Η ενόχληση και η κοινωνική οργή δεν είναι ποτέ ο καλύτερος σύμβουλος. Ούτε η ψυχολογία της μάζας. Κι ο Πάνος Βλάχος μπήκε πλήρως στην ψυχολογία της μάζας στη συναυλία του που προκάλεσε την διαμάχη των τελευταίων δύο ημερών για την αναφορά σε σάκους.
Το γνωρίζει πολύ καλά κι ο ίδιος ο καλλιτέχνης πως είναι ένας ιδεολογικός ταγός για τον κόσμο. Μπορεί να μην είναι κάτι που το επιδιώκει, αλλά από τότε που κατέθεσε στέρεο λόγο στο ξέσπασμα του metoo στο ελληνικό θέατρο, πολύς κόσμος νιώθει την ανάγκη να εκφραστεί μέσα από τις θέσεις του.
Κι η παράσταση Ο Τυχαίος Θάνατος Ενός Αναρχικού το διόγκωσε όλο αυτό. Στην παράσταση ακούγονται τραγούδια που λογίζονται ως αναρχικά, που εγκωμιάζουν εμμέσως την βία κατά της αστυνομίας και που ενέχουν στον πυρήνα τους αυτή τη λογική που καλλιεργείται σε συναυλίες καλλιτεχνών όπως αυτός, ο Παπακωνσταντίνου, ο Μάλαμας, ο Αγγελάκας κ.α.
Η αντίδραση απέναντι στην εξουσία πάντα πρέπει να υπάρχει και ας εκφράζεται με τέτοια βαναυσότητα, στο πλαίσιο όμως της λεγόμενης ποιητικής αδείας. Και στο τέλος της ημέρας, όταν αντιδράς στους θεσμούς, τα πράγματα είναι οκ, γιατί στους θεσμούς δεν πλήττεται κάποιος.
Ο στίχος του όμως για τον σάκο και τους Άδωνι-Πορτοσάλτε προσωποποιεί την ενόχληση του κόσμου. Παρακινεί όμως ο Πάνος Βλάχος κανέναν σε βιαιοπραγία; Ας μην το τραβάμε από τα μαλλιά, προφανώς και όχι. Έχει ένα ρητορικό ατόπημα παρασυρμένος από την ψυχολογία της μέθεξης που έχουν οι συναυλίες; Ναι.
Κανείς δεν πρόκειται να επιτεθεί στον Πορτοσάλτε ή τον Άδωνι επειδή του όπλισε το χέρι ο στίχος του Βλάχου.
Αναμφίβολα, η αναφορά σε σάκο δε μπορεί να έχει πολλές ερμηνείες. Είτε αιχμαλωσία εννοεί και φίμωση είτε νεκρούς. Σάτιρα δε μπορεί να θεωρηθεί με τίποτα. Δεν είναι σάτιρα αυτό. Ο Πάνος Βλάχος έκανε διπλό λάθος.
Το πρώτο ότι μιλώντας για σάτιρα και εστιάζοντας εκεί, δεν απαρνήθηκε την ερμηνεία που δόθηκε στον στίχο, αλλά τη σοβαρότητα που του αποδόθηκε. Και καμία σάτιρα δεν θα φιμωθεί αν ο Πορτοσάλτε κινηθεί δικαστικά διότι δεν είναι ότι εδώ υπήρξε κάποιος σχολιασμός στα λεγόμενα του.
Το δεύτερο λάθος που έκανε ο Πάνος Βλάχος με αυτόν τον στίχο, είναι ότι δίνει αξία στα θιγόμενα πρόσωπα, παραπάνω από αυτή που τους πρέπει. Έχουμε ακούσει από τα δικά τους στόματα διαμαντάκια κι είναι βέβαιο ότι θα ακούσουμε και στο μέλλον.
Δικαιολογούν όμως τα όποια αμαρτήματα του κάθε Πορτοσάλτε τον σάκο; Δηλαδή αν ο απέναντι μας εκφράζεται με τρόπο απάνθρωπο, η δική μας απάντηση είναι να πέσουμε στο επίπεδό του; Αυτό είναι το λάθος του Βλάχου.
Έχει αποδείξει ότι είναι ένας πολύ εχέφρων και με ανθρώπινα κίνητρα καλλιτέχνης. Δεν είναι λαϊκιστής όπως άλλοι. Ξέφυγε και με το βίντεο που ανέβασαν άλλοι από το κοινό, που είναι λαϊκιστές και αρέσκονται στον εγκωμιασμό της ωμής βίας, βρέθηκε σε ένα στόχαστρο που δεν του αξίζει.
Το μεγάλο αξίωμα είναι πως το επίπεδο του συνομιλητή δεν μπορεί να καθορίζει το δικό μας επίπεδο. Αν στεκόμαστε απέναντι σε έναν Πορτοσάλτε, δε γίνεται να απαντάμε με τον τρόπο του. Οφείλουμε να απαντάμε με ανθρωπιά, με σεβασμό, με αξιοπρέπεια και να δείχνουμε πως υπερέχουμε στα βασικά ανθρώπινα αξιώματα.
Πάνω απ’ όλα, χρειάζεται να αδιαφορούμε διότι στο τέλος της ημέρας, η μπουρδολογία θα περάσει όπως ο αέρας. Κάθε τι που έχει πει ο Πάνος Βλάχος μένει στον ακροατή και φέρνει μια ψυχική ζύμωση, μια εξέλιξη εσωτερική. Κάθε τι που λέει ο Πορτοσάλτε, δε φέρνει απολύτως τίποτα.
Άρα, γιατί να του δώσουμε μεγαλύτερη αξία μετατρέποντας τον σε θύμα; Γιατί να δοθεί ένα πάτημα να πει πως αυτοί που αντιδρούν στο κυβερνητικό καθεστώς της χώρας είναι βίαιοι, δολοφονικοί και ό,τι άλλο βγει από τη λεκτική του φαρέτρα, όπως βγήκε στην πρωινή εκπομπή του ΣΚΑΪ και από τον ίδιο και από τους υπόλοιπους;
Κι ακόμα κι αν δοθεί το αρχικό πάτημα, γιατί να μην ειπωθεί ένα mea culpa και να τελειώσει εκεί;