Τη φωνή του την έχεις ακούσει πολλές φορές. Κάτι κυριακάτικα πρωινά που έβαζες το Star. Ίσως τώρα να την ακούνε και τα παιδιά σου. Το πρόσωπο του γνωρίζεις σίγουρα. Στο όνομα του μπορεί να σκαλώσεις λίγο, αλλά κάνεις τη σύνδεση με το πρόσωπο και λες «ωχ, ναι ρε συ, αυτός είναι πολύ καλός ηθοποιός». Και έχεις δίκιο. Είναι. Ο Θανάσης Κουρλαμπάς δεν χρειάζεται τη γνώμη κάποιου ακόμα γι΄αυτό. Το πιστοποιούν σημαντικά ονόματα που έχουν συνεργαστεί μαζί του και τον προτιμούν για πάνω από 2 και 3 δουλειές τους. Πάνω απ΄όλα όμως ο Θανάσης Κουρλαμπάς είναι μια φλόγα που θεριεύει στην όψη της σκηνής ενός θεάτρου. Αυτό το λαδάκι του είναι αρκετό για μια ζωή.
Η πρώτη του τηλεοπτική δουλειά ήταν στο Η αγάπη άργησε μια μέρα του Κουτσομύτη. Πέρασαν 8 χρόνια σχεδόν για να κάνει την δεύτερη. Και ήταν αυτή που του έδωσε την αναγνωρισιμότητα. Το Κανείς δεν λέει Σ΄αγαπώ του Αλέξανδρου Ρήγα ήταν ένα έργο που τον έπεισε να ασχοληθεί ξανά με την τηλεόραση. Φέτος κάνει για 3η σερί χρονιά τον Ένορκο 3 στους 12 Ενόρκους, μια από τις πολύ επιτυχημένες παραστάσεις στο Θέατρο Αλκμήνη. Μεταξύ τσίκνας και παράστασης, ο Θανάσης Κουρλαμπάς μας μίλησε για όλα αυτά που τον έχουν ορίσει ως τα τώρα. Τις μεταγλωττίσεις, το θέατρο και τα τρία του παιδιά. Τον γιο, την κόρη και τον εαυτό του.
«Η τηλεόραση είναι ένα τεράστιο όχημα να γίνεις αναγνωρίσιμος και να έχεις ένα όπλο στην καριέρα σου. Να σε προσεγγίσει πολύς κόσμος και να έρθει να σε δει στο θέατρο, να σε καλωσορίσει ως νέο ηθοποιό. Έχεις τη δυνατότητα να σε δουν στο θέατρο και να σχηματίσουν την ορθή άποψη. Στο θέατρο είναι το ξεκάθαρο αντίκρισμα της αξίας μας».
Για έναν άνθρωπο με πάνω από 50 δουλειές στο θέατρο τα πράγματα δε θα μπορούσαν να διαφέρουν. Αυτό που διαφέρει είναι η σταθερότητα στον χαρακτήρα του. Σταθερότητα όχι με την έννοια ότι κι αυτός δεν εξελίσσεται και δεν αλλάζει. Αλλά ως προς την ταπεινότητα με την οποία κοιτάζει το κάθε τι.
«Εμείς είμαστε αναγνωρίσιμοι. Όχι διάσημοι. Διάσημοι είναι άλλοι. Έχει μεγάλη διαφορά. Η αναγνωρισιμότητα είναι δύσκολο πράγμα, άγρια διαχειρίσιμη. Θέλει να έχεις αρχές ζωής, αξίες, ωριμότητα και μια καθαρότητα σκέψης να πεις ότι δεν κάνεις κάτι που σε διαφοροποιεί από τους άλλους σε επίπεδο ανωτερότητας. Τι κάνω; Έχω σταθεί τυχερός, ικανός, έχω αρπάξει τις ευκαιρίες και βρέθηκα σε κάποιες δουλειές, ένα σίριαλ λόγου χάρη, αυτό το παράθυρο που με βάζει στα σπίτια των ανθρώπων. Αυτό είναι ένα ισχυρό πλαίσιο. Αλλά ως εκεί.
