Γαλαζοπράσινα πεντακάθαρα νερά. Μαγευτικές παραλίες. Θέα που κόβει την ανάσα. Πολυτελή ξενοδοχεία με όλα τα «κομφόρ». Σουβλάκι με γύρο, χωριάτικη σαλάτα, μουσακάς… Welcome to Greece and have a nice holiday. Θα χαρούμε να σας εξυπηρετήσουμε. «Θα χαρούμε», είπαμε; Γράψτε λάθος.
Δεν υπάρχει καμία ευχαρίστηση σε αυτό που βιώνουν εκατοντάδες εργαζόμενοι που δουλεύουν σεζόν για να εξυπηρετήσουν τους εκατομμύρια τουρίστες που γεμίζουν τα καλοκαίρια κάθε σπιθαμή της χώρας μας. Το «Live your myth in Greece» δεν είναι παρά ένα πιασάρικο τσιτάτο για λίγους. Τους τυχερούς.
Κάτι μπορεί να έχει πάρει το αυτί σας. Για επιχειρήσεις του κλάδου που παραπονιούνται πως δεν βρίσκουν προσωπικό παρότι υπάρχει μεγάλη προσφορά θέσεων. «Υπάρχουν πολλοί τεμπέληδες, βαριούνται», σαν να ακούμε κάποιους να λένε – ξέρετε σαν αυτούς που τις προάλλες έλεγαν πως οι νέοι δεν πάνε να δουλέψουν επειδή βολεύονται με τα επιδόματα (τα ποια;). Επιφανειακές προσεγγίσεις, βιαστικά συμπεράσματα. Ποτέ δεν δίνουν την πλήρη εικόνα.
Κάθε σχέση είναι δούναι και λαβείν. Σε μια επαγγελματική (σχέση) ειδικά, απουσιάζει κατά κανόνα το συναίσθημα που μπορεί να σε ωθήσει να κάνεις υποχωρήσεις. Πάμε λοιπόν να το δούμε βήμα-βήμα. Προσφέρουν δουλειές. Όντως. Τι προσφέρουν όμως, ακριβώς; Τι συνθήκες για να «απαιτούν» θετικές απαντήσεις;
Ψάχνοντας, ανακαλύπτεις. Μιλώντας δηλαδή με νεαρά παιδιά που έχουν ασχοληθεί με το χώρο ή θέλουν να ξεκινήσουν. Οι απαντήσεις που παίρνεις είναι, πρώτα και κύρια, εξοργιστικές. Μαθαίνεις, επί παραδείγματι, για πρόταση για δουλειά 6 μηνών χωρίς ρεπό, 7 μέρες την εβδομάδα ως και 13 ώρες ημερησίως, τις περισσότερες κάτω από τον καυτό ήλιο. Κι όλα αυτά για λίγο πάνω από 1.000 ευρώ ή ούτε καν τετραψήφιο.
«Σου δίνουμε και σπίτι, σκέψου το νοίκι που γλιτώνεις», λένε για να το δικαιολογήσουν. Εννοώντας συνήθως κάτι σαν κοιτώνα όπου κοιμούνται σε κουκέτες ως και 10 άτομα ο ένας πάνω στον άλλον, με μια κοινή τουαλέτα για όλους. Με μηδαμινή πρόβλεψη για τη σύνθεση αυτού τoυ εξ ορισμού ετερογενούς γκρουπ ανθρώπων, χωρίς να καλύπτεται έστω στοιχειωδώς η ανάγκη για ιδιωτικότητα. Για το στρατό καλό είναι. Ως εκεί.
Υπάρχει το αντεπιχείρημα ότι δεν υπάρχουν υποδομές για να στεγαστούν τόσοι άνθρωποι, ειδικά στους πιο hot τουριστικούς προορισμούς, όπως τη Σαντορίνη και τη Μύκονο. Μεγάλο και γνωστό πρόβλημα που αναγκάζει εκπαιδευτικούς ή γιατρούς να αρνούνται διορισμό σε νησιά αφού δεν μπορούν να βρουν σπίτι να μείνουν σε νορμάλ τιμή. Τα κρατάνε για τους τουρίστες, για Airbnb. Το «ακούμε» ως επιχείρημα, αλλά προφανώς δεν δικαιολογεί το παραμικρό. Σε μια εποχή που το ζητά με τη διαδικασία του κατεπειγόντος, πρέπει κανείς να είναι εφευρετικός και να βρίσκει λύσεις. Της προκοπής, όχι άρπα-κόλλα.
Και βεβαίως, είναι η αδήλωτη εργασία. Εκεί εμπλέκονται και πολλοί ξένοι, κυρίως νεαρής ηλικίας, που προκειμένου να είναι στην Ελλάδα το καλοκαίρι και να ζήσουν την εμπειρία, είναι πρόθυμοι να κάνουν τις λεγόμενες «δουλειές του ποδαριού» χωρίς προφανώς σοβαρές επαγγελματικές απαιτήσεις. Δουλεύουν «μαύρα», ανασφάλιστοι, με τα λεφτά πάντως να μην είναι αισθητά προς τα πάνω για να καλυφτεί τρόπον τινά το κενό – ίσα ίσα.
Ακόμα και σε προτάσεις για 8ώρο ημερησίως, μαθαίνεις για τα χρήματα που δίνονται από ορισμένες επιχειρήσεις και τραβάς τα μαλλιά σου. Δηλαδή είναι νορμάλ δουλειά 7 μέρες την εβδομάδα με 850 ευρώ απολαβές; Αυτό, συγνώμη, δεν είναι καν ο βασικός. Και δεν είναι δικαιολογία το «τα φιλοδωρήματα δικά σας». Αυτό έλειπε…
Δεν υπάρχει άραγε έλεγχος από τις Αρχές; Αναρωτιόμαστε. Ο τουρισμός είναι μια βιομηχανία που ακμάζει, ένας χώρος που τα χρήματα ρέουν άφθονα. Αλλά πολλοί επιχειρηματίες σκέφτονται μόνο πώς θα βγάλουν σε 6 μήνες τα λεφτά ενός χρόνου και ακόμα περισσότερο. Δεν λέμε πως είναι όλοι έτσι. Ούτε πως δεν υπάρχουν και καλοί εργοδότες. Όμως η εκμετάλλευση πάει σύννεφο, ειδικά στα πιο νέα και άβγαλτα παιδιά, που πάνε για το μεροκάματο, την εμπειρία.
Με αυτά και με τούτα μην μας κάνει εντύπωση όταν διαβάζουμε ρεπορτάζ για 80 χιλιάδες κενές θέσεις εργασίας στους τομείς των ξενοδοχείων, της εστίασης, των tour guides και πάει λέγοντας. Το αντίθετο αν συνέβαινε θα ήταν είδηση…