο μετά το μέσον της παράστασης, πήρα το βλέμμα μου από την πρωταγωνίστρια και κοίταξα στον απέναντι πάγκο, στη δεξιά γωνία όπως κοιτάζω, στα αριστερά όπως κάθονταν. Είδα δύο κοπέλες να έχουν βάλει τα κλάματα και να επιτρέπουν στον εαυτό τους να νιώσει, δίχως προσπάθεια να κρύψουν αυτή την ευάλωτη στιγμή τους.
Χθες το βράδυ, στο Θέατρο 104, γεννήθηκε το θέατρο μέσα μου ξανά. Αναγέννηση. Και για μένα και για τους «συνωμότες» μου.
Στα πρώτα δέκα λεπτά είχα γελάσει τόσο πολύ όσο καθόλου στις προηγούμενες εβδομάδες της ζωής μου. Ένιωθα ταύτιση με έναν άνθρωπο και ταυτόχρονα έκανα προβολή τα δικά του βιώματα στα δικά μου και προσάρμοζα την παράσταση πάνω μου στο μυαλό μου.
Μια γυναίκα βγαίνει στη σκηνή ολομόναχη, φορώντας ένα διάφανο ρούχο κι ένα κορμάκι. Στη συνέχεια βγάζει το ρούχο και μένει με το κορμάκι. Κι είναι σαν να μη φοράει τίποτα. Σαν να έχει αποδεσμευτεί από τα ρούχα κι από τις σάρκες της. Ούτως ή άλλως, τις κοινωνικές συμβάσεις που μας φορτώνονται στους ώμους ως αβάσταχτα βάρη στηλιτεύει με το έργο της.
Το έγραψε η ίδια. Το έγραφε για χρόνια. Το έφτασε στην ιδανική του μορφή και φέτος ένιωσε την ανάγκη να το επικοινωνήσει στον κόσμο. Θυμάμαι να κάθομαι να συζητάω με την Ειρήνη και να μου μεταφέρει τις αγωνίες της, να μου περιγράφει περιστατικά και όλα αυτά τα είδα στη σκηνή.
Θυμάμαι να διαβάζω το σενάριο, τις λέξεις, αλλά να βλέπω κάτι εντελώς άλλο στη σκηνή. Δεν είχαν αλλάξει παρά ελάχιστα τα λόγια από αυτό που είχα διαβάσει. Απλώς, η Ειρήνη έδωσε νόημα στις λέξεις τέτοιο που δεν ήταν με τίποτα οι ίδιες.
Την Ειρήνη τη θεωρώ φίλη μου. Είχα άγχος για το πώς θα είναι σε αυτή την πρώτη φορά που τη βλέπω σε κάτι εξ ολοκλήρου δικό της. Σκεφτόμουν «αν δε μου αρέσει, πώς θα της το πω;». Στα πρώτα δευτερόλεπτα είχα ανακουφιστεί.
Στο τέλος της παράστασης αφαίρεσα κάθε φιλική μας σχέση από μέσα μου και την κοίταζα με θαυμασμό ως ένας άγνωστος θεατής που βρέθηκε σε αυτόν τον άβολο πάγκο και δεν πήρε τα μάτια του από αυτή τη μικρή σκηνή στο ισόγειο του Θεάτρου 104.
Η Ειρήνη παρήγαγε θέατρο. Γέννησε χώρους. Με κάθε εκατοστό του κορμιού της, έπλαθε έναν κόσμο. Είναι ένας άνθρωπος CGI σε αυτή την παράσταση που έχει γράψει σενάριο, έχει σκηνοθετήσει και παίζει μόνη της.
Σε απόσταση εκατοστών από το κοινό, τους κοιτάζει όλους στα μάτια και τους απορροφά, τους βάζει στον κόσμο της. Στον κόσμο της Στέλλας, μιας γυναίκας 30+ που είναι δυστυχισμένη. Δυστυχισμένη γιατί για να φέρει την ομορφιά στον κόσμο, πρέπει να την αφαιρέσει από μέσα της.
Ηθοποιός που οι παραγωγοί την απορρίπτουν, με δήθεν φίλες να την κοιτάζουν περίεργα επειδή δεν έχει κάνει παιδί ή επειδή τους λέει τις άβολες αλήθειες, με τον γυναικολόγο της να την πιέζει να τεκνοποιήσει ή να καταψύξει τα ωάριά της, με τον θάνατο του αδερφού της στην ψυχή της, με έναν σύζυγο με τον οποίο είναι χαρμόσυνα λυπημένοι ή λυπημένα ευτυχείς, με τον χρόνο να την κερδίζει.
Η Ειρήνη έφτιαξε μια παράσταση ως γυναίκα, αλλά δεν υπάρχει άνθρωπος να δει αυτό το έργο και να μην ταυτιστεί.