Έχω δει ανθρώπους να μη μπορούν να το διαχειριστούν αυτό. Εγώ ευτυχώς δεν “νόσησα”. Είχα δουλέψει στο θέατρο χρόνια πριν και το θέατρο σου δημιουργεί άλλες συνθήκες συμπεριφοράς. Σε τοποθετεί κάπου. Αυτό το κάπου αν το υπηρετείς με αγάπη, ιδρώτα, μανία άρα και με την λογική ότι θες να το έχεις σαν κόρη οφθαλμού, δεν το χάνεις. Δεν ταιριάζει με την αλαζονεία».
Η αναφορά του στον Σπύρο Ευαγγελάτο με κάνει να αλλάξω τη σειρά των ερωτήσεων μου. Όταν έχεις συνεργαστεί με κάποιον για τόσες πολλές δουλειές και χρόνια, τότε έχεις το δικαίωμα και το προνόμιο να τον αντικρύζεις ως πατέρα και δημιουργό σου. Ο Θανάσης Κουρλαμπάς δίνει την δική του εικόνα για τον σπουδαίο Σπύρο.
«Είχα την χαρά, τιμή και τύχη να κάνω μαζί του σχεδόν 30 έργα. Του χρωστάω αμέτρητα πράγματα. Είμαι ευλογημένος που με δίδαξε τόσα πολλά και κυρίως το ήθος. Νομίζω με τη στάση που συμπεριφέρομαι πάνω και κάτω από τη σκηνή, να δημιουργώ δηλαδή αυτό το ήθος που μου έμαθε, αλλά και εισπράττω κι από άλλους συναδέλφους – υπάρχουν πάρα μα πάρα πολλοί καλοί συνάδελφοι – δίνω πίσω αυτό που μου έδωσε ο Σπύρος.»
Διατηρώ την κουβέντα σε μορφές όπως αυτή του Σπύρου. Υπάρχουν σκηνοθέτες που δεν σου γεμίζουν το μάτι και έχουν τον τρόπο να σε ταξιδέψουν, υπάρχουν κι αυτοί που είναι στην αντίθετη κατηγορία. Ο Θανάσης εξηγεί τι σημαίνει για έναν ηθοποιό να ενωθεί με τον σκηνοθέτη.
«Η δυαδική σχέση ηθοποιού και σκηνοθέτη είναι δυναμική, σπαρταριστά ζωντανή. Γεννιέται ένα παιδί. Είναι ένα ταξίδι που κάνετε μαζί και γίνεστε ταυτόχρονα σοφότεροι και αποκτάτε εμπειρία. Έχω νιώσει ανθρώπους που δεν θα ήθελα να ξαναδουλέψω μαζί τους γιατί ο τρόπος τους μου ήταν στείρος, αλλά κυρίως το ακριβώς αντίθετο. Η Αθανασία η Καραγιαννοπούλου, ο Βασίλης ο Νικολαΐδης, η Κωνσταντίνα η Νικολαΐδη που σκηνοθετεί τους 12 Ενόρκους είναι άνθρωποι που θέλω να δουλεύω και να ξαναδουλεύω.»
Τα παραπάνω παραδείγματα, αλλά και όσοι τον έχουν «σμιλέψει» είναι ο λόγος που για τόσα πολλά χρόνια ο Θανάσης Κουρλαμπάς υπηρετεί το θέατρο από μία και τόσο γεμάτη θέση. Αυτή του ηθοποιού.
«Δεν έχω σκηνοθετήσει ποτέ μου, δεν έχω διδάξει, δεν έχω κάνει δικές μου δουλειές – όχι ότι δεν έχω να πω και σε αυτά τα πλαίσια κάτι. Επιμένω να είμαι ένας απλώς εργάτης της σκηνής. Με ενδιαφέρει μόνο η υποκριτική. Προς το παρόν τουλάχιστον. Κάνω δύο δεκαετίες μεταγλωττίσεις, τηλεόραση την λατρεύω στα καλά της, το θέατρο είναι η ζωή μου, σινεμά μόνο δεν έχω κάνει όσο θα ήθελα. Όσο περισσότερο κολυμπάω στα νερά της δουλειάς μου τόσο μεγαλώνει το ταξίδι που θέλω να κάνω στο μέλλον.»
