Για την μεγάλη πλειοψηφία του κόσμου, η έννοια του Metaverse έγινε γνωστή πριν από έναν περίπου χρόνο, όταν ο Mark Zuckerberg ανακοίνωνε τη μετάβαση της Facebook σε μια νέα εποχή. Πρόκειται όμως για παρανόηση.
Το Metaverse ως όρος υπάρχει από τα 90s, απλώς κάθε δεκαετία, ή κάθε εποχή, αποκτά μια διαφορετική σημασία. Όσο η τεχνολογία προχωράει και εμφανίζεται μια νέα δυνατότητα στα τεχνολογικά μέσα, όπως ήταν η μετάβαση από τους υπολογιστές με τις μεγάλες οθόνες στα laptop και στα κινητά που είναι πια dominant.
Τώρα, μάλλον βρισκόμαστε σε ένα μεταίχμιο, σε μια εποχή μετάβασης. Τώρα διαμορφώνεται ένα μέλλον. Το ερώτημα είναι κατά πόσο αυτό το μέλλον διαμορφώνεται δυσοίωνα ή όχι. Σε παλιότερα κείμενα μας για το Metaverse, δεν το έχουμε περιγράψει και πολύ ευχάριστο. Είμαστε και λίγο doomers εμείς, όχι γιατί θέλουμε να φέρουμε την καταστροφή, αλλά γιατί μας εξιτάρει το δυστοπικό.
Μια καλή παρομοίωση μπορεί να είναι η ακόλουθη, για να καταλάβει κανείς τι είναι αυτό το Metaverse. Μπορείτε να το σκεφτείτε ως ένα παράλληλο εικονικό αεροπλάνο που το άνοιγμα φτερών του πιάνει όλο το φάσμα της ψηφιακής τεχνολογίας και μπορεί να φτάσει στο επίπεδο να ελέγχει όλον τον πραγματικό κόσμο.
Το διαδίκτυο, όπως το γνωρίζουμε σήμερα, απολώνεται σχεδόν σε όλες τις χώρες του πλανήτη, υπάρχουν 40.000 διαφορετικά δίκτυα, εκατομμύρια εφαρμογές, πάνω από 100.000.000 servers, σχεδόν 2 δισ. ιστοσελίδες και δεκάδες δισεκατομμύρια συσκευές. Κάθε συσκευή μπορεί να συνδεθεί, να ανιχνεύσει, να ανταλλάξει πληροφορίες με οποιαδήποτε άλλη με την οποία μοιράζονται ένα δίκυτο.
Για να γίνει πιο λιανό, το 20% της οικονομίας παγκοσμίως είναι ψηφιακό και το υπόλοιπο 80% στηρίζεται στονν ψηφιακό κόσμο.
Unreal Engine 5: Το εργαλείο που μπορεί να φέρει τη νέα εποχή του Ανθρώπου
Θα περίμενε κάποιος το διαδίκτυο να έχει την αντοχή για όλα όσα ευαγγελίζεται το Metaverse. Δεν ισχύει όμως. Δεν έχει το διαδίκτυο την αντοχή για να αντέξει τις διαδραστικές εμπειρίες μεταξύ πολλώνν ανθρώπων σε επίπεδο 3D απεικόνισης. Η βασική εξυπηρέτηση που κλήθηκε να κάνει το διαδίκτυο, ήταν η μεταφορά σημαντικών αρχείων.
Στον τρισδιάστατο εικονικό κόσμο αυτό δε μπορεί να συμβεί, δεν προβλέπεται η μετατροπή αρχείων ή η ανταλλαγή εικονικών λέξεων. Και τα VR κυάλια δεν είναι αρκετά για να επιτευχθεί κάτι τέτοιο.
Δεν είναι παράξενο που οι βιντεοκλήσεις κολλάνε τόσο πολύ, ακόμα κι ανν συμμετέχουν μόλις 2 άτομα; Για τους ειδικούς, είναι θαύμα που λειτουργούν τόσο καλά τα περιβάλλοντα gaming με πολλαπλούς παίκτες.
Για να μπορέσει να σταθεί το 3D Virtual θα χρειαστούν μηχανισμοί για ολογράμματα, για υπερηχητικούς generators και συσκευές που θα εντοπίζουν τα ηλεκτρικά σήμερα που στέλνουν οι μυς με την κίνησή τους.
Τα θεμέλια του διαδικτύου φτιάχτηκαν σε βάθος δεκαετιών από κυβερνήσης, από ερευνητικά προγράμματα, από εργαστήρια, από πανεπιστήμια, από ιδιώτες της τεχνολογίας και από ανεξάρτητους θεσμούς. Ο κανόνας ήταν και παραμένει ακόμα ένας: όλοι έχουν πρόσβαση στο διαδίκτυο, όλοι μπορούν να το χτίσουν, από οποιαδήποτε συσκευή, από οποιοδήποτε δίκτυο, με χαμηλό ή καθόλου κόστος.
