Τη Νίνα Μαζάνη την άκουσα πρώτη φορά κάπου τον περασμένο Νοέμβριο. Τραγουδούσε το «Η Νύχτα Μυρίζει Γιασεμί» και για πρώτη φορά ακούγοντας αυτό το τραγούδι, ένιωθα ότι μύριζα τη νύχτα και το γιασεμί.
Ήμουν κάπου στη Νάντη τότε και θυμάμαι να το ακούω όλη μέρα στο Spotify και να χορεύω στον δρόμο ένα βράδυ. Τότε μου εντυπώθηκε η Νίνα Μαζάνη και η υπέροχη φωνή της. Μου θύμιζε πολύ την Καρολάιν Έμεραλντ.
Πέρασαν 2 μήνες και κάτι για να κυκλοφορήσει και τον πρώτο της δίσκο, το ΦΩΣ, από τη Minos EMI/Universal. Έτσι το ονόμασε και είναι πραγματικά ένα φως, είναι το καλοκαίρι μέσα σε 9 τραγούδια – ένα εξ αυτών η διασκευή που προαναφέρθηκε.
Όπως μου συμβαίνει πάντα, κάτι μέσα μου με έγδερνε να της μιλήσω για τη μουσική της, να την ακούσω να μιλάει για τον εαυτό της και ακολουθούν κοντά 5.000 λέξεις γεμάτες από Νίνα Μαζάνη.
Μια τόσο γοητευτική ύπαρξη, σε κερδίζει με την ανανεωτική της ματιά, είναι το βλέμμα της Άνοιξηςη Νίνα Μαζάνη.
Συνεχίζοντας τις εμφανίσεις της στο πλάι της Μαρινέλλας στο Nox κάθε Τετάρτη μέχρι τον Μάιο, κι έχοντας ολοκληρώσει μια σειρά εμφανίσεων στο πλευρό του Κωστή Μαραβέγια, η Νίνα Μαζάνη αφήνει για λίγο στην άκρη το μικρόφωνο και μου επιτρέπει να κολυμπήσω στα νερά της.
– Παρακολουθούμε εσχάτως πολλά άσχημα κοινωνικά συμβάντα και πολλές φορές αναρωτιέμαι αν ο τρόπος που αντιδρούμε βοηθάει να τα εξαλείψουμε ή αν τα προκαλεί περισσότερο. Οπότε, θα ξεκινήσω ρωτώντας σε τι θα έκανες αν είχες την «θεϊκή αρμοδιότητα»; Ποια προσέγγιση θα επέλεγες; Τι σκέψεις κάνεις;
Επειδή δε μπορείς να ανατρέψεις αυτό που ήδη συνέβη, δε μπορείς να το προλάβεις, μπορείς μόνο να αγαπήσεις και να εκπαιδεύσεις τα επόμενα παιδιά. Εμείς, της δικής μας γενιάς, που λέμε ότι έχουμε ενσυναίσθηση και μαχόμαστε απέναντι σε τέτοια φαινόμενα, θα κάνουμε παιδιά. Κάποιοι μάλιστα από εμάς, βρίσκονται στο εκπαιδευτικό κομμάτι. Αν συνδυάσουμε επομένως την επιστημονική κατεύθυνση με το συναίσθημά μας, με το κίνητρό μας, μπορεί να υπάρξει μια λύση, να εξομαλυνθεί η βία και το μίσος.
Ο καθένας μας μέσα του έχει μια εσωτερική φωνή που είναι άμεσα συνδεδεμένη με τη φωνή του πατέρα ή της μητέρας του. Κι αν αυτή η φωνή του λέει «δεν αξίζεις, δεν είσαι αρκετός, δε θα ήθελα ποτέ να έχεις γεννηθεί», τότε τα αποτελέσματα είναι όπως αυτά που είδαμε στη Θεσσαλονίκη. Και πέρα από θυμό, υπάρχει και πολύ λύπη για αυτούς που επιτέθηκαν στα δύο παιδιά, μα και θαυμασμός για τα δύο παιδιά που αντιστάθηκαν.
Αν, τώρα, ήμουν θεός για ένα διάστημα, θα τους έστελνα όλους για ψυχοθεραπεία. Αν όχι τα παιδιά, τους γονείς των παιδιών όλου του κόσμου. Ή θα τους έστελνα κάπου που θα βρουν τον παιδικό εαυτό τους και θα έλυναν κάποια ζητήματα, γιατί και το να πας σε ψυχολόγο θέλει θάρρος και μάτωμα. Οπότε μπορεί να τους έβαζα να κάνουν μια δραστηριότητα που θα τους μάθαινε να μοιράζουν αγάπη κι όχι μίσος.
– Όπως μου το περιγράφεις, μου δίνεις την εντύπωση ότι είσαι πολύ ρομαντική. Το λέω γιατί είμαι, μάλλον, πεσσιμιστής, και θεωρώ πως οι άνθρωποι πια βολεύονται με τη δικαιολογία ότι δεν πήραν αγάπη από τους γονείς τους. Όλα τα έχουμε μπροστά μας, όλη τη γνώση, όπως συμπεριφερόμαστε, είναι επιλογή.
Ναι, δεν το περιγράφω ως δικαιολογία. Ότι το αντιλαμβάνομαι, δε σημαίνει ότι το δέχομαι. Υπάρχουν όρια, νόμοι, ηθική. Με θυμώνει. Αλλά το να αντιδράσω με μίσος, θυμό και να βρίσω, με κάνει όμοιο, ενώ θέλω να μπορέσω να στέκομαι μακριά από αυτή την κατάσταση.
