Στην πολιτική πολύ συχνά ακούμε σε αντιπαραθέσεις μεταξύ αντιπάλων κομμάτων τις φράσεις «διαψεύστηκαν οι Κασσάνδρες» ή «Να πάψουμε ν’ ακούμε τις Κασσάνδρες». Συνήθως ακούγεται από τα χείλη μελών μίας κυβέρνησης όταν μέλη τις αντιπολίτευσης κάνουν δυσοίωνες προβλέψεις για τα εθνικά θέματα, οικονομία, παιδεία, υγεία κτλ.
Οι φράσεις αυτές έχουν περάσει και στην καθημερινότητα αλλά και στα τηλεοπτικά παράθυρα, πάλι σε αντίστοιχες αντιπαραθέσεις για κακές προβλέψεις που δεν πρέπει να γίνονται πιστευτές. Πόσο σωστές μπορεί να είναι αυτές οι φράσεις αν αναλογιστούμε ποια ήταν στη μυθολογία η Κασσάνδρα; Μπορούν οι προβλέψεις της να αμφισβητηθούν; Είναι πάντα μαντείες κακών;
Στην ελληνική μυθολογία η Κασσάνδρα, αναφερόμενη και ως Κασάνδρα, ήταν κόρη του βασιλιά της Τροίας Πριάμου και της Εκάβης και δίδυμη αδελφή του Έλενου.
Ο θεός Απόλλων έδωσε στην Κασσάνδρα το χάρισμα της μαντικής και ζήτησε τον έρωτά της ως αντάλλαγμα. Η Κασσάνδρα όμως αρνήθηκε. Τότε ο θεός την εκδικήθηκε δίνοντάς της την κατάρα του να μη δίνει κανένας πίστη στις προφητείες της. Το χάρισμα της μαντικής παρέμεινε, όχι όμως της πειθούς.
Όταν ο Πάρης προσέπεσε ικέτης στον βωμό του Δία, προκειμένου να σωθεί από τις επιθετικές διαθέσεις των αδελφών του, η μάντισσα αδελφή του τον αναγνώρισε, χάρη στις μαντικές της ικανότητες, ως τον θεωρούμενο χαμένο ή νεκρό γιο του Πρίαμου και της Εκάβης. Με τις ικανότητες πάλι «είδε» και τις συμφορές που θα έφερνε ο Πάρης στην Τροία και με πέλυκυ θέλησε να τον σκοτώσει. Τις ίδιες προφητείες είπε και όταν ο αδελφός της πήγε στη Σπάρτη και όταν την έφερε στο Ίλιον. Προειδοποίησε τους Τρώες αλλά εκείνοι δεν την πίστεψαν.
Όταν ο αδελφός της Έκτορας πέθανε από το χέρι του Αχιλλέα και ο πατέρας της Πρίαμος πήγε στο αχαϊκό στρατόπεδο και στη σκηνή του Αχιλλέα, πρώτη αυτή από τα τείχη τον είδε να επιστρέφει με τη σορό του Έκτορα. Προσπάθησε ακόμη, το ίδιο και ο ιερέας του Απόλλωνα Λαοκόων, να πείσει τους Τρώες να μη βάλουν μέσα στην πόλη τον Δούρειο Ίππο, γιατί είχε προδεί την καταστροφή της πόλης της.
Ο Όμηρος παραδίδει ότι κάποιος Τρωαδίτης ήρωας, ο Οθρυονέας, την είχε ζητήσει σε γάμο δίνοντας την υπόσχεση στον Πρίαμο ότι θα έδιωχνε τους πολιορκητές από την Τροία, σκοτώθηκε όμως από τον Ιδομενέα. Πάντως, στην Ιλιάδα τίποτε δεν μαρτυρείται περί προφητικών ικανοτήτων της Κασσάνδρας.
Στα ελληνικά λέμε μετωνυμικά «Κασσάνδρα» κάποιον που κάνει δυσοίωνες προβλέψεις και που οι άλλοι δεν τον πιστεύουν. Στη σημερινή χρήση, ο όρος έχει ξεκάθαρα αρνητική απόχρωση, Κασσάνδρες στον πληθυντικό είναι οι κινδυνολόγοι. Αυτά τα βρίσκουμε και στα λεξικά και αναλύοντας την καθημερινή χρήση της λέξης.
Όπως δείχνουν αυτά τα στοιχεία είναι λίγο παράδοξο να ζητάς να αμφισβητηθούν προβλέψεις που δεν μπορούν να είναι λάθος, λόγω θεϊκού δώρου. Η κατάρα της Κασσάνδρας ήταν να μην την πιστεύει κανείς, όχι να διαψεύδονται οι προβλέψεις της. Οι Κασσάνδρες δε διαψεύστηκαν λοιπόν, αν διαψεύστηκαν δε θα μπορούσαν να είναι Κασσάνδρες εξαρχής.
Ο Νίκος Σαραντάκος βέβαια δίνει τη δική του εξήγηση αναλύοντας το θέμα της Κασσάνδρας, των προβλέψεών της και της χρήσης των φράσεων, στο προσωπικό του blog, διαφωνώντας ουσιαστικά με την παραπάνω θέση περί λάθους στη χρήση αυτών των φράσεων.