Ήταν η εποχή που το μπάσκετ άρχιζε να παίρνει εν πολλοίς τη σημερινή του μορφή. Με τους παίκτες να διεκδικούν μεγάλα συμβόλαια, τις αγορές όπως την ελληνική να ανοίγουν προσελκύοντας σπουδαία ονόματα, όπως του Πάσπαλι, ο οποίος αργότερα θα γινόταν από τους πρώτους αποκαλούμενους «προδότες» που άλλαζαν στρατόπεδα «αιωνίων». Και τους Ευρωπαίους να ξεκινούν την… απόβασή τους στο ΝΒΑ.
Ή, με λιγότερα λόγια, ήταν η εποχή του Λουτσιάνο Καπικιόνι. Του ανθρώπου που δεν θα ήταν υπερβολή αν λέγαμε ότι κάποτε κρατούσε στα χέρια του τις τύχες σχεδόν ολόκληρου του ευρωπαϊκού μπάσκετ. Μια προσωπικότητα που βρισκόταν πίσω από τεράστια deals, αντιλαμβανόμενος τις αλλαγές που έρχονταν στα παρκέ, κάνοντας business με όλους όσοι ήταν διατεθειμένοι να «ζεστάνουν» τις τσέπες τις δικές του αλλά και αυτές των πελατών του.
Ένας μάνατζερ που γεννήθηκε για αυτή τη δουλειά
Τόνι Κούκοτς, Μανού Τζινόμπιλι, Άρβιντας Σαμπόνις, Ζόραν Σάβιτς. Και φυσικά, Ζάρκο Πάσπαλι είναι μόνο λίγα από τα ονόματα με τα οποία συνεργάστηκε ο Λουτσιάνο Καπικιόνι. Ένας άνθρωπος που γεννήθηκε στο μπασκετικά «ανύπαρκτο» Σαν Μαρίνο, έπαιξε στα (πολύ) νιάτα του στη Ρίμινι, αλλά μεγάλωσε στις Ηνωμένες Πολιτείες, πριν το άθλημα πάρει τις σημερινές διαστάσεις του.
Σπούδασε στο πανεπιστήμιο του Μίσιγκαν και συνέχισε με διδακτορικό στις διεθνείς σχέσεις στην Μπολόνια. Τότε, αρχές της δεκαετίας του 1970, ήταν που άρχισε να συνδυάζει το επιστημονικό background του με το σπορ. Και βέβαια να βγάζει λεφτά από αυτό. Είχε την ιδέα, πέρα από την ίδρυση της ομοσπονδίας μπάσκετ του μικροσκοπικού κρατιδίου, να δημιουργήσει και μια ομάδα All-Stars.
Απαρτιζόταν από Αμερικανούς παίκτες και έδινε μια σειρά από φιλικά, χωρίς να συμμετέχει σε κάποιο πρωτάθλημα. Στην ουσία εξυπηρετούσε έναν σκοπό. Να διαφημίσει ο Καπικιόνι την… πραμάτεια του. Εκείνα τα χρόνια ούτε βίντεο δεν ήταν δυνατό να δει κανείς με παίκτες από την άλλη όχθη του Ατλαντικού. Αν κάποιος έψαχνε έναν ξένο (στις χώρες που επιτρεπόταν) και ήθελε να γλιτώσει χρόνο και χρήμα, έβλεπε την ομάδα του «Λάκι» και έκανε τα… ψώνια του.
Διορατικότητα που έφτασε μέχρι τον ΝΒΑ
Ωστόσο το μεγάλο προσόν του «Προφεσόρ», όπως τον αποκάλεσαν αργότερα, ήταν η διορατικότητα. Αντιλήφθηκε πολύ γρήγορα τη δυναμική του μπάσκετ και επένδυσε σε αυτήν. Ουσιαστικά ήταν από τους ανθρώπους που δημιούργησαν τον όρο «ατζέντης» στα ευρωπαϊκά δρώμενα και… φτάνοντας πρώτος, εξασφάλισε και τους καλύτερους και πιο περιζήτητους πελάτες.