– Ανέφερες μια μαγική λέξη: νόμοι. Στη Β΄Γυμνασίου είχα έναν καθηγητή απίστευτα αυστηρό και είχε καταφέρει μόνο με τη φήμη που τον ακολουθούσε, να μη βγάζουμε κιχ. Στην Γ’ Λυκείου είχαμε μια καθηγήτρια γενικής, που, σεβόμενη ότι δίνουμε πανελλήνιες, μας είπε δε θα βάζει ασκήσεις στο σπίτι, μόνο ότι κάνουμε στην τάξη και έδειχνε κατανόηση. Ε, με αυτή, δε σταματήσαμε να μιλάμε και να φωνάζουμε στο μάθημα. Πιστεύεις ότι οι άνθρωποι μπορούμε, λοιπόν, να αλλάξουμε μόνοι μας, ή θέλουμε έναν νόμο-μπαμπούλα σαν τον Φυσικό μου και μετά θα αρχίσουμε να σεβόμαστε;
Ανάλογα το περιβάλλον. Γιατί αν μιλάμε για την Αθήνα, την Ελλάδα, είναι δύσκολο να πούμε ότι αν κάποιος είναι ευγενικός και καλός μαζί μας, εμείς θα κάνουμε αυτό που πρέπει. Δεν είμαστε νομοταγείς πολίτες, αλλά αν δούμε άλλες χώρες, όταν ο νόμος συνδυάζεται με την αίσθηση στον πολίτη πως αξίζει, πως έχει δικαιώματα και προστατεύονται, τότε αλλάζουν οι άνθρωποι.
Στην Ελλάδα είμαστε πολύ απαίδευτοι, φοβισμένοι, όλοι μας μέσα μας έχουμε έναν καθηγητή του γυμνασίου που μας προκάλεσε, μας μίλησε με αυταρχισμό, μας είπε να μη μιλάμε χωρίς να μας πει το γιατί. Και το δεχόμασταν. Μεγαλώνοντας, που παίρνουμε τη ζωή στα χέρια μας, δεν μας αρκεί το «μη μιλάς». Γιατί να μη μιλήσω; Οπότε νομίζω ότι παίζει ρόλο το περιβάλλον.
– Όπως λοιπόν είναι το περιβάλλον εδώ, σε απωθεί ή σου βγάζει μια θετική αντίδραση, ένα πείσμα να πας κόντρα και να το αλλάξεις;
Δεν ξέρω, είμαι αρκετά μπερδεμένη. Πότε είμαι έτσι, πότε αλλιώς. Κάποιες φορές κάποια πράγματα με αγγίζουν περισσότερο και ταυτίζομαι, οπότε περνάω κι από φάσεις που ο θυμός και τα νεύρα με κινητοποιούν, κι άλλες φορές είμαι εξωτερικός παρατηρητής και μπορεί και να παγώνω.
– Σε αυτή την περίοδο της ζωής σου επομένως, έχοντας και τη μουσική που είναι πάντα ένα όπλο, νιώθεις ότι μπορείς να αλλάξεις τον κόσμο ή δε θες καν να προσπαθήσεις;
Και τα δύο που λες, είναι τα δυο άκρα. Δε μπορώ να αλλάξω τον κόσμο. Μπορώ να προσφέρω κάποια πράγματα, λίγα ή πολλά, στο περιβάλλον μου, που το αφορά να του δώσω κάτι. Για τους ανθρώπους που θέλουν να πάρουν από τη μουσική μου, την αύρα μου, τη διάθεσή μου, ναι, μπορώ να προσφέρω, να παλέψω για να αλλάξω κάτι.
– Θεωρείς ότι η τέχνη, η μουσική, πρέπει πάντα να περιλαμβάνει ένα μήνυμα, να έχει το βάρος μιας ευθύνης;
Έχω ευθύνη για αυτά που λέω. Από την άλλη, υπάρχει ελευθερία λόγου που λέει ότι όσο δεν προσβάλλω, θα πω αυτό που θέλω να πω. Θεωρώ ότι η μουσική έχει πολιτικό λόγο που αφορά ένα κοινωνικό σύνολο, οπότε εύκολα μπορούμε να περάσουμε μηνύματα μέσα από τραγούδια γιατί όταν κάποιος τα ακούει, υποτίθεται έχει πιο ανοικτές κεραίες, είναι έτοιμος να λάβει ένα ερέθισμα. Άρα ναι, μπορεί να συμβεί αυτό, να περιλαμβάνει η μουσική διαρκώς ένα μήνυμα.
– Πώς ένιωσες όταν άκουσες πρώτη φορά τη φωνή σου, όταν σε άκουσες να τραγουδάς;
Είναι σαν το συναίσθημα των μικρών παιδιών ή των μωρών που κοιτάζουν τα χέρια τους, που δεν ξέρουν ότι τους ανήκουν αυτά, δεν ξέρουν τι κάνουν, αλλά όταν τα χρησιμοποιούν και πιάνουν κάτι, εντυπωσιάζονται και ανακαλύπτουν μια νέα ικανότητα, μια υπερδύναμη. Έτσι το ένιωσα. Με ξάφνιασε. Κατάλαβα ότι κάτι προσφέρει σε μένα. Δεν είχα σκεφτεί τότε καθόλου τι μπορεί να προσφέρει σε τρίτους.
Μόνο μια φορά, είχε έρθει ο θείος μου σπίτι, εγώ έκανα μπάνιο – δεν εξελίσσεται σε κάτι creepy αυτό, το υπόσχομαι – ήμουν δημοτικό, τραγουδούσα στο μπάνιο, κι όταν βγήκα, μου λέει η μαμά «έβαλα τον θείο σου έξω από το μπάνιο να ακούσει και ενθουσιάστηκε». Τότε κατάλαβα ότι κάνω κάτι και τραβάει, αγγίζει έναν ακόμα. Ήταν τρελή ανακάλυψη.
– Ωστόσο, η φωνή που έχει η Νίνα Μαζάνη στα 12 με αυτή που έχει στα 18, από τα 18 και μετά δηλαδή, είναι μια άλλη φωνή. Τι μεσολαβεί σε αυτό το διάστημα για να εξελιχθεί η φωνή;
Πολύ μεγάλο ρόλο έπαιξε η μίμηση. Προσπαθούσα να αφουγκραστώ φωνές που άκουγα και να μιμηθώ, να τραγουδήσω σαν αυτές, να δω τι μου ταιριάζει. Εντάξει, στην αρχή είναι πολύ άγαρμπο προφανώς, αλλά ήταν η συνέχεια της ανακάλυψης, του τι μπορώ να μάθω και να το προσαρμόσω σε μένα, ήταν ένα πολύ ωραίο παιχνίδι.
– Όταν συνειδητοποιείς ότι έχεις μια φωνή που σου αρέσει και αρέσει και σε άλλους, αλλάζει το πώς βλέπεις τον εαυτό σου; Το αναφέρω στη λογική πως πριν μου είπες ότι μικρή είχες πολλές ανασφάλειες, άρα, εικάζω, πως δεν σου άρεσες ιδιαίτερα.
