Μυτιλήνη. Άντρας αφγανικής καταγωγής, κάτοικος του νησιού τα τελευταία τρία χρόνια και εργαζόμενος εκεί ως μεταφραστής προσφύγων επισκέπτεται τοπική, ιδιωτική πλαζ με σκοπό να κάνει μπάνιο, να πιει καφέ και όλα αυτά που κάνουν όλοι οι άνθρωποι όταν επισκέπτονται μια ιδιωτική πλαζ.
Όμως από εκείνο το σημείο και μετά η ιστορία παύει να είναι μια συμβατική κατάσταση και καθορίζεται από έναν παραλογισμό που μόνο αν είσαι αλλοδαπός στην Ελλάδα μπορεί να τον βιώσεις.
Η υπεύθυνη υποδοχής της Πλαζ Τσαμάκια, η οποία βρίσκεται υπό τη διαχείριση του Δήμου Λέσβου, ζητάει ταυτότητα στον Αφγανό προκειμένου να του δώσει την άδεια να μπει μέσα. Ο πρωταγωνιστής της ιστορίας μας εκπλήσσεται. Την ρωτάει, σε άπταιστα ελληνικά, για ποιο λόγο πρέπει να της δείξει ταυτότητα για να πάρει έναν καφέ και να χρησιμοποιήσει τις ξαπλώστρες της παραλίας.
Κάπου εκεί σκάει ο υπεύθυνος του χώρου. «Σιγά μην σου δώσω και λογαριασμό», απαντάει ο τελευταίος. Είναι προφανής ο λόγος που τεχνηέντως αρνείται την είσοδο στον επίδοξο πελάτη του: δεν είναι Έλληνας.
Ο Αφγανός κάνει μήνυση για ρατσιστική συμπεριφορά. Δεν μπαίνει φυσικά στην παραλία αλλά οι λογαριασμοί του με την διοίκησή της μόλις ανοίγουν και με νομικούς όρους.
Πρόκειται για την ίδια ιδιωτική παραλία που πέρυσι είχε προκαλέσει σάλο όταν και είχε τοποθετήσει ταμπέλα στην είσοδό της που έκανε ξεκάθαρο πως για να μπει κάποιος στο χώρο πρέπει να επιδείξει ταυτότητα ή διαβατήριο. Δυο έγγραφα δηλαδή που οι περίπου 12.000 πρόσφυγες που βρίσκονται στο νησί τα τελευταία τρία χρόνια δεν έχουν.
Είναι η παραλία που έχει μείνει γνωστή στην τοπική κοινωνία ως «μια παραλία μόνο για Έλληνες» και όχι απλά δεν αρνείται αυτό τον χαρακτηρισμό, αλλά το αντιλαμβάνεται και ως διαφημιστικό για τους επίδοξους πελάτες της. Είναι γνωστό άλλωστε: μπόλικοι ρατσιστές υπάρχουν ανάμεσά μας και δεν είναι κακό επιχειρηματικό πλάνο να τους πιάσεις πελάτες. Μια χαρά!
Θα ήταν ενδιαφέρον βέβαια να διαπιστώσει κανείς αν στην εν λόγω παραλία που με καμάρι δηλώνει πως είναι μόνο για Έλληνες δεν πλησιάζουν ούτε τουρίστες. Αν δηλαδή έρθει μια οικογένεια Σουηδών ή κάποιος Γερμανός θα τους ζητηθεί ταυτότητα για να μπουν μέσα ή μήπως θα τους στρωθεί κάποιο κόκκινο χαλί για να εισέλθουν;
Εκτός και αν από τον κανόνα του «μόνο για Έλληνες» εξαιρούνται οι τουρίστες διότι σε αντίθεση με τους πρόσφυγες έχουν φράγκα να σπαταλήσουν.
Δεν θα αλλάξει και πάρα πολύ η ουσία του πράγματος φυσικά: ο τρόπος που λειτουργεί η συγκεκριμένη παραλία είναι ρατσιστικός. Και αυτό είτε ρίχνει πόρτα μόνο στους πρόσφυγες είτε σε κάθε μη-Έλληνα. Με δεδομένο ωστόσο πως ένα από τα βασικά συστατικά στοιχεία του ρατσισμού είναι η υποκρισία, θα είχε ενδιαφέρον να δούμε αν οι τύποι που βρίσκονται στη διαχείριση της εν λόγω πλαζ είναι και υποκριτές εκτός από ρατσιστές, όπως άλλωστε και όλοι οι όμοιοι τους. Φυσικά, το ερώτημα είναι μάλλον ρητορικό: προφανώς και είναι και υποκριτές.
Δεν μπορεί να ισχύει διαφορετικά για έναν ρατσιστή.
Από το 2015 μέχρι και σήμερα, το προσφυγικό ζήτημα είναι ένα από τα κεντρικότερα στην ελληνική πραγματικότητα. Τρία χρόνια μετά, όσοι δεν είμαστε ρατσιστές πρέπει να προβληματιζόμαστε για κάποια πράγματα, αλλά ταυτόχρονα πρέπει και να αισθανόμαστε περήφανοι για κάποια άλλα.
Τα στρατόπεδα προσφύγων είναι ένα από εκείνα τα πράγματα που οφείλουν να μας προβληματίζουν. Από την άλλη ωστόσο δεν γίνεται να μην χαιρόμαστε και με το γεγονός ότι οι πρόσφυγες, σε αντίθεση με τις επιδιώξεις και τις επιθυμίες της ρατσιστικής πλευράς της ελληνικής κοινωνίας, γίνονται όλο και περισσότερο κομμάτι της καθημερινότητας, γίνονται όλο και λιγότερο «ξένοι».
Όσα ρατσιστικά μέτρα και αν πάρουν όσοι δεν γουστάρουν την από πάνω πραγματικότητα, όσο και αν χαλιούνται οι συγκεκριμένοι Έλληνες με το γεγονός ότι οι πρόσφυγες της Μυτιλήνης είναι κάτοικοι του νησιού ακριβώς (ούτε λιγότερο, ούτε περισσότερο) όσο κάτοικοι είναι και οι ντόπιοι του, σε όσες αστειότητες και αν καταφύγουν όπως η «πλαζ μόνο για Έλληνες» για να καταπολεμήσουν την αλήθεια πως οι πρόσφυγες ζουν και αναπνέουν αρμονικά ανάμεσά μας και αυτό θα συνεχίσει να ισχύει, τίποτα δεν θα αλλάξει την αλήθεια.
Και για όλους αυτούς που ονειρεύονται «καθαρές» κοινωνίες αποτελούμενες μόνο από Έλληνες και διάφορα συναφή, υπάρχει κάτι πολύ πιο αποτελεσματικό από την αστειότητα της «πλαζ μόνο για Έλληνες»: ξιδάκι.