Η θελκτική παραδοξότητα ενός λαγού: Το «δαιδαλώδες» sci fi αριστούργημα των 00s που παίζει επικίνδυνα με το μυαλό σου

Στις αρχές των 00s κυκλοφόρησε μια ταινία που απέτυχε παταγωδώς στο σινεμά, αλλά τα επόμενα χρόνια έμελλε να μετουσιωθεί σε έναν cult θρύλο.

Τι γυρεύει ένας μεγάλος λαγός μέσα στον καθρέφτη, να σε κοιτάει ενώ κοιτάς τον εαυτό σου; Γιατί βρίσκεται δίπλα σου στο σινεμά ενώ θα ορκιζόσουν πως η αίθουσα είναι άδεια με εξαίρεση εσένα και την κοπέλα σου; Γιατί έχεις την αδιευκρίνηστη αίσθηση ότι κάθε φορά που αυτός ο τύπος εμφανίζεται στις παραισθήσεις σου κάτι κακό συμβαίνει στον πραγματικό κόσμο και ο υπεύθυνος είσαι εσύ; Ή μήπως δεν είσαι εσύ αλλά ο λαγός; Μα καλά, που έχεις μπλέξει;

«Γιατί φοράς αυτή την αστεία στολή λαγού;», θα τον ρωτήσεις γελώντας κάποια στιγμή. «Εσύ γιατί φοράς αυτή την αστεία στολή ανθρώπου;», θα σου απαντήσει ετοιμόλογα και οι τρίχες σου θα σηκωθούν όρθιες. Διότι τόσο ανατριχιαστική στιγμή μόνο ένα πολύ μεγάλο μυαλό θα μπορούσε να σκεφτεί.

Οι αρχές των 00s υπήρξαν το τέλος μιας πολύ χαρακτηριστικής εποχής. Η γενιά του MTV όδευε ολοταχώς προς την ενηλικίωση, οι millenials ήταν η νέα γενιά που θα ερχόταν στα πράγματα και η αλλαγή φρουράς προκαλούσε μελαγχολία. Τα χαρακτηριστικά της νέας γενιάς θα καθοριζόντουσαν από την αλματώδη άνθιση της τεχνολογίας και η πρώτη φουρνιά εφήβων που θα είχε στο πιάτο τη μουσική, τις ταινίες αλλά και την ανθρώπινη επικοινωνία, το φλερτ και την παρέα, η γενιά του internet με άλλα λόγια ερχόταν επιθετικά. Τίποτα δεν θα ήταν όπως πριν.

Δεν είναι τυχαίο που το 2001 ο Ρίτσαρντ Κέλι, ένας 26χρονος άσημος σκηνοθέτης, επέλεξε να αφηγηθεί την ιστορία ενός έφηβου που μεγάλωνε στα τέλη της δεκαετίας του ’80 σε κάποιο προάστιο των ΗΠΑ. Για πολλούς ο Ντόνι Ντάρκο, ο κεντρικός χαρακτήρας του κινηματογραφικού ντεμπούτου του Κέλι που χάριζε το όνομά του στην ομώνυμη ταινία, ήταν ένας χαρακτήρας με αυτοβιογραφικά στοιχεία για τον νεαρό τότε σκηνοθέτη.

Η νοσταλγική ατμόσφαιρα της ταινίας έκανε ξεκάθαρο το target group στο οποίο απευθυνόταν αλλά το τόσο βαθύ «σκάψιμο» του Κέλι στη ψυχοσύνθεση του βασικού του ήρωα, εκ των πραγμάτων μεγάλωσε το πεδίο απεύθυνσης. Τα εφηβικά προβλήματα άλλωστε είναι παντός καιρού. Πάντα οι έφηβοι θα έχουν τα υπαρξιακά τους. Μόνο που το «Donnie Darko» είναι κάτι πολύ ευρύτερο από μια ακόμα εφηβική ταινία.

Ένα ανεξάρτητο διαμάντι που έσκασε από το πουθενά στις κινηματογραφικές αίθουσες το 2001, πέρασε απαρατήρητο από το κινηματογραφικό κοινό της εποχής και με τα χρόνια έφτιαξε ένα μεγάλο όνομα και μετουσιώθηκε σε cult θρύλο, το «Donnie Darko» καταφέρνει να παντρέψει άψογα το είδος της εφηβικής ταινίας με εκείνο του Sci Fi. Ο όρος «mindfuck» έπαιρνε νέες διαστάσεις για όσους έβλεπαν αυτή την ταινία.