Ναι, έχω πολλές ανασφάλειες, ειδικά με το σώμα και τα κιλά μου, με την προσωπικότητα μου στο παρελθόν, όταν κατάλαβα ότι έχω φωνή που αρέσει και στους άλλους, το ένιωσα ως ένα εργαλείο που θα το βγάζω μπροστά και θα με σώζει. Όταν δηλαδή τραγουδάω, κρύβω τις ανασφάλειες, τις αφήνω στην άκρη βασικά, παίρνω μια δύναμη που τίποτα δε μου δίνει, και όσο έχω τη φωνή μου, είμαστε οκ.
– Άρα, η φωνή δεν λειτουργεί απλά σαν μια άμυνα, να κρύψουμε τις αδυναμίες, είναι ότι σε βοηθάει να κάνεις τα αδύνατά σου σημεία λιγότερο αδύνατα, λιγότερο ευάλωτα. Τα δείχνεις χωρίς φόβο.
Μπορώ πιο εύκολα να παρουσιάσω με αυτό το εργαλείο της φωνής τον εαυτό μου, δίνοντας στον άλλο και όλο το υπόλοιπο κομμάτι, της ανασφάλειας, πως δεν είμαι τέλεια, πως κι εγώ έχω τα θέματα μου.
– Σε θυμάμαι στην εκπομπή του Ρούμπου, είπες δύο πράγματα, ένα για τη μπάκα του Ρούμπου κι ένα για το ότι θα ήθελες να κλάνεις χωρίς να μυρίζει, με έκαναν να πιστέψω ότι είσαι πιο δουλεμένη με το μέσα σου και ακομπλεξάριστη από αυτό που πιστεύεις. Το λέω γιατί δεν βλέπω συχνά κοπέλες να μιλάνε τόσο ανοιχτά για τόσο προφανή ζητήματα και να μη νιώθουν συστολή επειδή μπορεί να κλάσουν ή να κάνουν κάτι άλλο ανθρώπινο.
Εκεί είναι που νιώθω ότι θέλω να κοντράρω, να πάω αντίθετα στις κοινωνικές συμβάσεις και στερεότυπα. Από πάντα ήθελα να σπάω αυτή την εικόνα, ότι είμαι μια ξανθιά, γλυκούλα, με ωραία φωνή. Ναι είμαι, αλλά όχι μόνο αυτό. Δεν λέω πως λειτουργώ έτσι μόνο από αντίδραση, δεν αντιδρώ για να αντιδρώ. Το χιούμορ αυτής της μορφής που είπες, ή το έχεις ή δεν το έχεις. Στην περίπτωση που εγώ το έχω, μου αρέσει να το χρησιμοποιώ με τρόπους που να σκέφτεται ο άλλος «κοίτα να δεις, αυτή δεν έχει θέμα να το πει». Και γιατί να έχω δηλαδή; Είπα τη λέξη «κλανιά» στην τηλεόραση και δεν έγινε κάτι.
– Έχεις στην παιδική σου φάση στιγμές τέτοιας απελευθέρωσης; Να πας κόντρα στο στερεότυπο;
Με ποιο τρόπο το εννοείς;
– Να, μου λένε συχνά κοπέλες σε συνεντεύξεις ότι ήταν αγοροκόριτσα στο σχολείο.
Δεν ξέρω αν ήμουν αγοροκόριτσο, αλλά σίγουρα έπαιρνα πληροφορίες και από κορίτσια και από αγόρια και θεωρούσα πως όλα μου αναλογούν. Να το θέσω λίγο πιο στερεοτυπικά: μου αναλογεί και το μπαλέτο, μου αναλογεί και το μπάσκετ. Μου αναλογεί το σταυροπόδι, μου αναλογεί και ο γιαγκούλας. Μου αναλογεί η φούστα και το παντελόνι.
Μου αναλογεί να μιλάω με ωραίες λέξεις, μου αναλογεί να βρίσω και σα να μην υπάρχει αύριο. Όχι πάντα και παντού. Θα μου δείξει ο καθένας που βρίσκεται σε ένα περιβάλλον, ποια από όλες τις πλευρές μου πρέπει να υπερισχύσει. Οπότε, το κομμάτι της απελευθέρωσης ερχόταν από πάντοτε ανάμεικτο.
– Αυτό που λες για το περιβάλλον με φέρνει σε κάτι που σκέφτομαι συχνά τελευταία. Πιστεύω πως οι άνθρωποι χρησιμοποιούμε παρελθοντικές μας εμπειρίες για να τοποθετήσουμε έναν άνθρωπο που βρίσκεται στο τώρα μας, σε ένα συγκεκριμένο μοτίβο συμπεριφοράς.
Π.χ. αν εσύ δε θες σχέση κι εγώ θέλω σχέση και σου δίνω αυτό το vibe, εσύ αποφασίζεις πως δε μπορώ να προσαρμοστώ και να πάω με τα νερά σου και δε μου δίνεις καν την ευκαιρία να πάω με τον ρυθμό σου. Αυτό είναι ένα στερεότυπο που μας αφαιρεί τη δυνατότητα να προσαρμοστούμε με βάση το feedback. Δεν υπάρχει σήμερα το πλεονέκτημα αυτό.
Θέλει δουλειά να δώσουμε μια ευκαιρία στον άλλον, είμαστε αρκετά φοβισμένοι και εστιάζουμε τόσο στις δικές μας ανασφάλειες, που δε σκεφτόμαστε πως και ο άλλος έχει ανασφάλειες, όλοι μας έχουμε βιώσει κάτι. Νιώθουμε ότι ο άλλος είναι πιο δυνατός από μας και ξέρει τι κάνει ή νιώθουμε ότι δεν ξέρει τίποτα και είναι fail. Ή θα αποφασίσουμε να κάνουμε στην άκρη ό,τι έχουμε ζήσει και πάμε να χτίσουμε κάτι από την αρχή, ό,τι κι αν είναι αυτό ή θα μείνουμε μόνοι μας. Γιατί κι αυτό υπάρχει. Κάθε τι έχει ένα τίμημα και διαλέγεις με τι θες να πονέσεις, πού θες να προσαρμοστείς.