Αυτός ο κανόνας επέτρεψε σε επιχειρήσεις να έχουν κέρδος από το διαδίκτυο, να φτιάχνουν περιβάλλοντα κλειστών εμπειριών χρησιμοποιώντας paywalls ή κάνοντας τα διαθέσιμα μόνο με συγκεκριμένα τεχνολογικά μέσα, ενώ ταυτόχρονα δεν δόθηκε η ευκαιρία στις εταιρείες τηλεπικοινωνίας να ελέγξουν το διαδίκτυο.
Αν κάτι τέτοιο είχε συμβεί, το διαδίκτυο θα ήταν σήμερα υποχείριο πολυεθνικών μίντια που θα πουλούσαν widgets, θα είχαν κατακλύσει κάθε ψηφιακή γωιά με διαφημίσεις και θα αντλούσα τα προσωπικά δεδομένα του κάθε χρήση για να τα χρησιμοποιήσουν κατά το δοκούν με στόχο το κέρδος.
Το πείραμα της Ελευθερούπολης: Η πόλη- θαύμα των 7000 εκλεκτών κατοίκων δικαίως τρομάζει τον κόσμο
Το Metaverse, με όσα έχει υποσχεθεί, έχει δημιουργήσει σε όλους την προσδοκία αυτού ακριβώς του ψηφιακού κόσμου. Ένα διαδίκτυο που ανήκει σε έναν εταιρικό γίγαντα. Όλο το Metaverse άλλωστε, χτίζεται κάθε μέρα από ιδιωτικές επιχειρήσεις που εξαγοράζουν «οικόπεδα» και δημιουργούν περιβάλλοντα προς χρήση.
Η Google για παράδειγμα, έχει ανακοινώσει το Project Starline, που είναι μια συσκευή που λειτουργεί μαθαίνοντας. Κάθε πληροφορία τη χρησιμοποιεί για να μάθει.
Η συσκευή αυτή έχει υπολογιστική όραση, δώδεκα σένσορες και κάμερες και ένα πεδίο με πολλά επίπεδα φωτισμού που φτιάχτηκε για να μπορεί να δημιουργήσει 3D βίντεο με ολόγραμμα χωρίς τη χρήση των γυαλιών συνδυαστικής πραγματικότας.
Σύμφωννα με τη Google, αυτή η τεχνολογία οδήγησσε σε 15% αύξηση της οπτικής επαφής, σε 25-30% αύξηση των μη λεκτικών μορφών επικοινωνίας και σε 30% καλύτερη προσπέλαση μνήμης σχέτικα με μια συζήτηση μέσω βίντεο.
Ένα άλλο χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι οι υποδομές. Στο αεροδρόμιο του Χονγκ Κονγκ, υπάρχει ένας ψηφιακός δίδυμος που επιτρέπει σε όλους όσοι έχουν operations στο αεροδρόμιο, να «τρέχουν» μια ζωντανή, 3D προσομοίωση για να δουν προς τα πού θα κατευθύνουν τους επιβάτες και τα αεροπλάνα.
Πρότζεκκτ δισεκατομμυρίων, που έχουν ορίζοντα δεκαετιών, χρησιμοποιούν αυτή τηντεχνολογία για να καταλήξουν αν ένα κτήριο επηρεάζει τη ροή της κίνησης και την ταχύτητα απόκρισης σε επείγουσα περιστατικά ή πώς το σχέδιο μπορεί να επηρεάσει την θερμοκρασία και την ακτινοβολία σε ένα πάρκο, σε μια συγκεκριμένη μέρα.
Όλες αυτές οι προσομοιώσεις είναι άτακτες, ασύνδετες. Με το Metaverse μπορούν να συνδεθούν ψηφιακά και να έχουμε έναν ολόκληρο πλανήτη μέσα σε μια πλατφόρμα ψηφιακής ανάπτυξης.
Το Metaverse παρουσιάζεται συχνά, εν μέσω παρανόησης, ως μια εικονική πραγματικότητα, μια εμπειρία εμβύθισης που εξασφαλίζεται από ένα ζευγάρι headsets (Oculus VR ή γυαλιά επαυξημένες πραγματικότητας). Οι συσκευές VR και AR μπορεί να είναι προς το παρόν ο επιλεγμένος τρόπος πρόσβασης στο Metaverse, αλλά δεν είναι το Metaverse.
Η Roblox, το Minecraft, το Fortnite ή οποιοδήποτε άλλο παιχνίδι, δεν είναι το Metaverse. Είναι μέρος του. Το Metaverse είναι όχι το εξελικτικό στάδιο του Facebook, αλλά η νέα λέξη αντί για το Internet.