Αν αθροίσει κανείς τους ρόλους που έχει υπηρετήσει, το μέτρημα χάνεται. Όχι μόνο αυτό. Πολλές φορές χάνεται και η αίσθηση του ίδιου του εαυτού. Του πραγματικού εαυτού. Άραγε έχει νιώσει ποτέ να μην καλύπτεται από την αλήθεια του και να καταφεύγει στα προσωπεία που υποδύεται μια δεδομένη στιγμή;
«Το μεγάλο στοίχημα στη ζωή μας, το πάθος, η φλόγα που έχει, οι ανθρώπινες σχέσεις, τα παιδιά, η μάχη με τον εαυτό του, είναι μεγάλος αυτός ο πλούτος. Και απαιτεί να έχεις μια ισορροπία με τον εαυτό σου. Όχι να αποφεύγεις. Δεν έχει τύχει να προσπαθώ να με αποφύγω. Εκείνο που με γεμίζει είναι ότι μου αναθέτουν πράγματα έξω από μένα, οπότε χρειάζεται να κάνω ταξίδι για να βρω τον ρόλο. Αυτό από μόνο του έχει μια αποστασιοποίηση από τον εαυτό σου. Είναι συγκλονιστικό για παράδειγμα στους 12 Ενόρκους που κάνω έναν σκληροπυρηνικό ένορκο, όταν αισθάνομαι τον κόσμο να με αντιπαθεί ή και να με βρίζει. Όχι εμένα, τον ρόλο. Και μετά στο τέλος έρχεται και μου λέει τόσα ωραία πράγματα…Είναι μια σχέση μοναδική αυτή.»
Πέραν αυτών, η υποκριτική είναι και σαν ένα video game για τον ηθοποιό. Είναι η εικονική του αίθουσα, εκεί όπου εκτονώνει όσα θέλει να αποβάλλει από τον χαρακτήρα του.
«Είναι ένα είδος ψυχανάλυσης η δουλειά μας. Μας γλυτώνει από πολλά. Παλιότερα ήμουν νευρικός άνθρωπος στην προσωπική μου ζωή. Σε αρκετά εμφανή βαθμό. Όταν καλούμαι να κάνω έναν ρόλο που είναι στα κόκκινα και πρέπει να σκάψω αρκετά για να τον συναντήσω, αυτό είναι μια εκτόνωση για μένα.»
Οι 12 Ένορκοι
Αφού τελειώσαμε με τα γενικά, πάμε συγκεκριμένα στην παράσταση. Μια παράσταση που μιλάει για πολύ σημαντικά πράγματα. Την ευκολία με την οποία υπερτονίζουμε μια ηθική ανωτερότητα χωρίς πραγματικό υπόβαθρο. Την διάθεση να «μαχαιρώσουμε» τον άλλο. Το παιδί που φιμώνουμε μέσα μας.
«Στις δυσκολίες καλούμαστε να κρατήσουμε ως ανθρωπότητα ένα μίνιμουμ ηθικών αξιών. Δεν γίνεται όμως να επιδεικνύεις την όποια ανωτερότητα θεωρείς ότι έχεις απέναντι στο ζήτημα της επιβίωσης. Όλοι εν δυνάμει είμαστε δολοφόνοι. Με όλη την κυριολεξία και την μεταφορικότητα που έχει η λέξη. Υπάρχει μια συσσωρευμένη πίεση και οργή ετών, μια μη ικανοποίηση που κάπου αναζητά διέξοδο. Ο σύγχρονος άνθρωπος είναι στην περιοχή του κόκκινου.»
Οι 12 Ένορκοι τι συνεισφέρουν στον κοινό;
«Το έργο είναι δυνατό. Ακουμπά πολλές πλευρές στον ψυχισμό των πραγματικών ανθρώπων. Είναι μια σημαντική συγκυρία ψυχών, ανθρώπων, επιχειρημάτων, το κυνήγι της αντικειμενικότητας, η εσωτερική σύγκρουση, μεγάλες ιδέες, πράγματα που είναι βαθιά ριζωμένα μέσα μας. Αυτό το έργο όχι μόνο δεν το βαριέμαι, αλλά καθημερινά ανακαλύπτω νέες πλευρές. Η χημεία της παράστασης μετράει πολύ.
