Στα τέλη Αυγούστου οι κάτοικοι της παραμυθένιας αυστριακής κωμόπολης Χάλστατ διοργάνωσαν διαμαρτυρία κατά του μαζικού τουρισμού, ζητώντας περιορισμό του αριθμού των καθημερινών επισκεπτών και απαγόρευση των τουριστικών λεωφορείων μετά τις 17:00 τοπική ώρα.
Το γραφικό χωριό των 700 κατοίκων είναι χτισμένο αμφιθεατρικά στις όχθες μίας λίμνης, σε υψόμετρο 508 μέτρων και κάθε ημέρα δέχεται έως και 10.000 άτομα, που φωτογραφίζονται με φόντο τις Άλπεις, τη λίμνη και τα σπίτια με τη χαρακτηριστική αρχιτεκτονική. Τον Μάιο οι κάτοικοι είχαν υψώσει για λίγες ημέρες έναν ξύλινο φράχτη κλείνοντας τη θέα στο πιο δημοφιλές για σέλφι του χωριού, σε ένδειξη διαμαρτυρίας για τη ρύπανση και τον θόρυβο.
Ο υπερτουρισμός ήταν και ο λόγος που τον Απρίλιο του 2018 οι Φιλιππίνες έβαλαν «λουκέτο» για έξι μήνες σε ένα από τα ομορφότερα φυσικά τοπία στον κόσμο, το δημοφιλές τουριστικό νησί Μπορακάι, για το οποίο υπήρχαν έντονες ανησυχίες επιδείνωσης των περιβαλλοντικών συνθηκών από τον ανθρώπινο παράγοντα. Το Μπορακάι είχε εξελιχθεί σε τέτοιου βαθμού hot spot προορισμός ώστε στη μεγάλη Λευκή Παραλία του, μήκους περίπου 3 χλμ., δεν υπήρχε ούτε ένα ελεύθερο σημείο από ομπρέλες, ξαπλώστρες, τουρίστες και κάθε είδους μικροπωλητές.
Λέτε να δούμε κάτι αντίστοιχο σύντομα και στη χώρα μας; Μύκονος και Σαντορίνη τεστάρουν εδώ και χρόνια τις αντοχές τους (και προφανώς εξαιτίας αυτού δέχτηκαν μειωμένο αριθμό επισκεπτών το φετινό Αύγουστο σε σχέση με πέρσι), είναι όμως άλλο το ελληνικό νησί που αναμένεται να ξεφύγει κυριολεκτικά σε νούμερα, σε σχέση πάντα με τις δυνατότητές του.
Πρόκειται για την Πάρο, στην οποία σύμφωνα με βάσιμες προβλέψεις η τουριστική κίνηση θα εκτοξευτεί με ραγδαίο ρυθμό τα προσεχή χρόνια. Το νησί έχει μετατραπεί σε ένα μεγάλο εργοτάξιο. Ο υπερτουρισμός έχει οδηγήσει σε υπερδόμηση και ήδη χρησιμοποιείται για χάρη του ο όρος «Μυκονοποίηση». Βάσει αυτών των εκτιμήσεων λοιπόν, έως το τέλος του 2023 η επιβατική διακίνηση στο λιμάνι της Πάρου θα υπερβεί το 1,55 εκατομμύρια επισκέπτες από 1,4 εκατομμύρια που ήταν το 2022. Το 2030 θα υπάρχει ανάγκη να φιλοξενήσει το νησί πάνω από 2 εκατομμύρια επισκέπτες και το 2035 ο αριθμός αυτός θα ξεπεράσει τα 2,3 εκατομμύρια! Μιλάμε δηλαδή για αύξηση τουλάχιστον 900.000 επισκεπτών σε 13 χρόνια!
Οι αρχές του νησιού γνωρίζουν πολύ καλά ότι η εξυπηρέτηση τόσου κόσμου από το υπάρχον λιμάνι είναι αδύνατη και η διαδικασία για την αναζήτηση λύσεων έχει ήδη ξεκινήσει. Αυτό που έχει αναδειχθεί είναι η ανάγκη κατασκευής ενός νέου επιβατικού λιμανιού και η πρώτη μελέτη για τις υποψήφιες θέσεις αυτού (υπέρ-κατά, κόστος) κατατέθηκε και τέθηκε προς διαβούλευση.
Για την ιστορία, σε αυτή τη μελέτη προτάθηκαν 8 πιθανές θέσεις για την κατασκευή νέου λιμανιού: Πρόκειται για τις Κορακιές, την Παροικία – Κρωτήρι, τον Χοχλακά, τις Καμάρες, το ΑΣΠ Πάρου – ΔΕΔΔΗΕ, το Παλιό Καρνάγιο (Σάντα Μαρία), το Φιλίζι και την Πούντα.
Το στενάχωρο της όλης υπόθεσης βέβαια είναι ότι οι αρμόδιοι φορείς ασχολούνται αποκλειστικά με το πώς θα υποδεχθούν περισσότερους επισκέπτες και όχι με τις συνέπειες που μπορεί να έχει το φαινόμενο του υπερτουρισμού. Όπως συμβαίνει παντού στον κόσμο, το τουριστικό όνειρο στην Πάρο χτίζεται σε βάρος του φυσικού περιβάλλοντος και της τοπικής κοινωνίας (τουλάχιστον όσων δεν έχουν λαμβάνειν οικονομικά οφέλη από τον τουρισμό).
Το μόνο παρήγορο είναι ότι, όπως δείχνουν οι τελευταίες έρευνες, αναπτύσσεται μια μορφή αντίδρασης στον υπερτουρισμό, έστω και με ανορθόδοξο τρόπο. Οι πρώτοι που δείχνουν απρόθυμοι να συμβιβαστούν με το φαινόμενο δεν είναι οι κάτοικοι των περιοχών αυτών, αλλά οι ίδιοι οι τουρίστες, που αρχίζουν και αποφεύγουν την εποχή που οι τόποι αναψυχής συγκεντρώνουν μεγάλους αριθμούς επισκεπτών.
Υπό αυτό το πρίσμα, ίσως τελικά οι προβλέψεις των αρμόδιων φορέων της Πάρου να διαψευστούν, αφού φυσικά ο μεγαλύτερος όγκος της κίνησης αφορά τον Αύγουστο.