Μια μελωδία εξ ουρανού. Μια σωρεία κινήσεων από τους αρτιότερους γελωτοποιούς όλων των βασιλιάδων όλων των αιώνων. Ενδύματα σε γκροτέσκ λογική. Ένα ανσάμπλ ηθοποιών που έχει πληθώρα εύμορφων και εύηχων χαρακτηριστικών. Όλα μαζί συμβιώνουν σε ένα ενδιαίτημα που μοιάζει με μια φτιαχτή πολιτεία.
Η Κωμωδία των Παρεξηγήσεων είναι ο λόγος που επιχειρώ να εκμαιεύσω τις πιο λυρικές λέξεις που φιλοξενεί η γλώσσα μου. Και φυσικά αποτυγχάνω. Γιατί όσες φορές κι αν το διαβάσω, καμία δεν μου δημιουργεί αυτό που θέλω να εκφράσω.
Είναι από τις φορές που μπορούμε να λέμε ένα μεγάλο «ευχαριστώ» στο θέατρο. Από τις φορές, άλλη μία για την ακρίβεια, που θα πούμε ένα μεγάλο «ευχαριστώ» στην Κατερίνα Ευαγγελάτου. Μια γυναίκα αυτόφωτη, μια δημιουργό που το μυαλό της και η έμπνευσή της είναι ένας τόπος στον οποίο θα θέλαμε να φτάσουμε. Αλλά συνεχώς μας ξεμακραίνει.
Όλα αυτά δεν είναι απλώς αόριστες κολακείες. Είναι εικόνες που βγαίνουν από την παράσταση που δημιούργησε στο Θέατρο Βασιλάκου. Η Κωμωδία των Παρεξηγήσεων είναι ένα σαιξπηρικό έργο που στην πραγμάτωσή του συνδέει νόρμες του αρχαίου θεάτρου με μανιέρες του 19ου αιώνα και τα οριοθετεί ξανά με μια πολύ σωστά ενταγμένη στο τώρα ματιά.
Μιλάμε για τη γνωστή ιστορία του Σαίξπηρ, εκεί όπου βλέπουμε την ταυτόχρονη παρουσία σε έναν τόπο δύο διδύμων. Δύο ζευγαριών διδύμων. Ο Αντίφιλος και ο Δρόμιος. Ο Αντίφιλος και ο Δρόμιος. Χωρίστηκαν στη γέννα, είναι πανομοιότυποι και συνυπάρχουν για λίγες ώρες στην Έφεσο.
Ο Αντίφιλος και ο Δρόμιος ζουν εκεί. Ο Αντίφιλος είναι παντρεμένος με την Αδριανή και ο Δρόμιος είναι ο πιστός του υπηρέτης. Ο Αντίφιλος και ο Δρόμιος από την άλλη, έφτασαν στην Έφεσο από τις Συρακούσες. Αυτός ο Αντίφιλος δεν είναι παντρεμένος, αλλά ο Δρόμιος είναι ο πιστός του υπηρέτης.
Οι τέσσερις τους βρίσκονται στην ίδια πόλη, αλλά ποτέ στον ίδιο χώρο ταυτόχρονα. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα όσοι γνωρίζουν τους μεν, να γνωρίζουν και τους δε. Αλλά οι δε να μην έχουν ιδέα ποιοι είναι αυτοί που γνωρίζουν τους μεν. Αυτό οδηγεί σε μπερδέματα και παρεξηγήσεις, με τους δε να νομίζουν ότι έχουν έρθει σε μια ψευδαίσθηση και να υπακούν στις προτάσεις των τρελών.
Την ίδια στιγμή οι μεν, ο ντόπιος Αντίφιλος και ο Δρόμιος του, θεωρούν πως κάποιος τους εμπαίζει, κάποιος θέλει να τους προξενήσει την παραφροσύνη. Στην παραφροσύνη οδηγούνται ακόμα πιο εύκολα όταν διασταυρώνονται ο ένας με τον υπηρέτη του άλλου.
Όταν το πράγμα φτάνει στο απροχώρητο, έρχονται αντιμέτωποι με τους διδύμους τους. Είναι όμως πραγματικά οι δίδυμοί τους; Ή μήπως είναι απεικάσματα; Μήπως κάποια θεϊκή παρέμβαση επιχειρεί να τους αποπροσανατολίσει;
Αυτή είναι η ιστορία της Κωμωδίας των Παρεξηγήσεων του Σαίξπηρ. Η ιστορία της Κωμωδίας των Παρεξηγήσεων που σκηνοθετεί η Κατερίνα Ευαγγελάτου σε κείμενο του Διονύση Καψάλη περιέχει πολλά ακόμα.
Πέραν από όσα αναφέρθηκαν στην αρχή, εκείνο που μοιάζε να λειτουργεί σαν τον πυρήνα της ύπαρξης, σαν τον συνεκτικό και ίσως γενετήσιο θώκο των ανθρώπων είναι το σκηνικό. Οι καθρέφτες. Οι καθρέφτες χρησιμοποιούνται ως πόρτες και ως αντανακλάσεις. Χρησιμοποιούνται ως εξώπορτες σπιτιών και εσωτερικές πόρτες. Ως δικαστήριο κι ως μοναστήρι.
