Τρία χρόνια μετά το τέλος του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου ένας φαροφύλακας από τη Νίσυρο παίρνει τη μεγάλη απόφαση να κάνει το μακρύ ταξίδι έως τις ΗΠΑ, αναζητώντας καλύτερη τύχη.
Μεταναστεύει στη Νέα Υόρκη και εγκαθίσταται στο διαβόητο Χάρλεμ μαζί με την οικογένειά του. Το όνομα του, Ανδρέας Κατσιματίδης. Ο γιος του είναι μόλις έξι μηνών. Πιάνει δουλειά ως βοηθός σερβιτόρου, ενίοτε εργάζεται part time και ως οδηγός λεωφορείου, προκειμένου να τα φέρει η οικογένεια βόλτα. Πιστεύει πολύ στη μόρφωση και το μεγάλο στοίχημά του είναι να σπουδάσει το γιο του. Στο σπίτι μιλούν όμως μόνο ελληνικά και ο μικρός Γιάννης (που σύντομα γίνεται John) πρέπει από νωρίς να μάθει στα δύσκολα. Όταν πηγαίνει στο νηπιαγωγείο δεν γνωρίζει σχεδόν καθόλου αγγλικά και εκπαιδεύεται παρακολουθώντας παιδικές σειρές σε μια τηλεόραση 6 ιντσών.
Μεγαλώνοντας, ο πατέρας του τον εγγράφει στο Ελληνοαμερικανικό Ινστιτούτο της Ζωοδόχου Πηγής στο Μπρονξ. Ο Τζον επιλέγει να σπουδάσει ηλεκτρολόγος μηχανικός στο Πανεπιστήμιο της Νέας Υόρκης, παράλληλα όμως εργάζεται σε ένα παντοπωλείο. Η αμοιβή του, 1,1 δολάρια την ώρα ή περίπου 10$ μεροκάματο. Το κατάστημα άνηκε στον φίλο του Τόνι και το θείο του. Όταν ο Τόνι αποφάσισε να πουλήσει το μερίδιο του, ο Τζον, που από μικρός αποταμίευε χρήματα, αποφασίζει να το αγοράσει.
Οι γονείς του εξοργίζονται γιατί παράλληλα παρατάει το πτυχίο του ύστερα από τέσσερα χρόνια σπουδών. «Δεν σε στείλαμε στο πανεπιστήμιο για να γίνεις χαμάλης», του λέει η μητέρα του, αλλά ο μικρός δεν ακούει τίποτα. Έχει έμφυτο μέσα του το μικρόβιο της επιχειρηματικότητας, το οποίο θα αποδειχθεί… δαιμόνιο προϊόντος του χρόνου.
Σήμερα ο… χαμάλης είναι ο πλουσιότερος αυτοδημιούργητος Έλληνας στον κόσμο, με περιουσία που το περιοδικό Forbes υπολογίζει στο αστρονομικό ποσό των 4,1 δισ. δολαρίων. Μέσα σε μια διετία αύξησε τον πλούτο του κατά 1 δισ. δολάρια και προσπέρασε τον ελληνικής καταγωγής μεγιστάνα της «New Balance», Τζιμ Ντέιβις, στη λίστα των πλουσιότερων ομογενών των ΗΠΑ. Ο Ντέιβις είδε την περιουσία του να μειώνεται στα 4 δισ. δολάρια (από 6,9 δισ. δολάρια που ήταν πέρυσι) κι έπεσε στην 271η θέση στη λίστα με τους κροίσους των ΗΠΑ. Ο Κατσιματίδης ανέβηκε στην 261η θέση, ενώ στη θέση 288 βρέθηκε ο Ντιν Μητρόπουλος (2,7 δισ. δολάρια), γνωστός στην Αμερική από την ικανότητά του να αναβιώνει ξεπεσμένα brands.
Ο Κατσιματίδης δεν είναι ο πλουσιότερος άνθρωπος με ελληνικές ρίζες στον κόσμο. Είναι όμως ο πλουσιότερος αυτοδημιούργητος. Σύμφωνα με τη μελέτη του Forbes, τον τίτλο κατέχει η Βίκυ Σάφρα, που το 2020 κληρονόμησε την τεράστια περιουσία του αποθανόντος Βραζιλιάνου τραπεζίτη συζύγου της, Τζότζεφ Σάφρα. Έκτοτε θεωρείται η πλουσιότερη Ελληνίδα στον κόσμο (γεννήθηκε στη Βραζιλία, αλλά διαθέτει και ελληνικό διαβατήριο), με περιουσία 7,4 δισ. δολάρια! Για την ιστορία, στην τρίτη θέση είναι ο Αριστοτέλης Μυστακίδης (3,6 δισ. δολάρια) και μετά τους Ντέιβις και Μητρόπουλου, ακολουθούν ο Φίλιππος Νιάρχος (2,8 δισ. δολάρια) και η οικογένεια του Βαρδή Βαρδινογιάννη (1,4 δισ. δολάρια).
