Μετά τον αρχικό αιφνιδιασμό και το πρώτο σοκ στην εισβολή ρωσικών drones στον εναέριο χώρο της Πολωνίας, και λίγες μέρες μετά σε αυτόν της Ρουμανίας, η Ευρώπη αντέδρασε. Δυναμικά, συντονισμένα και άμεσα. Τίποτα το τυχαίο δεν αναγνώρισαν σε αυτό οι Ευρωπαίοι, το αντιμετώπισαν ως ξεκάθαρη επιθετική – εχθρική κίνηση και διαμήνυσαν σε κάθε τόνο πως θα υπερασπιστούν πάση θυσία κάθε σπιθαμή εδάφους της Συμμαχίας. Οι Αμερικανοί ήταν σαν να απουσίαζαν από το όλο σκηνικό, άραγε μπορεί αυτό να μας εκπλήσσει επί ημερών Ντόναλντ Τραμπ; Μάλλον όχι.
Πολλοί παρατηρητές προσέγγισαν τη συγκεκριμένη κίνηση των Ρώσων ως ένα είδους τεστ, για να τσεκάρουν τα αντανακλαστικά των απέναντι. Με κάτι όχι πολύ μεγάλο, αλλά αρκούντως προκλητικό και σοβαρό ώστε να καταδείξει συσχετισμούς δυνάμεων και να μετρήσει στην πράξη το πού στέκεται η κάθε πλευρά, πόσο μακριά είναι διατεθειμένη να φτάσει.
Για τους Ευρωπαίους αξιωματούχους είναι δεδομένο πως έχουμε να κάνουμε με κλιμάκωση από μέρους του Βλαντιμίρ Πούτιν και έχουν σημάνει συναγερμό. Εδώ και καιρό, πολλοί εξ αυτών μιλούν ανοιχτά στους πολίτες τους, προειδοποιώντας πως βρισκόμαστε σε μια κατάσταση που έχει όλα τα χαρακτηριστικά της προπολεμικής και ως εκ τούτου απαιτείται το μέγιστο δυνατό επίπεδο επαγρύπνησης. Οι οδηγίες περί «κιτ επιβίωσης 72 ωρών» από πλευράς Ευρωπαϊκής Ένωσης σε αυτό το πλαίσιο εντάσσονται, με τις Βρυξέλλες να καλούν τον κόσμο να προμηθευτεί βασικά είδη, όπως σπίρτα, έγγραφα ταυτοπροσωπίας, αδιάβροχο, εμφιαλωμένο νερό, φακό για περίπτωση ανάγκης.
Εάν κάτσει κανείς να αναλογιστεί τι συμβαίνει αυτή τη στιγμή στην Ευρώπη, τότε θα νιώσει στάνταρ ένα ρίγος στη σπονδυλική στήλη. Δεν είναι υλικό για ταινία, συμβαίνει στην πραγματική ζωή, εκεί έξω, δίπλα μας. Η Γερμανία έχει απελευθερώσει κονδύλια ύψους €10 δισ. για την αναβάθμιση των καταφυγίων της, τη στιγμή που έχει στο πλάνο να προσθέσει 100.000 στρατιώτες στους υπάρχοντες 62.000 των Ενόπλων Δυνάμεων της και επενδύει στη διασφάλιση στρατηγικών αποθεμάτων κονσερβοποιημένων τροφίμων για τον πληθυσμό της.
Ακόμα πιο ανησυχητική η κινητικότητα στη Γαλλία, καθώς η χώρα προετοιμάζει τις υγειονομικές της υπηρεσίες για «μεγάλη εμπλοκή έως τον Μάρτιο του 2026» και την πιθανότητα περίθαλψης χιλιάδων στρατιωτών σε διάστημα από 10 έως 180 ημέρες. Το Euronews φιλοξένησε πρόσφατα άρθρο με τίτλο «Προετοιμάζεται όντως ο πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν να οδηγήσει τη Γαλλία σε πόλεμο το 2026;» αναζωπυρώνοντας την αγωνία.
Και δεν εξαντλείται στον… γαλλογερμανικό άξονα. Η Μεγάλη Βρετανία δημιούργησε έναν ιστότοπο με τον τίτλο «Prepare» («Προετοιμάσου»), στον οποίο παρέχει οδηγίες στον πληθυσμό της για καταστάσεις κρίσης, ενώ οι κυβερνήσεις της Νορβηγίας, της Σουηδίας και της Φινλανδίας διένειμαν ενημερωτικά φυλλάδια με συμβουλές σε περίπτωση πολέμου ή άλλων καταστάσεων κρίσης, κάνοντας λόγο για μια «επιδεινούμενη κατάσταση ασφαλείας».
Την ίδια στιγμή, βρίσκεται σε εφαρμογή το πρόγραμμα «Ετοιμότητα 2030», βασικός πυλώνας της κοινής αμυντικής θωράκισης της Ε.Ε. και διάδοχος του «ReArm Europe». Είναι χαρακτηριστικό πως τα 2024 τα κράτη-μέλη διέθεσαν συνολικά 326 δισ. ευρώ για την άμυνά τους, 100 δηλαδή δισ. περισσότερα σε σχέση με την προηγούμενη τριετία. Και η συμφωνία είναι για (να ξοδέψουν) ακόμα περισσότερα τα αμέσως επόμενα χρόνια.
Θα μπορούσε κανείς να εντάξει όλα τα παραπάνω στην παραδοσιακή τάση των βορειοευρωπαίων να είναι προνοητικοί, να λαμβάνουν τα μέτρα τους ώστε να μη βρεθούν να τρέχουν σε περίπτωση που συμβεί κάτι κακό. Σε κάθε περίπτωση, στο στάδιο που βρίσκονται τα πράγματα στο ρωσο-ουκρανικό μέτωπο, κανείς δεν μπορεί να κοιμάται ήσυχος ή να υποτιμάει καταστάσεις. Τα όρια είναι δυσδιάκριτα, οι ισορροπίες λεπτές και κανένα σενάριο δεν θα πρέπει να αποκλείεται. Ίσα ίσα, όλες οι υποθέσεις εργασίας θα πρέπει να δουλεύονται. Ακόμα και αυτές που όλοι απευχόμαστε και ξορκίζουμε.