Μεταβαίνει από τον παροξυσμό της εσωτερικής σύγκρουσης ανάμεσα στο «μου φταίτε όλοι σας ρε μ@λ@κες» και στο «εγώ φταίω για όσα μου συμβαίνουν» στη νηνεμία της δυστυχίας, επιβιβάζει τους θεατές σε ένα roller coaster που πάει από το κωμικοτραγικό στο συγκαταβατικά θλιβερό, από τη Φουρέιρα στην Τσαλιγοπούλου, και τους τερματίζει στη λύτρωση.
Ο μονόλογος «Νίνα, Where Are You My De@r?» είναι η απόλυτη ψυχική λύτρωση, μια αναμέτρηση με το μέσα μας που γίνεται βολικά και εύκολα μέσω ενός άλλου ανθρώπου. Η Ειρήνη αναλαμβάνει να κουβαλήσει για τους θεατές αυτό το βάρος έχοντας ως όπλο της την υπέροχη πρόζα της, τον χιουμοριστικά ειλικρινή τρόπο με τον οποίο απευθύνεται στους ανθρώπους και στις καταστάσεις.
Τα τελευταία 2 χρόνια είχα παρατήσει κάθε επαφή με το θέατρο. Δε με έψηνε, δε μου έβγαινε. Μετά από αυτή την παράσταση, το θέατρο γεννήθηκε ξανά μέσα μου. Όχι μόνο βλέποντας αυτό το έργο. Αλλά όντας ένας συμμέτοχος μαζί με τους άλλους θεατές σε αυτή την εμπειρία, σε αυτό το μοίρασμα.
Ένας μονόλογος χτισμένος στην απλότητα, με το ελάχιστο δυνατό των props, σε μια μικρή αίθουσα που χωράει με το ζόρι 50-60 άτομα, μας αποκαλύφθηκε το θείο της ένωσης, της σύμπνοιας, της αλληλοκατανόησης.
Μπορεί η Ειρήνη να είναι γυναίκα, αλλά αυτή η παράσταση δεν είναι μόνο για τη γυναίκα. Είναι ανθρώπου έργο, ανθρώπου θρέμμα.
Κράτησα την εικόνα όλων των προσώπων σε αυτή την αίθουσα. Την έχω ως ένα πολύτιμο φυλαχτό, ως μια ανάμνηση που νιώθω ότι θα ξαναγυρίζω σε αυτή στα επόμενα χρόνια. Ως μια ανάμνηση από αυτές που τις προστατεύεις όσο μπορείς απέναντι στη Λήθη. Εννοείται πως θα χάσεις, αλλά έχοντας δώσει πολύ σκληρή μάχη.
Όλα αυτά τα προκάλεσε η Ειρήνη, η ζωή της, τα βιώματα που μοιράστηκε είτε με συμβολικό τρόπο ή σχεδόν ακριβώς όπως έγιναν.
Παρέταξε απέναντι στο κενό την ομορφιά, γέμισε την πλάση με την γοητεία της ιστορίας της. Κάθε φράση στο σενάριο ουσιαστική.
Το να φεύγεις από το θέατρο με το μυαλό σου πλήρες, με τις ανησυχίες σου σε οργασμό, με την ψυχή σου να χοροπηδάει, είναι μια μέθεξη που κάθε ηθοποιός θέλει να ζήσει. Κι η Ειρήνη Φαναριώτη την έπλασε μόνη της και σε αυτό της το τζογάρισμα, βρήκε το φλος ρουαγιάλ.
Αυτές οι σχεδόν 1.000 λέξεις γράφονται με τη συγκίνηση μου να είναι μεγάλη και με τον θαυμασμό μου προς την ανθρώπινη ψυχή να αγγίζει το ανώτερο σημείο του.
Γένεσις. Εντελέχεια. Καθ’ ομοίωσιν.
ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΠΑΡΑΣΤΑΣΗΣ
Κείμενο – Σκηνοθεσία – Ερμηνεία : Ειρήνη Φαναριώτη
Βοηθός Σκηνοθέτη: Θεοδώρα Γεωργακοπούλου
Σκηνικά: Τίνα Τζόκα
Κοστούμια: Χαράλαμπος Νικολάου
Κίνηση: Κορίνα Κόκκαλη
Μουσική Σύνθεση: Gary Salomon
Βίντεο παράστασης : Βασίλης Αντωνόπουλος
Παραγωγή: Terre de Semis Theatre Group
Ακούγεται η φωνή του Παναγιώτη Γαβρέλα
Έναρξη Παραστάσεων: 25 Νοεμβρίου 2023
Πληροφορίες: Προπώληση: more.gr
Παραστάσεις: Παρασκευή – Σάββατο – Κυριακή, στις 21.15
Πληροφορίες Χώρου: Θέατρο 104, Ευμολπιδών 41, Αθήνα
Φωτογραφίες Αφίσας: Θάνος Μήλιος
Makeup artist: Κάλλη Πολυζοπούλου
Για εισιτήρια μπες εδώ.