Σκηνή πρώτη
Τοποθεσία: Ρίο Ντε Τζανέιρο, Φαβέλα Κατακούμπα
Κεντρικός ήρωας: Ζοάο, ετών 32, αλκοολικός και πατέρας 4 παιδιών
Δράση: Ο Ζοάο βρίσκεται έξω από τη φάρμα του Ρενάτο Γκαρσία. Περιμένει τη σειρά του για να μπει μέσα και να προμηθευτεί φαγητό για την οικογένειά του. Η διαδικασία έχει ως εξής. Οι κάτοικοι της φαβέλας μπαίνουν μέσα στη φάρμα σε ομάδες των 10. Μαζεύονται στο χώρο που έχουν ξεφορτώσει τα σκουπίδια οι υπάλληλοι της εταιρείας αποκομιδής. Ξεχωρίζουν τα ανόργανα (γυαλί,πλαστικό κλπ) από τα οργανικά (φαγητό,προϊόντα κενώσεως).Οι κάτοικοι έχουν το δικαίωμα να κρατήσουν ο καθένας 1 κιλό από οτιδήποτε τους φανεί χρήσιμο και τα υπόλοιπα τα παίρνουν ξεχωρισμένα τα μεν ανόργανα η εταιρεία ανακύκλωσης, τα δε οργανικά ο Ρενάτο Γκαρσία για να τα ταΐσει στα γουρούνια της φάρμας του.
Ο Ζοάο συνήθως ψάχνει για κανένα μπουκάλι που έχει μέσα λίγη κασάσα που οι πλούσιοι κάτοικοι του Ρίο το πέταξαν χωρίς να το πιουν (”είναι τρελοί αυτοί οι πλούσιοι”, σκέφτεται ο Ζοάο). Αυτή είναι και η συνήθης αιτία τσακωμού του με τη γυναίκα του ,καθώς έτσι μένει λιγότερη ποσότητα φαγητού για να ταϊσουν τα 4 παιδιά τους. ”Δε λυπάσαι το μικρό μας σπουργιτάκι;” του φωναζει κάθε φορά και όλοι στη γειτονιά ξέρουν ότι αναφέρεται στο μικρό της γιο με τα αδύνατα σαν καλαμάκια πόδια.
Αυτή τη φορά κάτι ασυνήθιστο τραβάει το βλέμα του Ζοάο. Μια κυλινδρική συσκευή με ένα μικρό μπλε φωτάκι που φωσφορίζει. Σκέφτεται γρήγορα: ίσως θα μπορούσε να είναι κάτι πολύτιμο μέσα πχ μια πανάκριβη μαστούρα των πλουσίων. Η συμμορία που ελέγχει την Κατακούμπα ίσως να τον πληρώσει γι αυτό. Μονομιάς το βάζει μες στο σακούλι του και συνεχίζει να ψάχνει για φαγητό.
Το βράδυ περνάει από την αλάνα όπου ο μικρός του γιος, το Σπουργιτάκι, παίζει μπάλα. Τον παίρνει μαζί του και του δίνει να κρατάει τη σακούλα. Πριν πάνε σπίτι θα περάσουν από το στέκι του Νόκαουτ, του αρχηγού της συμμορίας που ελέγχει τη φαβέλα για να του πουλήσουν το μαραφέτι που βρήκε ο Ζοάο στα σκουπίδια. Έχουν λίγη ώρα ελεύθερη μέχρι να γυρίσει η μητέρα από τη βρύση που πάει για να προμηθευτεί τα 5 λίτρα νερού που τους αντιστοιχούν για την ημέρα. Ο Ζοάο ζητά από το γιο του να μην αναφέρει στη μαμά αυτή την επίσκεψη. ”Θα είναι το μικρό μας μυστικό” του λέει και ο μικρός γεμάτος καμάρι που ο μπαμπάς τον εμπιστεύεται συμφωνεί.
Σκηνή δεύτερη
Τοποθεσία: Διεθνές Στάδιο Γιοκοχάμα
Κεντρικός ήρωας: Σπουργιτάκι
Δράση: Ο Μανέ Ζοάο Μπόρμπα ,γνωστός ανά την υφήλιο με το παρατσούκλι των παιδικών του χρόνων, το Σπουργιτάκι, στέκεται απέναντι από τους δημοσιογράφους έτοιμος να δώσει συνέντευξη τύπου ως αρχηγός της φρέσκιας πρωταθλήτριας Κόσμου στο ποδόσφαιρο, της Βραζιλίας.
