Ετούτος ο τόπος χρωστάει πολλά στον Μάνο Χατζιδάκι. Περισσότερα κι από όσα μαρτυρά το έτσι κι αλλιώς τεράστιο μουσικό έργο του καθώς υπήρξε ένα πραγματικά ανυπότακτο πνεύμα, με ένα προσόν που σπάνια συναντάς. Ήταν απόλυτα διατεθειμένος να υπερασπιστεί το δικαίωμα της ελεύθερης έκφρασης, χωρίς να επιτρέπει ακόμη και στις δικές του προσωπικές, πολιτικές ή καλλιτεχνικές πεποιθήσεις ή αντιλήψεις να περιχαρακώσουν σε αγκυλώσεις τις αποφάσεις του.
Ακόμη και τώρα, πολλά χρόνια μετά τον θάνατό του, οι ιστορίες που βγαίνουν για τις τομές που επιχείρησε παραμένουν ανεξάντλητες και πολλές εξ αυτών διαφεύγουν της γνώσης του ευρέως κοινού. Όλοι (λίγο-πολύ) έχουμε ακούσει ή διαβάσει για την αναμόρφωση της ελληνικής ραδιοφωνίας επί ημερών του, για το ότι τόλμησε να βάλει το ως τότε «καταραμένο» μπουζούκι στα ερτζιανά ή για το γεγονός ότι ακόμη και «απαγορευμένα» τραγούδια, όπως το «Μακρύ ζεϊμπέκικο για τον Νίκο» του Διονύση Σαββόπουλου βρήκαν την θέση τους στις εκπομπές της ΕΡΑ. Κι όλα αυτά αψηφώντας τις παρεμβάσεις που επιχειρήθηκαν και βάζοντας στην άκρη ακόμη και την φιλία που τον συνέδεε με τον Κωνσταντίνο Καραμανλή.
Στις λιγότερο γνωστές ιστορίες συγκαταλέγεται ακόμη μία σε σχέση με τον «Νιόνιο» ο οποίος στα μέσα της δεκαετίας του ’80 παρουσίαζε μια εκπομπή στην τηλεόραση, την περίφημη «Ζήτω το ελληνικό τραγούδι», χάρη στην οποία πολλοί ήρθαν σε επαφή με νέους ή σχετικά νέους καλλιτέχνες της εποχής. Ανάμεσά τους και ο μοναδικός Τζίμης Πανούσης που έχοντας αφήσει πίσω του τις «Μουσικές Ταξιαρχίες», δηλαδή το σχήμα με τον οποίο εισήλθε στην μουσική σκηνή, κυκλοφόρησε το 1986 τον πρώτο προσωπικό δίσκο του με τον τίτλο «Κάγκελα Παντού», όπου ξεχωρίζει –φυσικά- το ομώνυμο κομμάτι.
Ο Σαββόπουλος θέλει να το παίξει στην τηλεόραση κι αφού δεν κατέστη δυνατή η «ζωντανή» παρουσία του Πανούση στο στούντιο των γυρισμάτων, προτείνει μια άλλη λύση. Να γυριστεί ένα βίντεο κλιπ, όπως κι έγινε, το οποίο μάλιστα ήταν και το πρώτο από ελληνική εταιρία παραγωγής. Η ΕΜΙ αφήνει τον Τζίμη Πανούση ελεύθερο να δημιουργήσει και να ντύσει το κομμάτι με δικές του εικόνες κι εκείνος –που υπογράφει το σενάριο και την σκηνοθεσία- παραδίδει ένα οπτικό υλικό διάρκειας τεσσάρων λεπτών, τα οποία αποδεικνύονται αρκετά για να κάνουν τον Σαββόπουλο να… ιδρώσει.
Είναι βέβαιο ότι ακόμη και σήμερα μια τέτοια δουλειά θα είχε προκαλέσει αντιδράσεις, τουλάχιστον στα πιο συντηρητικά κομμάτια της κοινωνίας. Έχοντας αυτό κατά νου, να φανταστούμε μόνο μπορούμε το σοκ πριν από σχεδόν 40 χρόνια, για ένα βίντεο κλιπ στο οποίο ο Πανούσης στηλιτεύει κάθε μορφή εξουσίας. Θρησκεία, τηλεόραση, εκπαιδευτικό σύστημα, πολιτικοί, αστυνομία, στρατός, επαγγελματικός αθλητισμός… Τίποτα δεν μένει ασχολίαστο από τον ιδιαίτερο και ευρηματικό καλλιτέχνη ο οποίος ανάμεσα σε άλλα εμφανίζεται ως Χριστός πάνω στον σταυρό, σφάζει την ίδια την δασκάλα του, απολαμβάνει το drag show ενός οργάνου της τάξης και μεταφέρει όλη την διαδικασία «προβατοποίησης» των Ελλήνων ή του βολέματος άλλων, όπως για παράδειγμα στην «μαγική» σκηνή όπου η «αδικημένη γενιά του ‘60» πετάει μια μολότοφ για να κάψει τελικά ένα δέντρο…
Το «Κάγκελα Παντού» μαζί με το «Νεοέλληνας» λίγα χρόνια αργότερα είναι ίσως τα δύο τραγούδια που περιγράφουν με τον πλέον δηκτικό τρόπο τα κουσούρια που κουβαλά η φυλή μας και προτιμά να κρύβει μονίμως κάτω από το χαλάκι της εθνικής μας συνείδησης.
Ε λοιπόν για όλα τα παραπάνω, όπως είπαμε, ο Διονύσης Σαββόπουλος αποφάσισε να μην παίξει το βίντεο κλιπ που είχε ζητήσει ο ίδιος να παιχτεί. Ο Μάνος Χατζιδάκις, από την άλλη, ενθουσιάστηκε τόσο πολύ ώστε να προτείνει μουσική στέγη στον Τζίμη Πανούση εκείνη την σεζόν στο «Ζουμ», ένα γεγονός που όπλισε με αυτοπεποίθηση και τον «Νιόνιο» ο οποίος συμπεριέλαβε το κομμάτι σε μια ειδική εκπομπή που προβλήθηκε στις Απόκριες!