– Στο παρελθόν σου εντοπίζεις σχέση που μετανιώνεις για το πώς φέρθηκες εσύ και αντίστροφα, για το πώς σου φέρθηκαν;
Όλες μου τις σχέσεις σκέφτομαι τώρα. Ναι, μετανιώνω, κρίμα, θα πω, είναι κρίμα, κάπως αν μπορούσα σήμερα, θα τους μάζευα όλους μαζί και θα τους έλεγα «παιδιά σόρι, ήσασταν στη δική μου πορεία το τυράκι για να μάθω κάποια πράγματα» και εύχομαι να μου πουν το ίδιο. Να τους πω δηλαδή ότι σήμερα είμαι καλά, καλύτερα από το διάστημα που είχαμε σχέση και θα ήθελα να ακούσω το αντίστοιχο, ότι βρέθηκαν κι αυτοί σε μια στιγμή που είχαν πολλά θέματα και μετά κάπως τα λύσαμε.
– Έχεις στο παρελθόν σου κάποια συμπεριφορά που σε είχε ενοχλήσει, αλλά τελικά να κατανόησες πως δεν ήταν ηθελημένη, πως είναι μέρος της διαδικασίας των σχέσεων, της ανθρώπινης φύσης, και πως την έχεις κάνει κι εσύ σε κάποιον;
Σίγουρα θα έχει συμβεί. Όπως εγώ έχω κάνει άπειρες μαλακίες, έχουν κάνει και σε μένα. Κανείς δεν είναι κακός, είναι απλά πληγωμένος. Έτσι σκέφτομαι. Και προσπαθώ στο σήμερα να το συγχωρώ. Ασχέτως αν δεν έχω χώρο για αυτούς τους ανθρώπους στη ζωή μου. Γιατί μου έχει τύχει να έρθουν άνθρωποι πολύ εκ των υστέρων, να μου είπαν περασμένα ξεχασμένα, αλλά δεν ένιωσα πως θέλω να κρατήσω επαφή μαζί τους.
– Υπάρχει σε αυτή τη συνθήκη το κλασικό που λέμε ότι κάποιος ή κάποια μας πληγώνει επειδή δε μας θέλει, εκεί όμως δε βλέπουμε πόσες φορές πληγώσαμε εμείς επειδή δε θέλαμε κάποιον.
Εγώ κάνω την αντίστροφη σκέψη. Ξέρω ότι έχω πληγώσει πολύ περισσότερο. Πιστεύω, όχι ξέρω. Έτσι αντιλαμβάνομαι. Κοίταζα λοιπόν ότι εγώ έχω πληγώσει και αγνοούσα πόσο με έχουν πληγώσει. Είχα ένα μοτίβο που έβλεπα μόνο ότι εγώ φταίω. Κι εκεί, μου έβγαινε μια συμπεριφορά απροκάλυπτα κακή προς τον άλλον για να βρεθώ στο τέλος να σαμποτάρω τη σχέση, για να έρθει το φινάλε με εμένα ως υπαίτια.
– Για ένα άτομο που αντιμετωπίζει κατάματα τις ανασφάλειες του, η αναγνώριση του τέλους των πραγμάτων, του πεπερασμένου των σχέσεων, πώς εγγράφεται μέσα του;
Δεν το σκεφτόμουν πάντα αυτό. Όταν ήταν να τελειώσει όντως κάτι, μέσα μου είχε τελειώσει πολύ νωρίτερα, οπότε δεν το σκεφτόμουν ότι τελειώνει. Είχα αδειάσει. Σήμερα όμως, το σκέφτομαι πολύ σε όλα τα πράγματα. Σκέφτομαι συνέχεια ότι κάποια στιγμή όλα τελειώνουν. Αυτό έχει και θετικά και κακά, γι’ αυτό προσπαθώ να είμαι πιο συνειδητή στο τι λέω, πώς φέρομαι, πώς ζω τις στιγμές με τους ανθρώπους.
Έχω για παράδειγμα μια σχέση, τσακώνομαι, αυτός ο τσακωμός πρέπει κάτι να μου δώσει, δε μπορώ να τσακωθώ και να φύγω. Γιατί, όταν τελειώσει αυτή η σχέση, θα έχω πάρει κάτι. Δε μπορώ απλά να τα ζω όλα χωρίς δεύτερη σκέψη. Πλέον, συνέχεια σκέφτομαι το τέλος των πραγμάτων.
– Είσαι σε εκείνο το σημείο μουσικά που να μπορείς να εκφράσεις ακριβώς το πώς νιώθεις αποκλειστικά μέσα από τα τραγούδια, είτε τα γράφεις εσύ είτε άλλος;
Ναι, τις περισσότερες φορές αυτό συμβαίνει. Εκείνη τη στιγμή που τραγουδάω ιστορίες, κανείς δε μπορεί να μου ρουφήξει εξτρά πληροφορίες, δεν υπάρχουν ερωτήσεις που να απαιτούν απαντήσεις όταν ακούς ένα τραγούδι. Αν εννοώ αυτό που τραγουδάω, σε ποιο βάθος, γιατί και πώς…Μπορώ να λέω όσα νιώθω μέσα από τα τραγούδια με μεγάλη ασφάλεια, εγώ να ξέρω τι συμβαίνει, αλλά η έκθεση να σταματάει εκεί, αλλά κανείς να μη μπορεί να μου αποσπάσει κάτι άλλο, αν εγώ δε θέλω να το μοιραστώ.
– Τα τραγούδια που το περιεχόμενό τους ταυτίζεται με αυτό πουυ βιώνει όταν τα τραγουδάς, τα ερμηνεύεις καλύτερα;
Αυτό θα ήταν καλύτερο να το απαντήσει κάποιος που με έχει ακούσει. Λογικά, ναι. Όταν βάζεις παραπάνω ψυχή στα πράγματα, φαίνεται. Όταν τραγουδάω κομμάτια και είμαι πολύ στενοχωρημένη με κάτι, η συγκίνησή μου βγαίνει τόσο μπροστά, όπως ακριβώς την νιώθω. Άλλες φορές που τραγουδάω με χαλαρότητα και απόσταση από ένα συναίσθημα και μπορώ να το κάνω πιο fun, προσελκύω το κοινό με διαφορετική αρχική κίνηση. Όταν είναι πιο συγκινητική η κατάσταση, προφανώς τους γαργαλάω κάτι που νιώθουν.