Εδώ για παράδειγμα έχουμε 12 άτομα πάνω στη σκηνή για 4 χρόνια τώρα, με τις προσθαφαιρέσεις τους. Και η αίσθηση είναι ότι αυτό το όχημα της παράστασης είναι μια καλοκουρδισμένη μηχανή, ώστε ακόμα και ένας καινούργιος που θα έρθει να σε κάνει να τον εμπιστεύεσαι γρήγορα επί σκηνής. Για παράδειγμα πριν μερικές μέρες έτυχε να έχω φαρυγγίτιδα. Οι συνάδελφοι μου κατέβασαν την ένταση της φωνής τους για να μπορώ να τους ακολουθήσω και να μην φανεί η διαφορά. Πάνω στη σκηνή ομονοούμε όλοι στην ατομική και ομαδική ιεροσύνη αυτού του δίωρου που βρισκόμαστε μαζί.»
Σε αυτό το σημείο κάνουμε μια παρένθεση από τα του θεάτρου. Τον ρωτάω για την έννοια της πίστης. Όχι με την θρησκειολογική της πλευρά. Αλλά με αυτήν της ανάγκης που έχουμε όλοι να ζητήσουμε τη συνδρομή μιας ανώτερης δύναμης. Κι ας μην έχουμε δει ποτέ μια τέτοια.
«Δεν αφήνω τον εαυτό μου να συνδιαλέγεται, να υπόσχεται, να ζητά ή να κρέμεται από κάτι που δεν γνωρίζει πως είναι. Κάτι άυλο. Τα μεγάλα μεγέθη είναι μέσα μας και στους ανθρώπους γύρω μας. Το τι μπορεί να με διδάξει το παιδί μου για παράδειγμα, το να βασιστώ δηλαδή στα συναισθήματα που μου γεννιούνται είναι μεγάλα μεγέθη. Δεν πρέπει να θεοποιούμε πράγματα που δεν μπορούν να βρουν μέσα μας ανταπόκριση. Η ευγένεια, η συνέπεια, ή το να δώσεις μυελό των οστών, η ζωτική συνεισφορά δηλαδή, είναι οι Θεοί μου. Τέτοια πράγματα αξίζουν την πίστη μας. Τέτοια πίστη αναπαράγει όλα μας τα θετικά κύτταρα.»
Ένας άνθρωπος που ασχολείται τόσα χρόνια με τις μεταγλωττίσεις σε κινούμενα, έχει όλη την ευχέρεια για να δίνει ανάσες στο παιδί που έχει μέσα του.
«Καμιά φορά λέω στον εαυτό μου την ηλικία μου και δεν μπορώ να το συνειδητοποιήσω. Έχω αρκετά παιδικά στοιχεία σαν άνθρωπος, ψαρεύω καθημερινά την ανωριμότητα μου. Την παιδικότητα δε γίνεται να την απομονώνεις μέσα σου. Η μεταγλώττιση μου την ενεργοποιούσε καθημερινά. Είναι μια δουλειά που σου δίνει δώρα. Δεν βαλτώνεις. Αλλά και η υποκριτική γενικά. Κάθε χρόνο γνωρίζεις καινούργιους χαρακτήρες. Αληθινούς και μυθοπλαστικούς. Ανανεώνεις την σχέση του με το κοινό. Η μεταγλώττιση στα κινούμενα σχέδια ειδικά σου επιτρέπει να κάνεις μαγικά πράγματα. Καλείσαι να φτιάξεις φωνή σε πολύ περίεργα πλάσματα. Αυτό είναι ένα παιχνίδι από μόνο του.»
Για το τέλος ο Θανάσης Κουρλαμπάς αφήνει ολοκληρωτικά την ερμητική του αγάπη για το θέατρο.
«Το θέατρο είναι τόσο αναγκαίο στις ψυχές των ανθρώπων κι ας είναι μια παράλογη “σύμβαση” μεταξύ ανθρώπων. Παράλογη με την έννοια ότι κάποιοι συναινούν να καθίσουν σαν παιδιά σε σχολείο σε μια αίθουσα, κλείνουν το κινητό τους για 2 ώρες και κάποιοι άλλοι που δεν γνωρίζονται μεταξύ τους, λέγοντας λόγια που έχει γράψει άλλος κι απ΄αυτό κάτι βγαίνει. Όλο αυτό το πακέτο είναι παραμυθένιο και αλλοπρόσαλλο. Είναι μια ψυχαγωγία.
