Όταν πριν μερικές εβδομάδες αναδυόταν στην επικαιρότητα η ιστορία του αεροπορικού στις Άνδεις πριν από 50 χρόνια, με αφορμή την ταινία Society of the Snow στο Netflix, δε θα μπορούσαμε να φανταστούμε πως θα βλέπαμε κάτι τόσο υπέροχο.
Υπέροχο όχι λόγω του θέματος, αλλά λόγω της κινηματογράφισης και της αφήγησης. Υπέροχα σκληρό και αδυσώπητο. Αυτό είναι το Society of the Snow. Και, θα λέγαμε, είναι κάτι αντίστοιχο με αυτό που ήταν το All Quiet On The Western Front πριν από έναν χρόνο.
Μπορεί το Society of the Snow να μην πάρει οσκαρικές υποψηφιότητες (αν και, όπως το βλέπω, είναι πιθανό να σφηνώσει από το πουθενά σε κάποιες κατηγορίες), είναι όμως μια τόσο δυνατή ιστορία, με στοιχεία κινηματογραφικά που πλημμυρίζουν τον θεατή με πράγματα.
Ούτως ή άλλως, η ιστορία και το ότι συνδέεται με την πραγματικότητα, δεν είναι δηλαδή κάτι fiction, προσφέρει στους συντελεστές όλα τα εργαλεία για να μπουν βαθιά στον θεατή. Το ότι αυτό γίνεται και στην ισπανική γλώσσα που έχει εξ ορισμού πιο έντονη δραματουργία στην εκφορά της, ιδίως η λατινοαμερικάνικες εκδοχές της, δίνει ακόμα ένα μπόνους.
Δεν χρειάζεται να περάσουν πάνω από δέκα λεπτά για να το καταλάβετε αυτό. Κάπου εκεί είναι που μπαίνει η ομάδα ράγκμπι από την Ουρουγουάη με συγγενείς και φίλους στο αεροπλάνο-σκοτώστρα και βρίσκονται πάνω από τις Άνδεις για να αρχίσει η πτώση και η σύγκρουση και το σύρσιμο στο χιόνι.
Κι όταν έχουμε τέτοιες ταχύτητες, το σύρσιμο είναι τέτοιο που διαλύει σώματα, που συμπιέζει, που κόβει την άνασα. Η αποτύπωση αυτής της σκηνής είναι τέτοια που σου κόβεται η ανάσα και σφίγγεται το στομάχι σου. Οριακά μπήκαμε στη διαδικασία να μη συνεχίσουμε να το βλέπουμε. Πατήσαμε παύση για μερικά λεπτά ώστε να προετοιμαστούμε για αντίστοιχες επόμενες σκηνές.
Έχει τέσσερις τέτοιες σκηνές το Society of the Snow και ανάμεσα τους μια προσπάθεια κατευνασμού. Είναι μια μετάβαση από την ωμότητα του χιονισμένου βουνού στην ζεστασιά που παράγεται από την υπέρβαση των ανθρώπων να μην πεθάνουν από το κρύο, την ασιτία και την έλλειψη νερού. Αλλά και την υπερπροσπάθεια να μην παραδοθούν στη βαναυσότητα να φάνε άνθρωπο. Αυτό το τελευταίο δεν το καταφέρνουν.
Μερικά δευτερόλεπτα βαναυσότητας σε σύγκρουση με αρκετά λεπτά φιλοσοφικών συζητήσεων και μιας γλυκύτητας που χαρακτηρίζει όσους αποδέχονται τη μοίρα τους και περιμένουν παθητικά είτε να τους σώσει κάποιος είτε να πεθάνουν.
Είναι μια επαναλαμβανόμενη σύγκρουση που γίνεται ο μετρονόμος της ταινίας και κατευθύνει σαν μαέστρος το συναίσθημα του θεατή. Έχει και αυτή τη συγκλονιστική αντίθεση της αρχής, όπου όλα είναι γεμάτα νιάτα και πάθος για ζωή, με παλικάρια που είναι πειραχτήρια, άλλοι σιωπηλοί και πιο σκεπτικοί, άλλοι πιο αυθόρμητοι, που μετά το δυστύχημα, γίνεται πρόωρο γήρας.
Όσα και να πεις για την ταινία είναι λίγα, όσα και να πες για τέτοιες ιστορίες δεν αρκούν. Αφήνεις απλώς το συναίσθημα να σε πάει και όσο αντέξεις. Και το κάνει μέχρι το φινάλε. Εκεί που κλείνει η ταινία με το κάδρο των 16 να βρίσκονται σε ένα νοσοκομείο για να αναρρώσουν και να μη μπορούν να ξεχάσουν όσους έμειναν πίσω.
«Κι εμείς νεκροί είμαστε. Απλώς εμείς επιστρέψαμε», λέει ο αφηγητής και σου σβήνει κάθε ελπίδα να μην υποκύψεις στο κλάμα.
Το Society of the Snow είναι το πιο έντονο ξεκίνημα νέας χρονιάς για το Netflix τα τελευταία χρόνια και ίσως το πιο δικαιολογημένο Νο1 των τελευταίων μηνών.