– Το τι θα τραγουδήσεις σε ένα live, διαμορφώνεται από αυτό που νιώθεις στην εκάστοτε περίοδο;
Αυτό τώρα είναι κάτι με πιο επαγγελματική υπόσταση. Τα κομμάτια λιγότερο σχετίζονται με τη συναισθηματική μου κατάσταση, αλλά αν έχω τον χώρο σε ένα περιβάλλον να πω κομμάτια που με αγγίζουν περισσότερο, το κάνω.
– Θυμάσαι την πρώτη φορά που τραγούδησες μπροστά σε κόσμο;
Θυμάμαι αρκετές πρώτες φορές. Είναι δηλαδή κάποιες συναυλίες που ήταν πρώτες σε κάθε στάδιο της ζωής μου και είχαν πολύ άγχος έκθεσης. Και χθες, ήμουν σε ένα σεμινάριο τραγουδιού και μας ρωτούσαν αν θέλουμε να ανέβουμε στη σκηνή να τραγουδήσουμε για να δούμε κάποια τεχνικά θέματα της φωνής και έτρεμα. Υποτίθεται είμαι επαγγελματίας τραγουδίστρια και κάποιοι άνθρωποι θα μου πουν αν τοποθετήθηκα λάθος φωνητικά.
Και ανέβηκα με τόση αμηχανία, οπότε ήταν κι αυτό σαν πρώτη φορά. Το πρόσωπο μουδιάζει, το σώμα σου δεν ξέρεις πώς να το στήσεις, όλα είναι μια αμήχανη μάζα που δεν ξέρει τι να κάνει γιατί είναι γεμάτη άγχος.
– Ωραία. Ποια είναι για σένα η πιο μνημειώδης φορά;
Χμ, ήταν νομίζω το 2020, η φάση λίγο πριν ο κορωνοϊός είχε μόλις συστηθεί, που εκείνη τη χρονιά είχε γίνει στην Πάτρα η έναρξη καρναβαλιού, αλλά δεν έγινε τελικά το καρναβάλι γιατί είχε αρχίσει να…θερίζει. Είχε πάρα πολύ κόσμο, ήταν τίγκα η πλατεία Αγ. Γεωργίου, είχε πάρα πολύ κρύο και ένιωθα περήφανη που είχα βρεθεί εκεί γιατί δεν με είχε φρικάρει ο τόσος κόσμος. Συνειδητοποίησα εκείνη τη στιγμή ότι μπορώ να το κάνω.
Υπήρχαν φορές που το σκεφτόμουν ότι μπορεί το μέγεθος του κόσμου να με κομπλάρει, αλλά μόλις βρέθηκα μπροστά σε τόσο κόσμο, τελικά δεν φρίκαρα. Με λύτρωσε πολύ, ένιωθα πολύ δυνατή, ότι μου αξίζει αυτό που συμβαίνει κι όλα θα πάνε σούπερ.
– Ήταν και λίγο ευνοϊκή συνθήκη γιατί σε ένα καρναβάλι το κοινό δεν κρέμεται από τα χείλη σου. Έχει πάει να διασκεδάσει γενικά, να ρίξει σερπαντίνες, να σφυρίξει, να ουρλιάξει και κάπου στο ενδιάμεσο μπαίνεις κι εσύ να τραγουδήσεις. Δεν είναι δικό σου live που όλα τα μάτια είναι καρφωμένα πάνω σου. Πρέπει να σε βοήθησε αυτή η σκέψη.
Ναι, είχαν την ασφάλεια αυτή ότι δεν είχε έρθει κόσμος να με πληρώσει, είχε στηθεί ένα κόνσεπτ όχι πάνω μου, ήμουν μέρος ενός συνόλου. Είμαι σίγουρη πως αν αύριο γινόταν κάτι με βασική συνθήκη εμένα και τέτοιο μέγεθος κόσμου, θα είχα πάθει φρίκη.
– Αυτή τη στιγμή, που στα 27 σου υπάρχει όλο και συχνότερα αυτή η συνθήκη, ότι κόσμος έρχεται για σέναψ, πώς νιώθεις;
Συνεχίζω να πιστεύω ότι το αξίζω, όχι επειδή είμαι καλή, επειδή όμως έχω κάνει όλα τα βήματα που οφείλω να κάνω για να συμβεί. Δεν το έχω κάνει σε πλάτες άλλων, δεν αδίκησα κάποιον, είναι μια δική μου προσωπική πορεία. Με χαροποιεί. Παράλληλα, έχω αυτό το αστείο ανθρωπάκι μέσα μου που λέει «όντως τώρα έχετε μαζευτεί όλοι εσείς για μένα; Δεν είχατε κάτι καλύτερο να κάνετε;». Έχει αυτό την ανασφάλεια που νιώθω, ντυμένη με χιούμορ.
Τις προάλλες είχαμε να πάμε με την εταιρεία μου σε μια συνάντηση με κάποιους μαθητές, γιατί είχαμε ένα πρότζεκτ όπου θα βοηθούσαν οι μαθητές μιας σχολής με αυτό. Και ήταν 50-60 μαθητές και όταν μπήκα, άρχισαν να χειροκροτούν. Εγώ γυρίζω σοκαρισμένη και κοιτάζω τους ανθρώπους της εταιρείας που ήταν μαζί μου σε φάση «με ξέρουν; γιατί συμβαίνει αυτό;». Ενώ δηλαδή ξέρω ότι το αξίζω, προτιμών να το πάρω με ένα χειροκρότημα που είναι πιο απρόσωπο.
Αν μου το πει κάποιος στα μούτρα, ντρέπομαι. Όταν τραγουδάς στη σκηνή, ξεγυμνώνεσαι. Κι αυτό έχει και το επόμενο στάδιο, ότι δηλαδή κρίνομαι και γι’ αυτό. Κι ακόμα κι αν ο άλλος μου λέει θετικά πράγματα για αυτό το ξεγύμνωμα, το ανθρωπάκι μέσα μου τρελαίνεται, λέει «ας μη συζητήσουμε πολύ γι’ αυτό».
– Ωραία λέξη το ξεγύμνωμα. Είναι τέτοια η κατάσταση πάνω στη σκηνή που γυμνή χωρίς ρούχα να βγεις, δε θα νοιαστεί ο θεατής, δε θα σοκαριστεί, γιατί έχει εστιάσει στο ξεγύμνωμα της ψυχής. Κι ίσως να σου είναι πιο εύκολο να βγεις σωματικά γυμνή, παρά να ακούσεις κάτι για την άντυτη ψυχή σου.