Και δεν έμεινε σε αυτό. Ήρθε σε επαφή με τον Ντέιβιντ Στερν και συζήτησε με τον τότε κομισάριο του ΝΒΑ το ενδεχόμενο μετακίνησης παικτών από την Ευρώπη. Στις αρχές της δεκαετίας του 1980 κάτι τέτοιο ακουγόταν ως… ανέκδοτο, όμως ο δαιμόνιος ατζέντης έπεισε τον συνομιλητή του ότι αυτό θα βοηθούσε στην παγκοσμιοποίηση της αμερικανικής λίγκας. Ο Στερν τον άκουσε προσεκτικά και προώθησε την ιδέα του. Μέσω αυτής έγινε και η πρώτη μετακίνηση παίκτη από το (τότε) Ανατολικό μπλοκ στις ΗΠΑ!
Ήταν ο Βούλγαρος Γκιόργκι Γκλούτσκοφ το μακρινό 1985. Προς έκπληξη όλων, οι Σανς τον επέλεξαν στο νούμερο 148 στον 4ο γύρο του draft. Και κάπως έτσι άνοιξε ο δρόμος για τους με καταγωγή από χώρες της ανατολικής Ευρώπης παίκτες.
Μπορεί ο Γκλούτσκοφ να μην έκανε καριέρα αφού το πολιτισμικό σοκ στις ΗΠΑ τον οδηγούσε πιο συχνά στα μπεργκεράδικα παρά στα γυμναστήρια, αλλά δεν συνέβη το ίδιο με άλλους μεταγενέστερους πελάτες του Λουτσιάνο Καπικιόνι. Και όταν λέμε πελάτες, μιλάμε για «ιερά τέρατα».
Και Κούκοτς και Σαμπόνις και… όχι μόνο
Ο δαιμόνιος μάνατζερ ήταν εκείνος που πέτυχε το deal προκειμένου ο Τόνι Κούκοτς να αφήσει την Γηραιά Ήπειρο και να τολμήσει να πάει στους Μπουλς. Αν και τον είχαν κάνει draft από το 1990 και οι δύο πλευρές είχαν τους ενδοιασμούς τους και ο «γάμος» τελέστηκε 3 χρόνια αργότερα. Ο ίδιος ο Καπικιόνι σε συνέντευξή του αργότερα αποκάλυψε: «Το πιο δύσκολο ήταν να πειστεί ο Κούκοτς. Συνειδητοποίησε ότι μπορούσε να παίξει στο ΝΒΑ μετά τους δυο αγώνες εναντίον της Deam Team. Κι ας ήταν το πρώτο παιχνίδι σκέτο μπούλινγκ από Μάικλ Τζόρνταν και Σκότι Πίπεν. Η υπόθεση Κούκοτς πιστεύω ότι ήταν η κορυφαία της καριέρας μου»…
Μερικά χρόνια θα ερχόταν ακόμη μία εκκωφαντική μετακίνηση στο ΝΒΑ. Αυτή του Άρβιντας Σαμπόνις. Ο Λιθουανός γίγαντας είχε φτάσει πλέον 31 ετών. Τα γόνατά του είχαν υποφέρει από τραυματισμούς και επιβαρύνσεις, με αποτέλεσμα να έχει αλλάξει πολύ και το στυλ παιχνιδιού του. Πολλοί ήταν εκείνοι που πιστεύοντας ότι τα καλύτερα χρόνια της καριέρας του είχαν περάσει, θεωρούσαν πως είχε χαθεί και η ευκαιρία να παίξει στο κορυφαίο πρωτάθλημα του κόσμου. Κι όμως, αυτή η «αλεπού» των διαπραγματεύσεων έκανε και πάλι στο θαύμα της αποκαθιστώντας μια ιστορική αδικία.