Δημιουργούμε χαρακτήρες και επιτρέπουμε στον θεατή να ταυτιστεί με θετικό ή αρνητικό τρόπο. Τον προτρέπουμε να σκεφτεί με έναν οργανωμένο τρόπο. Όχι όπως σε μια κουβέντα με τους φίλους του. Με διαφορετικό τρόπο. Σκέψεις για όλα τα βασανιστικά ερωτήματα της πορείας του είδους μας. Εσύ ως θεατής ξέρεις ότι εγώ έχω έρθει εδώ, έχω βαφτεί, έχω ντυθεί και θα σε πάω σε ένα ταξίδι. Σε αυτό το ταξίδι θα πάρεις ερεθίσματα. Κι αυτά θα σου γεννήσουν συμπεράσματα. Θα σε βοηθήσουν στις ταλαντώσεις των πεποιθήσεων σου. Είναι μια ανασκαφή και μια ταλαιπωρία. Να βγάλει τους “χυμούς” και τα “αρώματά” του ο θεατής.»
Αν μπορώ κάτι να προσθέσω για τον Θανάση είναι ότι σε μια κουβέντα μαζί του δεν χρειάζεσαι πολλά. Μια λέξη θα του πεις και μετά σε παρασέρνει. Μιλάει για αυτό που κάνει σα να είναι όλοι οι θησαυροί που υπήρξαν και θα υπάρξουν. Πόσο σημαντικό αυτό για οποιονδήποτε από εμάς;
Πληροφορίες Παράστασης:
Κείμενο: Reginald Rose
Μετάφραση/Σκηνοθεσία: Κωνσταντίνα Νικολαΐδη
Δραματουργική επεξεργασία: Κωνσταντίνα Νικολαΐδη & Νότης Παρασκευόπουλος
Σκηνικά: David Negrin
Κοστούμια: Κική Μήλιου
Πρωτότυπη μουσική: Γιώργος Περού
Κίνηση: Χριστίνα Φωτεινάκη
Σχεδιασμός φωτισμών: Αλέξανδρος Αλεξάνδρου
Βοηθοί σκηνοθέτη: Μαγδαληνή Παλιούρα & Κατερίνα Κωνσταντέλλου
Βοηθός ενδυματολόγου: Δανάη Ανεζάκη
Φωτογραφίες: Βαγγέλης Ρασσιάς
Γραφιστική επιμέλεια: Γιάννης Στιβανάκης
Promo video: Κώστας Γεραμπίνης
Παραγωγή: A PRIORI
Επικοινωνία: Άντζυ Νομικού
Οι 12 ένορκοι είναι:
Μάνος Ζαχαράκος, Παντελής Παπαδόπουλος*, Θανάσης Κουρλαμπάς, Γιώργος Γιαννόπουλος, Περικλής Λιανός, Νίκος Ορφανός, Κωνσταντίνος Μπάζας, Αλέξανδρος Πέρρος, Ορέστης Τρίκας, Κωνσταντίνος Μουταφτσής, Κωνσταντίνος Αρνόκουρος, Τάσος Παπαδόπουλος
*Διπλή διανομή με τον Τρύφωνα Καρατζά
Συμμετέχει o Αλέξης Σταυριανός
Τη φωνή της χαρίζει η Νένα Μεντή
Ημέρες & ώρες παραστάσεων: Πέμπτη, Παρασκευή, Σάββατο στις 21.30
Κυριακή στις 18.30
Τιμές εισιτηρίων: Γενική Είσοδος: 15 €
Φοιτητικό, ανέργων: 12 €
Ατέλειες ηθοποιών: 10 €
Ειδικές τιμές για σχολεία και γκρουπ κατόπιν επικοινωνίας
Διάρκεια παράστασης: 90’ χωρίς διάλειμμα
Πληροφορίες-Κρατήσεις: Θέατρο Αλκμήνη, Αλκμήνης 8-12, Γκάζι, Τηλ. 2103428650