50 σχεδόν χρόνια μετά το Scenes From A Marriage του Ίνγκμαρ Μπέργκμαν, το HBO και ο Χαγκάι Λιβάι φέρνουν την «γαμήλια κλωστή» στο σήμερα και με τους Όσκαρ Άιζακ-Τζέσικα Τσαστέιν παραδίδουν μια σειρά-κόσμημα.
Η ζωή αντιγράφει την τέχνη και, κυρίως, η τέχνη αντιγράφει τη ζωή. Τι συμβαίνει όμως όταν η ζωή είναι τέχνη και η τέχνη είναι ζωή; Γεννάται το Scenes From A Marriage. Γεννάται η αλήθεια.
Παρακολουθούμε σινεμά και σειρές και μας απασχολούν πάντοτε ο τρόπος της αφήγησης, η σκηνοθετική ματιά – λες και έχουμε το μάτι να την διακρίνουμε – το χτίσιμο των χαρακτήρων και όλα όσα επιστρατεύουμε ως επιχειρήματα για να κρίνουμε κάτι που είδαμε. Δεν μετράνε πάντοτε αυτά. Κάποιες φορές δεν μετράνε απολύτως καθόλου.
Μετράει οι δύο ηθοποιοί και η εξιστόρηση να αγγίξουν με τρόπο βαθύ ένα ζήτημα που μας απασχολεί την δεδομένη στιγμή. Μετράει να δούμε κάτι με το οποίο μπορούμε να ταυτιστούμε. Είτε γιατί το ζούμε είτε γιατί το παρατηρούμε.
Μια ρεαλιστική αποτύπωση της ζωής είναι το Scenes From A Marriage
Σε έναν γάμο οι άνθρωποι υποτίθεται ότι φέρουν τους εαυτούς τους σε μια συγχώνευση και επιχειρούν να ζήσουν σε αυτή τη συγχώνευση χωρίς να απωλέσουν τον εαυτό που δεν έχει εισαχθεί. Αλλά τον χάνουν. Και υποτάσσονται σε αυτό που τους έμαθε η εμπειρία ότι πρέπει να είναι ο γάμος. Απέναντι στα πρέπει όμως κάθονται τα συναισθήματα. Κι αυτά δε γίνεται πάντοτε να υποβάλλονται σε ανάλυση και αιτιολογία. It is what it is.
Όπως ισχύει σε κάθε άλλη σχέση, πέραν της έγγαμης. Πώς εξελίσσεται όμως αυτή η κατάσταση όταν τα δύο μέλη του γάμου έχουν υψηλότατη εκπαίδευση, έχουν επαγγελματική πορεία σε υψηλότατο επίπεδο και μοιράζονται και ένα παιδί; Κι όλα αυτά στη Νέα Υόρκη, με τον τόπο να παίζει πάντοτε τον ρόλο του στην εξέλιξη μιας σχέσης.
Το Scenes From A Marriage είναι ένας πίνακας που ερμηνεύεται από τον θεατή με τρόπο που να ικανοποιεί τις δικές του απορίες και ανάγκες πάνω σε αυτή την πολυπλοκότητα που λέγεται γάμος. Οτιδήποτε αντιστέκεται στην ελευθερία, είναι πολύπλοκο.
Ο Τζόναθαν (Όσκαρ Άιζακ) και η Μίρα (Τζέσικα Τσαστέιν) έχουν έναν χαρακτήρα και πάντοτε, έτσι συμβαίνει στους γάμους, ένας αποφασίζει να γίνει ο μη συγκρουσιακός και να δώσει στον άλλον τον χώρο που θέλει. Στην περίπτωση μας είναι η Μίρα που παραχωρεί χώρο. Ο Τζόναθαν δεν το αντιλαμβάνεται και παραμένει ακέραιος. Η Μίρα όχι.
Η κόρη τους Έιβα καλύπτει για χρόνια αυτό το κομμάτι. Μια έκτρωση όμως θα σπάσει το φράγμα που κρατάει η Μίρα. Σε μια μικροαστική ανάγνωση, η επόμενη σκέψη που γίνεται στο μυαλό είναι πως ο Τζόναθαν φταίει για όλα. Ή ότι φταίει η Μίρα που δεν ζήτησε αυτά που ήθελε.
Μια σειρά που φέρνει στην επιφάνεια όσα καταπιέζονται
Αυτό που δεν γίνεται αντιληπτό ή, καλύτερα, δεν λέγεται για να μη διαταραχθούν οι ισορροπίες, είναι πως δεν πρέπει πάντοτε κάτι να φταίει. Όταν μιλάμε για σχέσεις, έρχονται πάντοτε στιγμές που συμβαίνουν πράγματα και δεν επηρεάζονται από την προσπάθεια της αποτροπής τους.
«Εσύ δεν κάνεις τέτοια» λέει ο Τζόναθαν σε μια σκηνή στη Μίρα. Πίσω απ΄αυτό κρύβει όσα δεν τολμά να πει, όπως το «σε ικετεύω δώσε μου μια ευκαιρία να σου αλλάξω όσα νιώθεις για τον άλλον». Ή «εσύ δεν έκανες τέτοια, αλλά οι άνθρωποι αλλάζουν κι ίσως οι τωρινοί μας εαυτοί να μην κολλάνε όπως κολλούσαν οι εαυτοί μας όταν παντρευτήκαμε ή ακόμα και οι εαυτοί μας πριν μια βδομάδα».
Στην αναζήτηση μιας σταθερότητας, οι άνθρωποι ξεχνούν ότι αλλάζουν, πολλώ δε μέσα σε έναν γάμο όπου η πρώτη δράση είναι η καταπίεση των ενορμήσεων, των πρώτων σκέψεων και η επιλογή της ανάλυσης.
Το Scenes From A Marriage είναι μια άρτια μεταφορά στο σήμερα της απαράμιλλης ικανότητας του Μπέργκμαν να αποτυπώνει τη ζωή με έναν ρομαντικό κυνισμό, με έναν λυρικό μικροαστισμό, με έναν πεσιμισμό του πεζού, του επίπεδου, του ανελαστικού.
Και γι΄αυτό μέσα σε λίγα επεισόδια δύσκολα δε φτάνεις στο συμπέρασμα πως είναι η καλύτερη δραματική σειρά της χρονιάς.