Ναι, είναι τρομακτικό. Σκέψου μόνο τη συνθήκη που πρέπει να βγουν άνθρωποι να πουν κάτι μόνο για δύο δεύτερα στο μικρόφωνο. Αυτός ο άνθρωπος φρικάρει σκεπτόμενος πόσοι θα τον κοιτάξουν. Που μπορεί να βγει απλά να πει ότι το live θα αρχίσει σε μερικά λεπτά. Το να είμαι πάνω στη σκηνή, είναι πολύ εξωστρεφές για μένα. Και πάρα πολλά κομμάτια της ζωής μου δεν είναι έτσι. Ας πούμε, χαζό παράδειγμα, ο τρόπος που ντύνομαι για να βγω έξω, δεν έχει εξωστρέφεια.
Δε μου αρέσουν τα πολύ ντιζαϊνάτα και γαμάτα. Θέλω να βγω για καφέ και να μη με κοιτάξει κανένας. Φωτογραφία με φίλες μου να βγάλουμε, θέλω να γίνει τσακ μπαμ. Θα βγούμε με παρέα κι αν κάποιος γυρίσει να πει ότι είμαι τραγουδίστρια, θα νιώσω άβολα. Υπάρχουν στιγμές που θέλω να είμαι Νίνα. Πολλές φορές δεν θέλω να εκτεθώ, δε σε ξέρω, δε με ξέρεις, υποφέρω κι υποφέρεις.
– Έχεις υπάρξει συχνά σε φάση που μια φίλη σου σε δίνει στεγνά και μετά το υπόλοιπο βράδυ ακούς να σου ζητάνε να τραγουδήσεις, φαντάζομαι.
Ναι, ξαφνικά υπάρχει ένα focus γιατί ο άνθρωπος εντυπωσιάζεται από το τραγούδι, την υποκριτική, όλα αυτά. Το ότι μπορώ να εκτεθώ στη σκηνή, δε σημαίνει πως μπορώ ανά πάσα στιγμή να σηκωθώ και να τραγουδήσω.
– Πάντως, ούτε αυτό μπορώ να το φανταστώ για σένα. Δεν ξέρω αν είναι τόσο εκτός δικού σου ελέγχου, αλλά πραγματικά δείχνεις πολύ ακομπλεξάριστη με όλα. Δηλαδή σε φαντάζομαι να είσαι εκείνο το άτομο που αν δει κάποιον που του αρέσει, θα πάει να μιλήσει χωρίς να περιμένει τα στερεότυπα να εκπληρωθούν.
Ισχυεί αυτό. Ενώ έχω θέμα με την απόρριψη, κάνω αρκετά πράγματα από αυτά που φοβάμαι, πάω με φόρα. Θεωρώ ότι πιο πιθανό είναι αυτό το κομμάτι μου να προσελκύσει τον άλλον από το να τον διώξει. Και να μην του αρέσω, το ότι μπορεί να του εκφράσω ότι με ελκύει, ακόμα και πουθενά να μην οδηγήσει, εκείνη τη στιγμή δημιουργείται ένα ωραίο contact, δε χρειάζεται να γίνει συμπλεγματικό δηλαδή. Τελειώνει πιο γρήγορα με το «θέλεις ή δεν θέλεις».
– Υπάρχει και μια συνθήκη σε αυτό που είναι και της εποχής μας. Οι άντρες, κρίνοντας κι από μένα, έχουν αρχίσει να αγχώνονται πάρα πολύ για το πώς να προσεγγίσουν μια κοπέλα, περνάνε από το κεφάλι τους όλα τα άσχημα που έχουν ακούσει να γίνονται από άλλους άντρες και το υπεραναλύουν στο κεφάλι τους. Οπότε, το να πάει μια κοπέλα με κουλ τρόπο και να τους αφαιρέσει το βάρος, τους ασκεί μια, στιγμιαία έστω, γοητεία. Ακόμα κι αν δεν του αρέσει καθόλου.
Ναι, εκείνη τη στιγμή διαλύεται το στερεότυπο. Δεν το χρειάζεται κανείς πια αυτό, ούτε ο άντρας ούτε η γυναίκα. Ξοδεύεις χρόνο χωρίς λόγο σε αυτό.
– Σκέφτομαι αρκετά συχνά ότι αυτά τα στερεότυπα που βασανίζουν τους άντρες, κάπως δεν τα αγγίζουμε, δεν επιχειρούμε να τα κατανοήσουμε και κάπως σαν να καταπιέζουμε τους εαυτούς μας οι άντρες.
Όχι, δεν καταπιέζεστε μόνοι σας, σας τα έχουν μάθει με μαθηματική ακρίβεια. Απλώς δεν ξέρετε από πού να το πιάσετε για να το λύσετε. Αυτό το viral αστειάκι «πάνε μίλα της», κρύβει από πίσω του μια καταπίεση. Λέγεται με γέλια, αλλά κάποιος που το ακούει, κυριεύεται από άγχος και αυτό μπορεί να τον οδηγήσει και σε ατσούμπαλη, ίσως και κακότροπη προσέγγιση. Γιατί να πάω να της μιλήσω; Δεν ξέρω καν αν μπορώ αυτή τη στιγμή. Δεν σας επιτρέπετε να σκεφτείτε έτσι.
– Έχεις βρεθεί σε τέτοια άβολη φάση, να σε πιέζει η παρέα σου να πας να μιλήσεις σε κάποιον ή να έρθει κάποιος να σε προσεγγίσει πιεσμένος;
Ναι, έχει συμβεί, αλλά νομίζω ότι όσο μεγαλώνεις, τόσο σε πιο κουλ πλαίσιο συμβαίνει όλο αυτό. Δεν υπάρχει τόσο μεγάλη ιστορία, είναι πιο επιφανειακό, σου λέει κάποιος «σε είδα στο live» και τέλος.