Λειτουργούν εδώ ως νεφεληγερέτες. Απορροφούν κάθε ίχνος επί σκηνής και το ξεφυσούν και πάλι προς τα έξω όταν νιώσουν ότι είναι η στιγμή να το αποκαλύψουν. Οι ηθοποιοί κινούνται μέσω των καθρεφτών, αλλά και περιμετρικά τους. Τους κινούν και οι ίδιοι. Αυτή η διαρκής κίνηση προξενεί στο μάτι μια διείσδυση σε άλλους κόσμους και διαστάσεις.
Η μεγάλη στιγμή για τους καθρέφτες βέβαια έρχεται στο τέλος. Εκεί όπου με τρόπο που υπερβαίνει κάθε κινηματογραφικό προηγούμενο, η Ευαγγελάτου δίνει την εικόνα των διδύμων. Βλέπουμε 2 Αντίφιλους και 2 Δρόμιους. Πρωταγωνιστές είναι οι καθρέφτες και όσα παραμορφωτικά δεδομένα προσφέρουν στον αμφιβληστροειδή.
Συνεπικουρούμενοι από τα παιχνίδια του φωτισμού και από τους ήχους που ευφυέστατα παράγουν οι ηθοποιοί, οι καθρέφτες, το γυαλί, πετυχαίνει με την κοφτερή του μορφή να τεμαχίσει και να πλάσει διαφορετικά αυτά που συμβαίνουν στα μάτια του θεατή.
Άφησα για το φινάλε τους ηθοποιούς. Λανθασμένα προφανώς. Αλλά είναι τόσα πολλά που μπορείς να πεις για κάθε επιλογή της Ευαγγελάτου, που παρασύρεσαι. Όλος ο θίασος δίνει τον δικό του ορισμό του τι σημαίνει θέατρο, τι σημαίνει ερμηνεία.
Η Δήμητρα Βλαγκοπούλου και η Αμαλία Νίνου ως αδελφές Αδριανή και Λουκιανή δεν είναι απλώς μετέχουσες. Οδηγούν σε αρκετές στιγμές τον θεατή, τους άλλους ηθοποιούς, τη σκηνή την ίδια.
Πάνω απ΄όλους όμως θα σταθώ στο Νίκο Κουρή και τον Ορφέα Αυγουστίδη. Όχι γιατί είναι οι πρωταγωνιστές. Αλλά γιατί ως τέτοιοι ωθούν προς τα πάνω κάθε κίνηση και ερμηνεία του υπόλοιπου θιάσου. Εξηγούν με την ερμηνεία τους τι σημαίνει πραγματικά κωμωδία. Φανερώνουν όλες τις δυνάμεις που έχει ο μαγικός τόπος του θεάτρου και όλες τις επιδράσεις προς την ψυχή του θεατή.
Η Κωμωδία των Παρεξηγήσεων είναι ένα ταξίδι σε κάποιο όνειρο ίσως. Σε μια Χώρα των Θαυμάτων γεμάτη από Αλίκες. Πάρε όλα τα άθικτα μέρη στο υποσυνείδητό σου και φτιάξε ένα τσίρκο, έναν θίασο αρλεκίνων. Και θα έχεις την Κωμωδία των Παρεξηγήσεων. Ή, πολύ απλά, μπορείς να πας στο Θέατρο Βασιλάκου και να την δεις. Εγώ θα επέλεγα – ξανά – το δεύτερο.
Ταυτότητα Παράστασης
Νέα Μετάφραση: Διονύσης Καψάλης
Σκηνοθεσία: Κατερίνα Ευαγγελάτου
Σκηνικά: Εύα Μανιδάκη
Κοστούμια: Βασιλική Σύρμα
Κίνηση-Χορογραφία : Πατρίσια Απέργη
Μουσική Σύνθεση: Γιώργος Πούλιος
Σχεδιασμός Φωτισμών: Ελευθερία Ντεκώ
Κατασκευή Κοστουμιών: Δέσποινα Μακαρούνη
Βοηθός Σκηνοθέτη : Χριστίνα Ματθαίου
Φωτογραφίες: Πάνος Γιαννακόπουλος
Διεύθυνση Παραγωγής: Όλγα Μαυροειδή
Βοηθός Παραγωγής : Πάνος Σβολάκης
Παραγωγός: Γιώργος Λυκιαρδόπουλος
Διανομή
Αντίφιλος o Συρακούσιος-Αντίφιλος o Εφέσιος : Νίκος Κουρής
Δρόμιος ο Συρακούσιος-Δρόμιος ο Εφέσιος : Ορφέας Αυγουστίδης
Αδριανή: Δήμητρα Βλαγκοπούλου
Λουκιανή: Αμαλία Νίνου
Αιγαίων: Ερρίκος Μηλιάρης
Δούκας: Νίκος Πυροκάκος
Άντζελο: Γιώργος Νούσης
Έμπορος : Βαλάντης Φράγκος
Αξιωματικός: Στέλιος Παυλόπουλος
Εταίρα: Ελίζα Σκολίδη
Δρ Στυφός: Πάνος Ζυγούρος
Ηγουμένη: Μαριάμ Ρουχάτζε