Πόσες ζωές πρέπει, άραγε, να θρηνήσουμε ακόμα πριν πάρουμε χαμπάρι ότι το φαινόμενο με τις συνεχόμενες γυναικοκτονίες έχει πάρει τόσο μεγάλες διαστάσεις που είναι αδύνατο να αφήνει τον οποιονδήποτε αδιάφορο ή έστω… χαλαρό;
Δυστυχώς, αν και έμοιαζε με κακόγουστη Πρωταπριλιάτικη φάρσα, δεν ήταν τέτοια. Μια νέα γυναίκα άφηνε την τελευταία πνοή της δεχόμενη πέντε μαχαιριές, κάποιες από αυτές πισώπλατα κιόλας (…) από έναν άνδρα που όπως πολλοί άλλοι, δεν μπορούσε να χωνέψει και να αποδεχτεί ότι είχαν μπει τίτλοι τέλους στη σχέση τους.
Μια σχέση η οποία υπήρξε για καιρό τοξική, καθώς οι λεπτομέρειες που βγαίνουν σιγά-σιγά στην επιφάνεια είναι παραπάνω από σοκαριστικές. Σύμφωνα με τα τελευταία ρεπορτάζ, η βία την οποία είχε υποστεί η άτυχη 28χρονη Κυριακή Γρίβα ήταν τέτοιας έκτασης που είχε χάσει ακόμη και παιδί από τα χτυπήματα του 39χρονου γυναικοκτόνου, ο οποίος ήδη έχει αρχίσει να παίζει το «χαρτί» της… τρέλας για να αποφύγει την δίκαιη τιμωρία του.
Κάθε γυναικοκτονία, κάθε φόνος γενικότερα, έχει συνήθως και κάποιο χαρακτηριστικό που ίσως είναι και μοναδικό. Στην συγκεκριμένη ιστορία, πέρα από την αγριότητα του εγκλήματος, εκείνο που σοκάρει είναι το τι προηγήθηκε αλλά και ο τόπος στον οποίο έλαβε χώρα. Στην κυριολεξία έξω από ένα αστυνομικό τμήμα και αφού προηγουμένως η 28χρονη είχε ζητήσει προστασία, μόνο και μόνο για να πάρει την απάντηση ότι θα έπρεπε να επικοινωνήσει με την Άμεση Δράση.
Πράγμα που έκανε, άλλωστε, την ίδια στιγμή που ένα κτήνος αποφάσισε να της αφαιρέσει την ζωή. Η 5η γυναικοκτονία μέσα σε 3, ουσιαστικά, μήνες από την αρχή του 2024.
Μοιραία η συζήτηση που ανοίγει ξανά είναι αυτή της ποινικής αντιμετώπισης τέτοιου τύπου εγκλημάτων και κατά πόσο υπάρχει η ανάγκη νομοθετικών παρεμβάσεων ώστε να έχει ξεχωριστή αντιμετώπιση (κατά το αυστηρότερο) ο κάθε δράστης ανάλογων περιστατικών.
Η αλήθεια είναι πως στην συντριπτική πλειοψηφία των ευρωπαϊκών χωρών ο όρος «γυναικοκτονία» δεν αναφέρεται στο ποινικό δίκαιο, ενώ σε μερικές από αυτές καλύπτεται μέσα από νόμους που αναφέρονται γενικότερα σε εγκλήματα με σεξιστικό υπόβαθρο. Έχοντας πει αυτό, ξεκαθαρίζουμε ότι το debate (κατά την άποψη του γράφοντος πάντα) είναι και ατυχές και αποπροσανατολιστικό.
Καταρχάς δεν υπάρχει κανένα νόημα στο να αντιστέκεται κανείς ακόμη και στη χρήση της λέξης «γυναικοκτονία», πόσω μάλλον στην ποινική διάκρισή της. Η τόσο μεγάλη αντίδραση μοιάζει να έχει κίνητρα ποταπά, όπως και η ίδια η αξιόποινη πράξη και δεν αποτελεί τιμή για κανέναν να υπερασπίζεται (και μάλιστα με μένος, πολύ συχνά) το «δικαίωμα» των γυναικοκτόνων να τυγχάνουν ίδιας και ανάλογης αντιμετώπισης όπως οποιοσδήποτε άλλος δολοφόνος.
Από την άλλη μεριά, όμως, ανθρωποκτονία με δόλο από πρόθεση, συνεπάγεται έτσι κι αλλιώς ισόβια. Ό,τι σημαίνει ισόβια, τέλος πάντων, αφού σε κάθε περίπτωση πρόκειται για ποινή με θεωρητικό χαρακτήρα και ο δράστης απλά μένει για κάποια χρόνια στη φυλακή. Οπότε, για να είμαστε ειλικρινείς, τι είδους αυστηροποίηση μιλάμε και σε ποιον βαθμό; Πρακτικά μιλώντας πάντα, τι μπορεί να συμβεί; Να επανέλθουν τα ισόβια ως ποινή εφ’ όρου ζωής; Να ισχύει και πάλι η θανατική ποινή; Τι;
Δυστυχώς οφείλουμε να παραδεχτούμε ότι αυτή η συζήτηση μοιάζει να είναι δευτερεύουσα καθώς το μείζον ζήτημα προηγείται αρκετών χρόνων πριν κάποιος διαπράξει το έγκλημα σε βάρος της νυν ή κάποιας πρώην συντρόφου του. Όταν φτάνουμε να κάνουμε αυτήν την κουβέντα, είναι ήδη πολύ αργά.
Κι επειδή όντως υπάρχουν διακρίσεις από δολοφονία σε δολοφονία, πρέπει να ανοίξουμε τα μάτια μας και να αντιληφθούμε πως ειδικά οι γυναικοκτονίες θα μπορούσαν να είχαν αποφευχθεί εάν οι άντρες (συμπεριλαμβανομένου και του γράφοντα) μάθουν από νωρίς ότι ο ανδρισμός δεν κρίνεται από τα χτυπήματα που θα καταφέρεις σε άτομο του αντίθετου φύλου. Όσο κι αν νιώθουμε (κάποιοι έστω) «τσιμπιματάκια» κάθε φορά που ακούμε ή διαβάζουμε περί πατριαρχικών κοινωνιών, πρέπει να παραδεχτούμε ότι εκεί βρίσκεται όλη η ουσία. Κι αλλάζοντας τους εαυτούς μας, αλλάζοντας τον τρόπο που σκέφτονται και συμπεριφέρονται οι γιοι μας, ίσως υπάρχει ελπίδα να μην θρηνήσουμε τις κόρες μας αύριο…