– Σου συμβαίνει να σου στείλουν μήνυμα στα social άτομα που να σου λένε «δεν είχα το θάρρος να σου μιλήσω από κοντά, οπότε είπα να στείλω εδώ»;
Ναι, αρκετά. Εγώ μετά το live έχω μια ενέργεια που παραπέμπει σε ερωτικό κάλεσμα, σε έντονη σεξουαλικότητα, πολλές φορές παρεξηγείται αυτό, ότι υπάρχει χώρος κι επειδή αυτή είναι η προσωπικότητά μου, έχει μετά μια παραπάνω διαδικασία να θέσω όρια, να βάλω τον άλλον στη θέση του. Δικαίωμά του να προσπαθήσει κάποιος, αλλά δεν είναι η στιγμή.
Κάτι που κάνω πολύ είναι να ανεβάζω κόσμο στη σκηνή, να κατεβαίνω κάτω με το μικρόφωνο, να υπάρχει επαφή, να αφήνω υπονοούμενα και με το που τελειώνει αυτό, θεωρούν πως είμαι έτσι και εκτός της σκηνής. Με την πορεία του χρόνου εκπαιδεύτηκα εσωτερικά να σβήνω πιο γρήγορα αυτή την προσωπικότητα, για να μην πηγαίνει μήνυμα ανοιχτό σε λανθασμένη ερμηνεία.
– Είναι το χιούμορ ένα στοιχείο που ομορφαίνει κάποιον στα μάτια σου;
Πάντα.
– Το ανάποδο υπάρχει; Κάτι δηλαδή που να «ασχημαίνει» κάποιον που θεωρείς όμορφο.
Νομίζω ο ναρκισσιμός, να εστιάζει κάποιος πολύ στον εαυτό του. Το λέω και στο τραγούδι «Αν Αυτό Είναι η Αγάπη» στον δίσκο. Αυτή η αυτοπαρατήρηση, να τον νοιάζει το πώς φαίνεται και σε εμφάνιση και σε προσωπικότητα. Όσο πιο κουλ είναι ο άλλος να εκτεθεί, να κάνει πράγματα που δεν τον νοιάζει αν φαίνονται άκομψα ή ιδανικά, τόσο το καλύτερο. Αν είναι όμως τόσο απασχολημένος με τον εαυτό του, δε θα μπορέσει να συμβεί κάτι. Το να είναι κάποιος ωραίος, είναι ένα πρώτο στάδιο.
Αν όμως τον απασχολούν τόσα πράγματα που δεν δίνει χώρο σε έναν άλλον άνθρωπο να υπάρξει, να τον γνωρίσει, να μάθει κάτι για τον άλλον, για τον εαυτό του μέσα από τον άλλον, πώς να υπάρξει αγάπη; Σε αγαπώ γιατί με φροντίζεις, γιατί έχω απλά κάποιον δίπλα μου, γιατί μου δίνεις αυτοπεποίθηση ότι αξίζω κάπως, είναι πολύ μικρό κομμάτι. Το να αγαπάς σημαίνει να εκτίθεσαι, να δίνεσαι, είναι πολύ μεγάλο αλισβερίσι. Δεν αρκεί κάποιος να είναι ωραίος εξωτερικά και εσωτερικά αν δεν επιτρέπει και στον άλλον να υπάρξει.
– Αφού φτάσαμε και στον δίσκο, θέλω να σου λέω τίτλους ή στίχους από τα τραγούδια και να μου λες τι σκέφτεσαι. Ξεκινάω με το «Πάντα». Πολύ βαριά λέξη.
Έχει την ιστορία του αυτό το τραγούδι. Όλα δηλαδή. Γράφτηκαν από τον Γιάννη και τον Χάρη Μιχαηλίδη, ο Γιάννης που έγραψε τους στίχους, έκανε τεράστια έρευνα για να καταλάβει ποια είμαι. Είναι αυτό το κομμάτι που με εκφράζει περισσότερο από όλα. Το «Πάντα» είναι μια συνέχεια σε μια ιστορία που είχα γράψει ένα κείμενο και το είχα ανεβάσει στο πρώτο έτος της σχολής στο Youtube και μιλάει για τα κρυφά μυστικά, για τους ανθρώπους που είναι κρυφά μυστικά.
Οι σχέσεις για μένα είναι τρένα που περνάνε από σταθμούς της ζωής σου. Άλλα μένουν για κάποιο διάστημα, άλλα απλά περνάνε. Εμένα αυτοί οι άνθρωποι με διαμόρφωσαν, άρα όσο άσχημα κι αν έχει πάει η σχέση, πάντα θα υπάρχει μέσα μου, θα είναι κομμάτι του εαυτού μου, όσο και να προσπαθώ να το ακυρώσω. Είναι παντού μέσα μου και με έχει φτιάξει.
– Την αγάπη, όπως την περιγράφεις διά της ατόπου στο τραγούδι που είπαμε πριν, την έχεις συναντήσει;
Ναι. Κι είμαι πολύ ευγνώμων γιατί μου έχει ανοίξει έναν κόσμο που δε μπορώ να φανταστώ πώς αλλιώς θα γινόταν, σε αυτή τη φάση της ζωής μου. Μέσα από τις ερωτικές σχέσεις μπορείς να λύσεις τους κόμπους σου και να ξεπεράσεις πράγματα. Όσο και να δίνεσαι στη δουλειά σου, δεν πρόκειται να σε λυτρώσει όπως θα σε λυτρώσει αυτή η ερωτική επαφή όπου δίνεις, παίρνεις, η σχέση σου μοιάζει με τον πατέρα σου και τη μάνα σου, όλα αυτά τα συμπλέγματα βρίσκονται εκεί.
– Αποτυπώνεις τον έρωτα και την αγάπη ως το ύψιστο πράγμα, ως μια θέωση. Αισθάνεσαι πλήρης από αυτά που έχεις ζήσει ως τώρα στη ζωή σου;
Στο κομμάτι της αγάπης νιώθω ότι έχω πάρει πράγματα που μου έχουν προσφέρει μια αίσθηση πληρότητας, αλλά δεν έχει τελειώσει τίποτα ακόμα. Έχω πολλά που θα με εκπλήξουν. Άκουγα τις προάλλες το κομμάτι «Φύγε» από Αλεξίου-ΛΕΞ, και λέει η Χάρις σε κάποιους στίχους «να ‘χεις στο νου σου ότι δεν είναι λίγο να έχεις έναν άνθρωπο και να ξυπνάς δίπλα του». Αυτό το είχα υποτιμήσει πολύ στο παρελθόν γιατί είχα κι εγώ τους φόβους μου, όπως είπαμε, και έδιωχνα τους ανθρώπους από κοντά μου με μαεστρία.
