Το καλοκαίρι του 2015 θα μείνει για πάντα στην ιστορία της Ευρώπης ως μια περίοδος έντονης προσφυγικής κρίσης. Η Ελλάδα και τα σύνορά της ειδικότερα έγιναν τόπος περάσματος άπειρων προσφύγων και η ελληνική κοινωνία -κυρίως αυτή των χερσαίων και υδάτινων συνόρων- αναμετρήθηκε με αυτή την πραγματικότητα για να προκύψουν διαφόρων ειδών τάσεις: από την αυθόρμητη αλληλεγγύη στους πρόσφυγες μέχρι την άκρατη ξενοφοβία, η γκάμα των συμπεριφορών που ξεδιπλώθηκαν ήταν πολύ μεγάλη.
Έπρεπε να περάσουν 8 χρόνια από εκείνη την περίοδο για να ασχοληθεί στα σοβαρά το ελληνικό σινεμά με την συγκεκριμένη, αναπόφευκτη πραγματικότητα. Η Ασημίνα Προέδρου- που έδειξε τα διαπιστευτήριά της αναφορικά με το κοινωνικό της ένστικτο το 2013 όταν και η μικρού μήκους ταινίας της «Red Hulk», με αντικείμενο τον γηπεδικό χουλιγκανισμό, έκανε τεράστια φασαρία στους περιορισμένους κύκλους που ασχολούνται με τα ενδότερα του ελληνικού σινεμά- υπογράφει μια ταινία που αυτές τις μέρες βγήκε στις αίθουσες κι έχει ως αντικείμενό της την προσφυγική κρίση του 2015.
Ο λόγος για το «Πίσω από τις Θημωνιές», το μεγάλου μήκους ντεμπούτο της, που αποτυπώνει την ιστορία μιας τριμελούς οικογένειας που ζει στα σύνορα με την Βόρεια Μακεδονία, την περίοδο που ένα σωρό πρόσφυγες περνάνε τα σύνορα. Η Προέδρου οικειοποιείται μια αφήγηση που προσομοιάζει στο «Ράσομον», δηλαδή αν και αφηγείται μια ενιαία ιστορία δεν το κάνει με ενιαίο τρόπο.
Αντίθετα, την ξεδιπλώνει πρώτα μέσα από τα μάτια του πατέρα της οικογένειας, στη συνέχεια μέσα από τα μάτια της συζύγου του και, τέλος, μέσα από τα μάτια της νεαρής κόρης τους.
Στο εσωτερικό αυτής της περίπου σπονδυλωτής αφήγησης, η Προέδρου «ζωντανεύει» κάθε πτυχή της ελληνικής κοινωνίας μπροστά στην συνθήκη του 2015 χωρίς ούτε να χαρίζεται αλλά ούτε και να εξιδανικεύει κανέναν και καμία. Η υποκρισία της τοπικής εκκλησίας μπροστά στο φαινόμενο της προσφυγιάς, οι άνθρωποι που μπροστά στην θέα απελπισμένων ανθρώπων απλά ενεργοποιούν αυθόρμητα το ένστικτο της αλληλεγγύης, ο τοπικός υπόκοσμος που βλέπει την ευκαιρία της εκμετάλλευσης της κατάστασης και της κονόμας: το «Πίσω από της Θημωνιές» είναι αληθινή λαογραφία γύρω από την κοινωνία του Έβρου.
Η ματιά της Προέδρου είναι κοφτερή σαν ξυράφι: δημιουργώντας χαρακτήρες «αληθινών» (άρα περίπλοκων και απρόβλεπτων) ατόμων «λέει» ανοιχτά πως δεν έχει σημασία το ποιος είσαι, πώς τοποθετείσαι στα πράγματα και τι δηλώνεις σε στιγμές «κανονικότητας», διότι την κρίσιμη στιγμή άπαντες είμαστε απρόβλεπτοι. Εκεί που δεν το περιμένεις κάποιοι θα κοιτάξουν την πάρτη τους και άλλοι που «δεν τους το έχεις» θα φανούν πολύ πιο «άνθρωποι» από όσο πίστευες…
Το «Πίσω από της Θημωνιές» είναι το κοινωνικό σινεμά που έχουμε τόσο μα τόσο πολύ ανάγκη αυτές τις εποχές. Δεν είναι ούτε μαζικό ούτε τέρμα εμπορικό σινεμά – δεν θα σπάσει τα ταμεία αυτή η ταινία. Είναι όμως εκείνο ακριβώς το σινεμά που έχει τη μεγαλύτερη ουσία…