Είναι ο άνθρωπος που όλοι θέλουν να του πάρουν συνέντευξη: δεν είναι μόνο τα κατορθώματά του στο γήπεδο, είναι και η περιβόητη ιστορία της ραδιενέργειας που κεντρίζει το ενδιαφέρον του Τύπου. Η νευρική παράλυση που του είχε προκαλέσει η έκθεσή του στο ραδιενεργό κέσιο όταν ήταν μικρός του άφησε ένα μικρό κουσούρι στο περπάτημα, μια ελαφριά τάση στο δεξί πόδι να πηγαίνει προς τα μέσα. Οι ποδοσφαιρόφιλοι όλου του πλανήτη ήταν διχασμένοι: ήταν ένα μειονέκτημα που το ξεπερνούσε με θαυμαστό τρόπο ή μήπως ήταν σε αυτό το κουσούρι που οφείλονταν οι μαγικές του απρόβλεπτες τρίπλες;
Η συνέντευξη ξεκινάει: ”Που αφιερώνεις αυτή τη νίκη;”
Ο Μανέ, το Σπουργιτάκι κοιτά ψηλά ,βλέπει τον πατέρα του στο κρεβάτι του νοσοκομείου καρκινοπαθών, με γένια πολλών ημερών και βαθουλωμένα μάγουλα να του χαμογελά με δυσκολία μέσα από τη συσκευή οξυγόνου. Μετά βλέπει τη συνοικία του τυλιγμένη στις φλόγες και τη μητέρα του να κλαίει. Κατεβάζει τα μάτια και λέει: ”Αφιερώνω αυτή τη νίκη στον Πατέρα και Κύριό μας τον Ιησού Χριστό που φροντίζει πάντα όλα τα παιδιά του.”
Αυτή η μικρή ιστορία είναι φανταστική. Τα παρακάτω γεγονότα είναι πραγματικά.
Οι φαβέλες, οι παραγκουπόλεις της Βραζιλίας, αναγνωρίστηκαν επίσημα ως υπαρκτό ”πολεοδομικό πρόβλημα” από το βραζιλιάνικο κράτος το 1937. Σε φαβέλες μένει το 6% του πληθυσμού στη Βραζιλία, δηλαδή 12 εκατομμύρια άνθρωποι.Ο αναλφαβητισμός εκεί είναι ο υψηλότερος της χώρας. Ακόμα και σήμερα μια στις δέκα κατοικίες στη φαβέλα δεν ανήκουν στο δίκτυο ύδρευσης και τρεις στις δέκα δεν έχουν αποχέτευση. Ο τζίρος από τα ναρκωτικά σε κάθε μία από τις μεγαλύτερες φαβέλες του Ρίο φτάνει τα 150 εκατομ. δολάρια το μήνα.
Εν όψει του Μουντιάλ και των Ολυμπιακών Αγώνων του Ρίο έγιναν θεωρητικά προσπάθειες να καταπολεμηθούν από ειδικές ομάδες της Αστυνομίας οι συμμορίες των ναρκωτικών (milicias). Πρακτικά οι κάτοικοι και πολλοί διεθνείς παρατηρητές κατήγγειλαν συλλήβδην επιθέσεις της Αστυνομίας απέναντι στους κατοίκους και προσπάθειες εκκένωσης ολόκληρων οικισμών.
Η συνοικία Πράια Ντο Πίντο της φαβέλας Κατακούμπο υπήρξε στόχος πολλών κτηματομεσιτικών εταιρειών τη δεκαετία του 60. Οι κάτοικοι αντέδρασαν στη βίαιη εκκένωση της φαβέλας και η Αστυνομία το 1969 έβαλε φωτιά και έκαψε τη συνοικία, οδηγώντας στην καταστροφή και ολόκληρη τη φαβέλα.
Το 1987 παλιατζήδες στην περιοχή Γκόιας της Βραζιλίας έκλεψαν μια κάψουλα με ραδιενεργό κέσιο από ένα εγκαταλελειμμένο εργαστήριο. Το αντικείμενο μόλυνε τουλάχιστον 250 άτομα και προκάλεσε και 4 θανάτους. Η άγνοια και ο αναλφαβητισμός του φτωχού πληθυσμού θεωρείται η αιτία της εξάπλωσης της μόλυνσης καθώς το αντικείμενο μεταπωλήθηκε αρκετές φορές μέχρι να παραδοθεί στις αρχές προς εξέταση.
Σπουργιτάκι είναι η ελεύθερη μετάφραση για το παρατσούκλι με το οποίο έμεινε στην ιστορία ο διάσημος ποδοσφαιριστής Γκαρίντσα. Ο Γκαρίντσα είχε στην πραγματικότητα το ένα πόδι κοντύτερο από το άλλο εξαιτίας της πολιομυελίτιδας από την οποία έπασχε μικρός.
Διαβάστε:
favela
Δείτε: