Μια ταινία – θρύλος, που τόλμησε και εξέθεσε τις παθογένειες της ελληνικής οικογένειας με τον πιο ωμό τρόπο σε μια εποχή (2002) που αυτό κάθε άλλο παρά ασφαλές ήταν ως συνταγή επιτυχίας. Το Σπιρτόκουτο είναι ένα καλτ έπος, με φανατικούς οπαδούς από διάφορα ηλικιακά φάσματα και 23 χρόνια μετά την πρώτη προβολή του παραμένει μια από τις πιο πλέον δυνατές στιγμές στην ιστορία της εγχώριας φιλμογραφίας. Ο Γιάννης Οικονομίδης τάραξε τα νερά και όρισε κάτι εντελώς διαφορετικό και καινοτόμο για τα ελληνικά δεδομένα.
Ως δουλειά ήταν εξαντλητική. Σε διάρκεια, σε ένταση. Χωρίς air-condition, σε συνθήκες καύσωνα, η ασφυξία που νιώθουμε ως θεατές προκύπτει από αληθινά γεγονότα. Ο Γιάννης Οικονομίδης το καλλιεργούσε και επίτηδες ως συνθήκη προκειμένου να φέρει στα όρια τους ηθοποιούς του, να τους φέρει εκτός εαυτού, ώστε να βγει ακόμα πιο ρεαλιστικό αποτέλεσμα.
Ένας εξ αυτών ήταν ο Κώστας Ξυκομηνός, που υποδύθηκε τον Γιώργο στο Σπιρτόκουτο. Τον «φτιάχτο το μπουρδέλο σου» για να τον κάνετε εικόνα με τη μία. Μιλώντας στην ελληνική έκδοση του Vice, πριν από λίγα χρόνια, είχε αποκαλύψει «ωραίες» λεπτομέρειες από το making of της ταινίας. Όπως για παράδειγμα ότι τα εσωτερικά γυρίσματα γινόντουσαν στο σπίτι του ιδιοκτήτη του θρυλικού «Μπάτμαν» (πάτα ΕΔΩ για να διαβάσεις τη συνέντευξη που είχε δώσει στο Menshouse), κολλητού φίλου του πρωταγωνιστή της ταινίας Ερρίκου Λίτση – έτσι άλλωστε έγινε και η «κολεγιά».
Οι συντελεστές της ταινίας είχαν φροντίσει να βάλουν μια ανακοίνωση στο ασανσέρ της πολυκατοικίας προκειμένου να μην ανησυχήσουν οι γείτονες από τις φωνές που θα άκουγαν. Όμως κάποια στιγμή και ενώ η κάμερα έγραφε και η σκηνή «έτρεχε», χτύπησε το κουδούνι του σπιτιού. Στην πόρτα ήταν δύο αστυνομικοί. Τους είχαν φωνάξει κάποιοι γείτονες, που αγνοούσαν ότι γυριζόταν ταινία, θορυβημένοι από το χαμό που γινόταν.
«Οι από κάτω πίστευαν ότι η οικογένεια πάνω σφάζεται και πήραν την αστυνομία. Τα παιδιά μας ζήτησαν μετά χίλια συγγνώμη. Εμείς πάντως ίσως και να χαρήκαμε λίγο. Λέμε ότι αν περνάει αυτό τόσο ρεαλιστικά στην πολυκατοικία, θα βγει και στην οθόνη», είχε πει χαρακτηριστικά ο Κώστας Ξυκομηνός σε εκείνη τη συνέντευξή του.
Και όντως, η ένταση όλη βγήκε στην οθόνη. Με το παραπάνω. Το Σπιρτόκουτο είναι από αυτές τις ταινίες που σαν μπορέσεις και προσπεράσεις το αστείο που εμπεριέχουν πολλές από τις ατάκες του, σε χτυπάει με ασύγκριτη ορμή με τη δύναμη των σκληρών αληθειών που κομίζει. Ρεαλιστικό και ωμό σινεμά, γεμάτο εκκωφαντικές φωνές αλλά και ακόμα πιο εκκωφαντικές σιωπές – ναι, συμβαίνει ενίοτε. Γι’ αυτό και 23 χρόνια μετά, διατηρεί ασίγαστη την επιρροή του.