Δεν θα το εκτοπίσει το διαδίκτυο, ούτε θα αντικαταστήσει όλες τις συσκευές ή τα software. Θα παράξει όμως νέες τεχνολογίες και συμπεριφορές. Δε φαίνεται να μας εξαναγκάζει να αφήσουμε πίσω μας εντελώς συνήθειες ή επιθυμίες, όπως το να γράφουμε στο laptop.
Μια άλλη παρανόηση είναι πως το Metaverse έχει φτάσει για τα καλά. Απέχει ακόμα πολύ. Οι αλλαγές δεν γίνονται στο άψε σβήσε. Για παράδειγμα, λέμε πως το κινητό κυριαρχεί τα τελευταία Χ χρόνια, αλλά το πρώτο δίκτυο κινητών κλήσεων ξεκίνησε το 1973, το πρώτο ασύρματο δίκτυο δεδομένων το 1991, το smartphone το 1992 κτλ. Το Metaverse έχει ξεκινήσει, αλλά είναι ακόμα στην εκκίνηση.
«Είχαμε φιλοδοξίες για το metaverse για πολλά χρόνια, όμως μόνο τα τελευταία έγινε μια μεγάλη μάζα έργων προόδου και άρχισαν να ενώνονται τα κομμάτια», έχει αναφέρει ο Tim Sweeney, CEO και ιδρυτής του Fortnite.
Πίσω στο 2016, ο ίδιος άνθρωπος είχε δηλώσει ότι «αν μια κεντρική εταιρεία πάρει πλήρως τον έλεγχο του Metaverse, θα γίνει πολύ πιο ισχυρή από κάθε κυβέρνηση, θα είναι ένας Θεός επί Γης».
Σε αυτή τη δήλωση κρύβεται και όλη η ανησυχία για το Metaverse. Σύμφωνα με τις εταιρείες Citi και KPMG, το Metaverse θα είναι μια οικονομία 13 τρισ. δολαρίων μέχρι το 2030, ενώ εξίσου κοντά σε αυτή την εκτίμηση βρίσκεται και η Morgan Stanley με τη Goldman Sachs. Τα 8 τρισ. εξ αυτών θα αφορούν τις δύο μεγαλύτερες οικονομίες στον κόσμο, τις ΗΠΑ και την Κίνα.
Ο Jensen Huang, CEO της Nvidia, υποστηρίζει κάτι ακόμα μεγαλύτερο: το ΑΠΕ του Metaverse θα ξεπεράσει το συνολικό παγκόσμιο ΑΕΠ του πραγματικού κόσμου.
Κι αυτό θα συμβεί γιατί όλα τα στοιχεία δείχνουν πως το Metaverse δεν θα είναι ένα βοηθητικό εργαλείο όπως τα τωρινά social media, που κι αυτά στην πορεία έγιναν για πολλούς το φίλτρο της ζωής τους. Το Metaverse θα απορροφήσει μεγάλο μέρος της δουλειάς, των χόμπι, της ευημερίας, της ευτυχίας, των σχέσεων, των ζωών μας.
Θα είναι αυτό το παράλληλο αεροπλάνο που αναφέρθηκε στην αρχή και θα έχει τοποθετηθεί στην κορυφή της ψηφιακής και της πραγματικής οικονομίας για να τις συνδέσει. Αυτό σημαίνει πως μια εταιρεία που μπορεί σήμερα να κυριαρχεί στην ψηφιακή οικονομία, αν δεν έχει έλεγχο του εικονικού της κόσμου, τότε δε θα είναι ισχυρή.
Το αν το μέλλον με το Metaverse θα είναι χειρότερο ή καλύτερο, θα καθοριστεί από τις ηθικές αξίες, από την κοσμοθεωρία, από τις προτεραιότητες που θα θέσουν οι κολοσσοί που ούτως ή άλλως κατευθύνουν την οικονομία σήμερα. Πόσο θα σεβαστούν τα ως τώρα όρια της προστασίας των προσωπικών δεδομένων;
Κι υπάρχει ένα ακόμα πιο κρίσιμο ερώτημα: πόσο έτοιμοι είμαστε εμείς οι χρήστες, οι καταναλωτές να διεκδικήσουμε το καλύτερο σενάριο του Metaverse; Πόσο έτοιμοι είμαστε να το κάνουμε να χρησιμοποιηθεί για να χτιστεί μια παγκόσμια οικονομία ισότητας, χωρίς διαφθορά;
Οι εταιρείες του Big Tech έχουν προετοιμαστεί να καθορίσουν το πώς θα λειτουργεί το Metaverse, το ποιες εμπειρίες θα είναι διαθέσιμες πότε, γιατί και σε ποιον, έχουν προετοιμαστεί για όσα θα πάνε λάθος και όσα θα πάνε σωστά. Γι΄αυτές όμως, το διακύβευμα είναι τρισεκατομμύρια δολάρια. Για εμάς, το διακύβευμα είναι οι ζωές μας…
* Πηγή: Time
** Φωτογραφία: Pixabay