Ο Ντόνι Ντάρκο είναι ένας έφηβος με ψυχολογικά προβλήματα. Είναι απροσάρμοστος και δεν το έχει με την κοινωνικοποίηση γι’ αυτό και πάει σε ψυχολόγο. Πολλές φορές μάλιστα υπνοβατεί, βγαίνει από το σπίτι και πηγαίνει να κοιμηθεί στην αυλή. Ένα τέτοιο βράδυ γίνεται κάτι παράδοξο. Κυριολεκτικά από το πουθενά, ένας κινητήρας από ένα αεροπλάνο έρχεται από τον ουρανό, πέφτει πάνω στο δωμάτιο του Ντόνι και το καταστρέφει. Αλλά ευτυχώς, ο τελευταίος έχει σηκωθεί μέσα στη νύχτα και έχει υπνοβατήσει για τον κήπο του γείτονα.

Από την μια, η τεράστια τύχη του Ντόνι. Από την άλλη, ένα μεγάλο μυστήριο: από που διάολο ξεφύτρωσε αυτός ο κινητήρας; Κανείς δεν ξέρει. Κανένα αεροπλάνο δεν έπεσε. Κανένα αεροπλάνο δεν αγνοείται καν. Μυστήρια πράγματα. Και ξαφνικά, ο Ντόνι βλέπει ένα όραμα. Ένας μεγάλος λαγός εμφανίζεται στον ύπνο του και τον πληροφορεί κάτι πολύ βαρύ.

Ο Ντόνι έπρεπε να πεθάνει εκείνο το βράδυ, αυτό ήταν το πεπρωμένο του αλλά ο ίδιος υπνοβάτισε και το άλλαξε – έτσι τουλάχιστον ισχυρίζεται ο λαγός. Και αυτή η μικρή αλλαγή της μοίρας θα οδηγήσει σε μια αλληλουχία γεγονότων που θα έχει ως αποτέλεσμα, σε λίγες μέρες, την καταστροφή του κόσμου. Και για αυτό θα είναι «ένοχος» ο Ντόνι.

Τι μπορεί να κάνει όμως; Είναι ένα έφηβο αγόρι που δεν μπορεί να σώσει καν τον εαυτό του. Πως θα σώσει τον κόσμο; Αλλά και αντίστροφα: ένα αυτοκαταστροφικό παιδί σαν αυτόν μπορεί να είναι ο υπαίτιος για κάτι τόσο βαρύγδουπο όσο η καταστροφή του κόσμου;

Τα όσα ακολουθούν από εκείνο το σημείο και μετά απλά δεν υπάρχουν. Οικειοποιούμενος ξεκάθαρα το δημιουργικό ύφος του Ντέιβιντ Λιντς, ο Ρίτσαρντ Κέλι φτιάχνει μια ταινία υπνωτιστική και μυστήρια. Αυτά που γίνονται κάνουν διαρκώς τον θεατή να αναρωτιέται αν είναι αληθινά ή αποτέλεσμα των παραισθήσεων και της φαντασίας του Ντόνι και με μια πλοκή που αποτελείται από τρελά και παλαβά πράγματα όπως ταξίδια στον χρόνο και παράλληλες διαστάσεις, το «Donnie Darko» χτίζει την ιστορία του οδεύοντας προς ένα φινάλε από άλλο πλανήτη.

Ένα φινάλε που ίσα που μπορείς να κατανοήσεις και ως εκ τούτου μοιάζει ακόμα πιο αριστουργηματικό.

«Τα όνειρα στα οποία πεθαίνω είναι τα καλύτερα που είχα ποτέ», θα ακουστεί στο «Mad World» των REM, το μελαγχολικό τραγούδι που αποτελεί το σάουντρακ και το επιστέγασμα μιας από τις μεγαλύτερες ταινίες που είδαν τα μάτια μας με την αυγή του 21ου αιώνα.

Και ο Ντόνι Ντάρκο, ο νεαρός πρωταγωνιστής που έχει να σώσει έναν ολόκληρο κόσμο διαφορετικά θα είναι ο ίδιος υπεύθυνος για την καταστροφή του, θα βιώσει μέσα από τα μελαγχολικά του μάτια τη σκληρή πραγματικότητα της γενιάς των 90s, της γενιάς του There Is No Alternative, της γενιάς που αν είχε την τύχη να γεννηθεί στη Δύση «έπρεπε» να γίνει πετυχημένη και πλούσια, διαφορετικά θα λογιζόταν από τους «μεγάλους» ως ένα αποτρόπαιο θέαμα: ή η κατάθλιψη, η ασθένεια του 21ου αιώνα, θα χτυπήσει απειλητικά την πόρτα της ζωής σου ή θα σώσεις τον κόσμο (συνολικά τον κόσμο ή απλά τον δικό σου εσωτερικό κόσμο, δεν έχει σημασία) και θα σε κατακλύσει το ζέστο αίσθημα της λύτρωσης. Τρίτος δρόμος δεν υπάρχει…