Είναι πάντοτε ενδιαφέρον να μιλάς με ανθρώπους της μυθοπλασίας που έχουν δει πολλά μετερίζια και μπορούν να σε διαφωτίσουν για το πόσο αλλάζει προς το καλύτερο η δουλειά τους με το streaming. Κι ο Πιέρρος Ανδρακάκος πιστεύει πως ζούμε στην εποχή της αλλαγής.
Ο σκηνοθέτης της σειράς Σώσε Με που προβάλλεται στο ΑΝΤ1+ και βασίζεται στο υπέροχο crime novel του Δημήτρη Σίμου, έχει ζήσει για τα καλά την τηλεόραση και βλέπει πως μέσα από το streaming δίνεται η ευκαιρία σε ανθρώπους σαν τον ίδιο, σε σκηνοθέτες, να συνδυάσουν την κινηματογράφιση με την πιο εμπορικη αφήγηση που έχει μια σειρά, που είναι το κυρίαρχο είδος και έχει εκτοπίσει για τα καλά το σινεμά.
Ο Πιέρρος Ανδρακάκος μου εξηγεί πως αυτό που βλέπουμε εμείς ως θεατές, είτε σειρά είτε ταινία, δεν είναι πως στήθηκε μια μέρα και μέσα σε λίγες εβδομάδες άρχισαν γυρίσματα και μετά μοντάζ και κυκλοφορία, αλλά υπήρχαν χρόνια δουλειάς πάνω στο σενάριο, στο development prin, κάτι που στην Ελλάδα δεν το έχουμε και τα θέλουμε όλα άμεσα.
Αλλά οι ιδέες δεν είναι απαραίτητο πως θα γίνουν πράξη στο εδώ και τώρα. Ο καιρός είναι που διαλέγει αν μια ιδέα είναι στις κατάλληλες συνθήκες για να προχωρήσει ή αν θέλει λίγο χρόνο ακόμα.
Κάπως έτσι έγινε και με το Σώσε Με, που δουλευόταν αρκετό καιρό πριν φτάσει στο ΑΝΤ1+ και καταλήξει να είναι μια άρτια σειρά του crime fiction, ακολουθώντας και το σύγχρονο ρεύμα που θέλει τον ερευνητή να μην είναι αρραγής, αλλά να έχει περισσότερες ρωγμές κι από τον δολοφόνο που κυνηγάει.
– Πώς ενεπλάκης με αυτή τη σειρά;
Αυτή η ιστορία ξεκίνησε όταν γνώρισα τον Δημήτρη τον Σίμο για άλλο λόγο και είχα διαβάσει το βιβλίο πριν εκδοθεί. Και μόλις το διάβασα, είπα ότι είναι φανταστικό και ξεκινήσαμε να δουλεύουμε το σενάριο της σειράς μαζί, ενόσω ετοιμαζόταν και η παρουσίαση του βιβλίου. Μπήκε στην πορεία και ο Βαγγέλης ο Νάσης και φτάσαμε σε αυτό που θέλαμε.
– Ποια είναι η δική σου επαφή με το crime novel;
Μικρός διάβαζα, όπως όλοι της δικής μου γενιάς, τα βιβλία του Μαρή. Όταν έγινα σκηνοθέτης αυτό κάπου έμεινε πίσω, ασχολήθηκα με την τηλεόραση και στην Ελλάδα όλα κάπως τυποποιούνται, οπότε έπρεπε να φτάσουμε στα τελευταία 2-3 χρόνια που άνθισε το crime fiction και μου γεννήθηκε η ανάγκη να κάνω κάτι.
Και δεδομένου ότι και η ελληνική κοινωνία είχε να αντιμετωπίσει πολλές περιπτώσεις εγκλήματος, προέκυψε η σειρά. Ο Δημήτρης έχει ένα πολύ ιδιαίτερο συγγραφικό ταλέντο και αυτή η ιστορία έχει αξία σε σχέση και με την εποχή της. Σημειωτέον, όταν αρχίσαμε να γράφουμε με τον Δημήτρη την ιστορία, δεν υπήρχε ακόμα το κίνημα Me Too και δεν είχαν γίνει γνωστά ακόμα τα περιστατικά.
Δεν διαφοροποιήσαμε το περιεχόμενο μας στη μεταφορά του βιβλίου στην τηλεόραση λόγω των κοινωνικών συνθηκών. Απλώς κρίναμε ότι θα ήταν καλύτερο η ιστορία να παρουσιαστεί από την οπτική ματιά της αστυνόμου.
– Βλέποντας τη σειρά, αυτό που βρήκα ενδιαφέρον είναι ότι δεν επιχειρήθηκε καμία ωραιοποίηση, τίποτα light στην απόδοση του εγκλήματος. Ήταν όσο σκληρό έπρεπε να είναι. Κάτι είναι μια εμφανής διαφορά ανάμεσα σε τηλεόραση και πλατφόρμα…
Ισχύει αυτό. Η πλατφόρμα μας έδωσε την ευκαιρία να το αποδώσουμε με τη σκληρότητα που, δυστυχώς, έχει και η πραγματική ζωή. Σκέψου, εμείς όταν το στήναμε, νομίζαμε ότι είναι πολύ σκληρό όπως το παρουσιάζουμε.