Τώρα το σκέφτομαι πιο έντονα, είναι πολύ μεγάλο κομμάτι στη ζωή ενός ανθρώπου και δε μπορεί να το εκτιμήσει, αν δε ζήσει χωρίς αυτό. Και τώρα που το έχω στη ζώη μου, ξέρω ότι δε θα μου αρέσει να μείνω μόνη. Θα μάθω κάτι κι από τη μοναξιά, αλλά τώρα πια δεν το θέλω.
– Όταν τραγουδάς «Δείχνουν όλα τα ρολόγια λάθος ώρες, λάθος μέρες, μήνες χρόνια», αποτυπώνει μια απόγνωση στον έρωτα. Οπότε σε ρωτάω πως βλέπεις από απόσταση τις στιγμές που έχεις παραδοθεί στην ερωτική απόγνωση; Δε μοιάζουν αστείες όταν τις αναπολείς;
Ναι, γιατί τη στιγμή που ζεις τον έρωτα, ξεπερνάς πολλά όρια σου και γίνεσαι ένα παιδί έτοιμο να πληγωθεί, που ζει την αναμονή, την απόρριψη, τη χαρά, την έκπληξη σε πολύ ψηλά επίπεδα κι όταν φύγει αυτή η χημεία του έρωτα από μέσα σου, και το δεις ως εξωτερικός παρατηρητής, αναρωτιέσαι τι σε είχε πιάσει.
Και στον επόμενο έρωτα, πάλι τα ίδια. Θα το πάθεις και θα το ξαναπάθεις. Κάπου χρησιμεύει, κάπου ανεβοκατεβαίνουν οι χημείες μέσα μας για να μπορέσουμε να βρεθούμε με έναν άνθρωπο. Αν όλα ήταν ίσα κι όμοια, να είναι ίδιο ο έρωτας με τον άνθρωπο σου και το να πίνεις μια μπίρα με έναν φίλο, δεν θα είχε και νόημα.
– Σου λένε συχνά ότι είσαι «πολύ ώριμη για την ηλικία σου»;
Το άκουγα συχνά πιο μικρή και δεν ξέρω αν μου έκανε καλό. Νομίζω οι άνθρωποι το λένε αυτό γιατί έχουν καταπιεστεί από το να μη νιώσουν πράγματα, από υπερπροστατευτικότητα από τις οικογένειες τους, κι άργησαν πολύ να ανακαλύψουν τι νιώθουν, πώς το νιώθουν κτλ. Θεωρώ ότι όλοι μας έχουμε την ευφυΐα και την ωριμότητα, αν μας αφήσουν να τα δείξουμε. Ναι, τις περισσότερες φορές δεν προκύπτουν από ευχάριστα γεγονότα. Και σε μένα συνέβησαν δυσάρεστα πράγματα, όπως σε όλους.
Συνέβησαν πράγματα σε πιο τρυφερή ηλικία που μου βάρεσαν καμπανάκια νωρίτερα από αυτό που θα έπρεπε. Που στην πορεία όμως τα διαχειρίστηκα. Πλέον, δε μου το λένε τόσο αυτό που λες, ίσως γιατί πια είμαι στην ηλικία που συμβαδίζει με την ωριμότητα που βλέπουν. Συναναστρέφομαι και ανθρώπους που είναι στο ίδιο επίπεδο.
– Δεν είναι αστείο για τον άνθρωπο να επιδιώκει στα 14-15 του να κάνει πράγματα που κάνουν στα 30, και όταν είναι 45-50, να θέλει να κάνει πράγματα που κάνουν στα 15;
Λογικό είναι γιατί στα 15 έχεις ατελείωτη ενέργεια, θες να ζήσεις πιο ελεύθερος. Όταν όμως μεγαλώνεις και τρως τα σκατά της πραγματικότητας, της καθημερινότητας, αναπολείς στοιχεία που σου επέτρεπαν να είσαι ανέμελος. Κι αυτό είναι το στοίχημα για τον καθένα μας. Να φτιάξουμε έτσι τη ζωή μας που να βρίσκουμε αυτή την ανεμελιά του παιδικού μας εαυτού και να παίρνουμε από εκεί τη χαρά που τόσο ψάχνουμε.
– Αν είχες δίπλα σου τη 12χρονη Νίνα Μαζάνη, τι θα της έλεγες και τι πιστεύεις ότι θα σου έλεγε;
Θα της έλεγα ότι δεν θα είναι ποτέ για πάντα στενοχωρημένη ή για πάντα χαρούμενη, θα ζήσει πολλά κύματα και το μπέρδεμα που νιώθει μέσα της, θα απλοποιηθεί και θα το απαλύνει ο καιρός. Κι ότι την αγαπάνε. Όχι γιατί δεν πήρα αγάπη σε αυτή την ηλικία, απλά γιατί όταν είσαι έφηβος, όλα είναι τόσο οξυμμένα, που δεν ξέρεις τι είναι αλήθεια και τι ψέμα. Και μπορεί κάτι μικρό να σε τραυματίσει τόσο ώστε να πιστεύεις πως σε απορρίπτουν και δε σε αγαπούν, το οποίο μπορεί να μην ισχύει.
Τι θα μου έλεγε η μικρή Νίνα; Μάλλον ότι τα πήγα πολύ καλύτερα από αυτό που περίμενε.
– Ξέρεις τι μου αρέσει σε όσους κάνω αυτή την ερώτηση; Δε λένε ποτέ ότι θα επιχειρούσαν να καθοδηγήσουν τον μικρότερο εαυτό τους για να διαχειριστεί μια κατάσταση, δεν πάνε να αλλοιώσουν όσα έχουν ζήσει.
Ναι, γιατί δεν υπάρχει βιβλίο χρήσης για τη ζωή. Ό,τι είναι να έρθει στην κάθε φάση, θα το ζήσεις και αυτό που είναι να σου συμβέι, πρέπει να σου συμβεί. Πρέπει να τα ζήσεις όλα όπως είναι. Ό,τι συμβαίνει, είναι καλό που συμβαίνει.
* Φωτογραφίες: Intime
** Η συνέντευξη και φωτογράφιση έγινε στο καφέ-μπαρ Πάπια στο Παγκράτι