«Στην περίπτωσή του χρησιμοποίησα όσα μαθήματα ψυχολογίας είχα κάνει στο παρελθόν. Ποιο ήταν το πρόβλημα; Όπως όλοι οι Ευρωπαίοι, έτσι και ο Άρβιντας έβλεπε το ΝΒΑ κάτι σαν άλλο πλανήτη. Μαζί με τον τότε συνεργάτη μου, Αρτούρο Ορτέγκα έπρεπε να τον πείσουμε ότι θα ήταν μια λίγκα πολύ καλύτερη από οποιαδήποτε άλλη στην Ευρώπη. Τελικά το καταφέραμε και στα 31 του, τον υπογράψαμε στο Πόρτλαντ»!
Ο Ζάρκο και οι… άλλοι «Έλληνες»
Σε ό,τι αφορά την Ελλάδα, το πελατολόγιο του Καπικιόνι είχε αστέρια. Ήταν ο άνθρωπος που πήγε τον Ζόραν Σάβιτς στον ΠΑΟΚ. Ανέλαβε την εκπροσώπηση του Πέτζα Στογιάκοβιτς, πριν αυτός βρεθεί στις ΗΠΑ. Βρισκόταν πίσω από τις μεταγραφές των Ζέλικο Ρεμπράτσα και Σάνι Μπετσίροβιτς στον Παναθηναϊκό. Διετέλεσε ατζέντης του Παπανικολάου, του Κακιούζη και του Παπαλουκά.
Έκανε το deal του Βούκσεβιτς με τον Ολυμπιακό, ενώ επί ημερών του οι ερυθρόλευκοι δεν προχώρησαν σε νέο συμβόλαιο με τον Ρίβερς και έχασαν στις λεπτομέρειες τον Τζινόμπιλι, ο οποίος μαζί με τον επίσης πελάτη του, Ντανίλοβιτς, βρέθηκε στην Μπολόνια.
Αναμφισβήτητα, όμως, η ελληνική υπόθεση που συνδέεται με τον «Λάκι» και ξεχωρίζει, είναι αυτή του Ζάρκο Πάσπαλι. Ο Μαυροβούνιος είχε κλείσει μια τριετία με τη φανέλα του Ολυμπιακού, αλλά το κάζο στο Τελ Αβίβ, οδηγεί τους ερυθρόλευκους να μην ανανεώσουν (ανάμεσα σε άλλα) ούτε το δικό του συμβόλαιο.
Τότε ο Καπικιόνι «μυρίζεται» χρήμα. Ο Παναθηναϊκός του αείμνηστου Παύλου Γιαννακόπουλου ψάχνει τρόπους για να χτυπήσει τον «αιώνιο» αντίπαλο. Ο Πάσπαλι του δίνει την απόλυτη ευκαιρία. Οι συζητήσεις τελικά φέρνουν αποτέλεσμα κι έτσι γίνεται ουσιαστικά ο πρώτος παίκτης της νέας εποχής του ελληνικού μπάσκετ που αλλάζει στρατόπεδο και για να συμβεί αυτό, χρειάζεται μια εξωπραγματική προσφορά.
Όπως γνωρίζουμε, ο Μαυροβούνιος υπογράφει συμβόλαιο με τους πράσινους έναντι 340.000.000 δραχμών ανά έτος. Περίπου 1.000.000 ευρώ δηλαδή, πριν από 30 ολόκληρα χρόνια! Ακόμη μία ένδειξη της διαπραγματευτικής δεινότητας του Λουτσιάνο Καπικιόνι την εποχή της παντοδυναμίας του…
Έμεινε στο χώρο για σχεδόν 4 δεκαετίες, παραχωρώντας σταδιακά τα «κλειδιά» στο γιο του. Αν και στο μεταξύ βέβαια ο ανταγωνισμός των μάνατζερ είχε ενταθεί και τα δεδομένα είχαν αλλάξει. Έφυγε από την ζωή το 2021 σε ηλικία 75 ετών.