– Θεωρείς ότι ο εθισμός σε τέτοια hard crimes, προκαλεί κάποια ελεγεία/γοητεία προς το σκληρό έγκλημα;
Όχι, δεν το πιστεύω. Το αντίθετο. Δηλαδή και ο Dahmer είναι σαφής σειρά στην στηλίτευση του εγκληματία. Άσε που πάντοτε υπήρχαν αστυνομικές σειρές. Και παλιότερα δεν ήταν και μίνι σειρές όπως αυτή, αλλά σειρές που κρατούσαν χρόνια. Το έγκλημα στην μυθοπλασία πάντοτε τραβούσε τον κόσμο. Γιατί αποκαλύπτει τη σκοτεινή πλευρά της ανθρώπινης ύπαρξης και θέλει ο άλλος να βρει τα κίνητρα. Πάντοτε θα συμβαίνει αυτό.
– Το να στήνεις μια τέτοια πλοκή με αυτή τη σκαιότητα που ανέφερες, σε φέρνει αντιμέτωπο με δικές σου σκοτεινές πλευρές;
Δεν θα το έλεγα. Όχι απαραίτητα. Μπορεί να συμβεί σε κάποιον. Σε μένα αυτό που συμβαίνει είναι ότι καλούμαι να μπω στην θέση του κάθε χαρακτήρα και να κατανοήσω όλα όσα κάνει. Όχι να τα δικαιολογήσω ως παρατηρητής.
Αλλά να βγάλω από μέσα μου την ηθική και να κατανοήσω πως ο οποιοσδήποτε σε αυτή τη θέση, θα πρέπει να λειτουργήσει με έναν συγκεκριμένο τρόπο. Οπότε, διαβάζεις, μελετάς, σκέφτεσαι πράγματα και για τον εαυτό σου, σίγουρα. Αλλά δεν παρασύρεσαι μέσα στην ιστορία.
– Άρα, στην ουσία, η σκηνοθεσία δεν είναι να απέχεις απ΄όλους τους χαρακτήρες και να τους τοποθετείς. Είναι να είσαι ταυτόχρονα όλοι.
Ναι, πρέπει να μπεις στα παπούτσια του κάθε ήρωα. Πρέπει να κατανοήσεις τα κίνητρα του, αυτό το αμερικανικό empathy, την ενσυναίσθηση που λέμε. Μόνο μέσα απ΄αυτή την διαδικασία μπορείς να απεικονίσεις αυτό που έχεις θέσει ως στόχο όταν γράφεις την ιστορία.
Δεν είναι ένας παρατηρητής-θεός ο σκηνοθέτης. Ζει μέσα στην ιστορία, απ΄όλες τις οπτικές ταυτόχρονα. Κι όσο κρατάει η σειρά, είσαι και μέσα στη σειρά. Δεν τελειώνει η δουλειά του. Για 4 μήνες ήμουν μέσα σε αυτό με τους ηθοποιούς, θέλει όλη σου την ενέργεια.
– Βλέποντας το τελικό αποτέλεσμα σε σχέση με το να σκηνοθετείς κάτι στο γύρισμα, δημιουργείται μια διαφορετική αντίληψη ως προς αυτό που τελικά φτιάξατε;
Σε αυτή τη σειρά υπάρχει μια ευτυχής συγκυρία ότι κάθε στάδιο που ακολούθησε του γυρίσματος, ήρθε να προσθέσει κάτι. Και η μουσική που μπήκε μετά, και το μοντάζ όπου έγιναν σαφώς αλλαγές. Τίποτα δεν είναι απλό. Να σου δώσω ένα παράδειγμα.
Στο πρώτο επεισόδιο που έχουμε ένα πτώμα στην λάσπη, εμείς όταν πήγαμε στην Κομοτηνή για το γύρισμα, δεν περιμέναμε να έχει λάσπη. Το έλεγε το σενάριο, αλλά όταν ήμασταν εκεί πρώτη μέρα, ήταν όλο στεγνό. Και την επόμενη ήταν γεμάτο λάσπη και βουλιάζαμε. Πολλά τέτοια παραδείγματα.
Δε μπορείς να ελέγξεις τα πράγματα, έχεις ένα περιθώριο χρόνου, οπότε μετά στο μοντάζ παίζεις με το υλικό σου και αυτό σε πάει προς μια κατεύθυνση που μπορεί να διαφέρει πολύ απ΄αυτό που οραματιζόσουν.
– Ποιες διαφορές εντοπίζεις για μια σειρά streaming σε σχέση με μια σειρά για την τηλεόραση;
To πρώτο και κύριο είναι ο χρόνος. Εδώ είχαμε 9 μέρες για το κάθε επεισόδιο. Επίσης, γυρίζαμε με μια κάμερα και κινηματογραφικούς φακούς, ενώ στο άλλο έχεις δύο κάμερες και τρέχεις. Είναι επίσης τεράστιο το post production στο streaming.