Επιστρέφοντας στο life story του Κατσιματίδη, είναι μάλλον περιττό να αναφέρουμε ότι αποτελεί τον ορισμό του American dream. Η δουλειά στο παντοπωλείο πήγαινε από το καλό στο καλύτερο και το 1971 άνοιξε στο Μανχάταν το πρώτο αποκλειστικά δικής του ιδιοκτησίας, ονομάζοντάς το Red Apple. Ακολούθησε δεύτερο στο Μπροντγουέι και σε χρόνο-ρεκόρ έφτασε να έχει 10 καταστήματα της αλυσίδας Red Apple, τα οποία είχαν μετεξελιχθεί σε μίνι σούπερ-μάρκετ. Εφαρμόζοντας καινοτομίες για την εποχή, όπως το ωράριο λειτουργίας έως αργά το βράδυ και η διανομή κατ’ οίκον, κέρδισε από την πρώτη στιγμή το στοίχημα με το αγοραστικό κοινό. Ο ίδιος έχει δηλώσει ότι «στα 24 χρόνια μου είχα 10 καταστήματα και έβγαζα 25 εκατ. δολάρια το χρόνο».
Αυτά πλέον είναι… ψίχουλα για τον Κατσιματίδη. Το 1986 εξαγόρασε μια σημαντική αλυσίδα σουπερμάρκετ, τη Gristedes, και ένα χρόνο αργότερα την εταιρεία διύλισης πετρελαίου United Refining Company, χάρη στην οποία διαθέτει σήμερα περίπου 400 πρατήρια καυσίμων στις πολιτείες της Νέας Υόρκης και της Πενσυλβάνια (με την επωνυμία Kwik-Fill). Θεωρείται αυθεντία και στο real estate, κατέχοντας περισσότερα από 300 ακίνητα «φιλέτα» σε Νέα Υόρκη, Φιλαδέλφεια και Παρθένες Νήσους, ενώ διαθέτει επίσης εταιρεία μίσθωσης πολυτελών τζετ, πάμπολλα εστιατόρια και μια οικογενειακή εφημερίδα, δημοφιλή στην ελληνική ομογένεια («The Hellenic Times»).
Ο Κατσιματίδης είναι και ραδιοφωνικός παραγωγός με τη δική του εκπομπή στο ραδιόφωνο WABC (το οποίο και αγόρασε το 2019), ενώ το 2013 προσπάθησε ανεπιτυχώς να εκλεγεί δήμαρχος Νέας Υόρκης. Έχει μεγάλο ενδιαφέρον για την πολιτική και είναι προσωπικός φίλος των Μπιλ Κλίντον και Ντόναλντ Τραμπ, έχοντας στηρίξει τις προεκλογικές εκστρατείες τους με σημαντικές χορηγίες. Και όχι μόνο τις δικές τους, γενικώς έχει δαπανήσει αρκετά χρήματα τόσο για τους Δημοκρατικούς, όσο και για τους Ρεπουμπλικάνους, επιλέγοντας κατά βάση πρόσωπα και όχι παράταξη.
Τα media έχουν δημοσιεύσει κατά καιρούς ιστορίες με τις επισκέψεις του στο Λευκό Οίκο (όπου έχει κοιμηθεί τουλάχιστον τρεις φορές) και τη μεταφορά με το προσωπικό του λίαρ τζετ σημαντικών παραγόντων της πολιτικής ζωής των ΗΠΑ.
Τόσο ο ίδιος όσο και η κόρη του Άντρεα έχουν παντρευτεί σε ελληνορθόδοξο ναό. Ο γάμος της κόρης του με τον εγγονό του Ρίτσαρντ Νίξον Κρίστοφερ Κοξ ήταν ένα από τα μεγαλύτερα κοσμικά γεγονότα της Νέας Υόρκης το 2011, με τον Κατσιματίδη να δηλώνει αργότερα ότι ξόδεψε 1 εκατ. δολάρια (ο έγγαμος βίος πάντως κράτησε μόνο τρία χρόνια).
Αν το νούμερο σας φαίνεται… εξωπραγματικό, αναλογιστείτε ότι κατά τη διάρκεια της πανδημίας ο ομογενής μεγιστάνας εμπλούτιζε κατά μέσο όρο σε καθημερινή βάση το χαρτοφυλάκιο του κατά περίπου 1,3 εκατ. ευρώ…