Αυτά τα στοιχεία σημαίνουν πως κάθε επεισόδιο, μια σεζόν συνολικά, δουλεύεται σαν ταινία και αυτός ο χρόνος είναι απαραίτητος. Τέτοιες σειρές είναι σαν μια ταινία 8 ωρών, είναι ένα συνεχές. Δεν είναι ένα επεισόδιο που τελειώνει και φεύγει. Ελπίζω ότι μέσα απ΄αυτή την διαδικασία θα ανοίξει ένας νέος δρόμος που τα κανάλια δεν θα έχουν τόσες σειρές των 50,60 και βάλε επεισοδίων τον χρόνο.
Ο ΑΝΤ1 έχει πλάνο να βγάλει το περιεχόμενο του στο εξωτερικό και πιστεύω πως θα δοθεί το έναυσμα και σε άλλες παραγωγές, συνολικά στα κανάλια. Να στηθεί ένα business plan και να απευθυνθούμε στη μεγάλη αγορά του εξωτερικού. Θα κάνουμε προφανώς και καθημερινά, αλλά να έχουμε κάθε χρόνο και 2-3 καλές σειρές να τις στείλουμε έξω.
– Πότε είναι για σένα πετυχημένη μια δουλειά;
Επιτυχημένο για μένα σημαίνει ότι άγγιξε τον κόσμο κι ότι καταφέραμε να πετύχουμε ένα 70% αυτών που θέλαμε, γιατί το 100% δεν το πετυχαίνει ποτέ κανείς και σε καμία δουλειά. Σε αυτή τη δουλειά, ειλικρινά το λέω, θεωρώ ότι το πετύχαμε.
Κι ελπίζω αυτή η σειρά να βρει τον δρόμο της, να την δει ο κόσμος. Για μένα ήταν κι ένα μάθημα μεγάλο αυτή η δουλειά. Είχαμε θέσει τον πήχη ψηλά και κατανόησα πολλά σε αυτή τη διαδικασία. Και τώρα μπορώ να θέσω έναν πιο ρεαλιστικό πήχη για τη συνέχεια.
– Ως καλλιτέχνης, που, υποθέτω, αναγνωρίζεις ότι η ματαιοδοξία είναι πάντοτε στο τραπέζι, είναι παρηγορητικό να ξέρεις πως το streaming προσφέρει την ελπίδα ότι η δουλειά σου μπορεί να φτάσει ανά πάσα στιγμή σε έναν δέκτη, ακόμα και πολλά χρόνια μετά την κυκλοφορία της;
Φυσικά, οι σειρές δεν παλιώνουν. Είναι σαν την καλή μουσική. Ένα καλό τραγούδι το ακούς και 20 χρόνια μετά. Είναι πολύ ωραίο να φτιάξεις κάτι που θα μείνει. Δεν μπορείς να το ξέρεις εκ των προτέρων. Εγώ δεν έχω σίγουρα, αν αυτό με ρωτάς, καμία βασανιστική ανάγκη του εδώ και τώρα.
Το βασικότερο είναι να μπορώ να επικοινωνώ. Από κει και πέρα, οι διαδρομές που θα ακολουθήσει η έκφρασή μου δεν υπόκεινται σε χρονικούς περιορισμούς. Η επικοινωνία είναι το ζήτημα και της εποχής. Παρά το ότι έχουμε όλα τα μέσα, έχει γίνει πιο δύσκολη. Οπότε μέσα από τη σειρά, κάπως ανοίγεσαι στον κόσμο και επικοινωνείς.
Δεν πιστεύω στο πυροτέχνημα, στο μεγάλο μπαμ. Τα πράγματα μπορούν να εξελίσσονται και αργά. Ο κόσμος άλλωστε έχει τόσα να δει, δε γίνεται να έχω την απαίτηση να δει τη δουλειά μου τώρα.
– Τι μένει μέσα σου περισσότερο; Η επιτυχία μιας δουλειάς ή η αποτυχία, πάντοτε με βάση αυτό που όρισες εσύ προηγουμένως;
Κοίτα, όσο κλισέ κι αν ακούγεται, μέσα από το λάθος μαθαίνεις περισσότερο. Και στο λάθος, στη δυσκολία, εκεί καλείσαι να το κάνεις θετικό. Το δύσκολο στη σκηνοθεσία είναι ότι πρέπει να αφεθείς κι όταν όλα πάνε στραβά, να βρεις τον ελιγμό, να μην κολλήσεις σε αυτό που είχες εξ αρχής στο μυαλό σου, να προσαρμοστείς. Αυτό σημαίνει πως πρέπει να είσαι διαρκώς alert. Είναι μια δουλειά που συμβαίνουν μόνο αναποδιές, που τα πράγματα είναι μόνο εκτός ελέγχου.
* Βρες το Σώσε Με στην πλατφόρμα ΑΝΤ1+ εδώ.