Ας είμαστε ειλικρινείς. Η αποταμίευση είναι μια σχεδόν άγνωστη λέξη για τους Έλληνες. Ιδίως για τις νεότερες γενιές που εδώ που τα λέμε δεν φέρουν αποκλειστικά την ευθύνη για την αδυναμία του να βάλουν στην άκρη χρήματα, «για μια ώρα ανάγκης», όπως έλεγαν οι παλαιότεροι.
Οι αιτίες πίσω από αυτή την συμπεριφορά δεν βαραίνουν μόνο τους ίδιους. Δεν πρέπει να ξεχνάμε τις εποχές που ζούμε. Οι μισθοί για τους περισσότερους δεν είναι υψηλοί, οι ανάγκες έχουν πάντα αυξητική τάση, ενώ ακόμη και αυτοί που έχουν την δυνατότητα αποταμίευσης και την διάθεση να την κάνουν, βλέπουν τα μηδενικά επιτόκια στους καταθετικούς τραπεζικούς λογαριασμούς να λειτουργούν εντελώς αποτρεπτικά.
Θέμα νοοτροπίας
Ωστόσο η αλήθεια είναι πως το βασικό πρόβλημα είναι η δική μας νοοτροπία. Είναι δύσκολο κάποιος να πειστεί ώστε να πραγματοποιήσει ένα νοητό ταξίδι στο χρόνο και να σκεφτεί τον εαυτό του και τις μελλοντικές ανάγκες του μετά από μια ή δύο δεκαετίες. Και αυτό δεν αφορά μόνο τα οικονομικά.
Στο ίδιο πλαίσιο μπορούν να ενταχθούν ακόμη και διατροφικές συνήθειες, η ενασχόληση με τα σπορ, ακόμη και η γυμναστική ή υγιεινή των δοντιών. Είναι όλα θέμα νοοτροπίας και αντίληψης ότι σε ένα συνεχώς μεταλλασσόμενο περιβάλλον ο άνθρωπος δεν είναι ούτε άφθαρτος ούτε αθάνατος και μοιραία από μια ηλικία και μετά θα έρθουμε αντιμέτωποι με τα αποτελέσματα των επιλογών μας.
Με 50-100 ευρώ το μήνα
Έχοντας ξεκαθαρίσει από την αρχή του παρόντος κειμένου ότι υπό τις σημερινές συνθήκες λίγοι είναι αυτοί που έχουν τη δυνατότητα να αποταμιεύουν μεγάλα ποσά, ας μιλήσουμε πιο πρακτικά.
Ας αναλογιστούμε τις δαπάνες μας και ας απαντήσουμε με ειλικρίνεια στο ερώτημα του αν όντως μπορούμε ή όχι να «ξεχάσουμε» ποσά της τάξης των 50 και 100 ευρώ από τα χρήματα που παίρνουμε κάθε μήνα από τον μισθό μας. Με μια απλή καταγραφή των εξόδων μας, σίγουρα θα δούμε (στις περισσότερες περιπτώσεις) πως ορισμένα από αυτά δεν θα ήταν τόσο δύσκολο να αποφευχθούν.
Όταν έτρεξε μια ανάλογη καμπάνια κάποιοι τη λοιδόρησαν, αλλά αντικειμενικά μιλώντας τα 50 ευρώ κάθε μήνα δεν είναι τίποτα παραπάνω από έναν καφέ την ημέρα. Ή αν προτιμάτε, μια έξοδος ένα Σαββατόβραδο.
Εφόσον μπει κάποιος στη λογική του ότι αυτό το ποσό το διαγράφει από το μυαλό του σε σταθερή βάση, τότε είναι και πιο εύκολο να προχωρήσει στην πολυπόθητη αποταμίευση.
Ναι, αλλά πού;
Προφανώς αυτός ο «κουμπαράς» θα μπορούσε να είναι ένας απλός λογαριασμός ταμιευτηρίου. Ωστόσο πλέον τα επιτόκια καταθέσεων είναι μηδενικά, γεγονός που σημαίνει ότι την ουσία ό,τι βάζεις στην άκρη εξαφανίζεται από τον πληθωρισμό. Υπό αυτό το πρίσμα δεν έχει καμία διαφορά το αν θα βάλεις αυτά τα λεφτά στην τράπεζα ή θα συμπεριφερθείς πιο… παραδοσιακά και θα τα χώσεις μέσα σε στρώματα και μαξιλάρια!
Έτσι στην επιφάνεια έρχονται άλλες μορφές αποταμίευσης τις οποίες εδώ και πολλά χρόνια τις παρέχουν όλα τα τραπεζικά ιδρύματα μέσω των ασφαλιστικών τους ή μπορεί να τα βρει κανείς απευθείας σε ασφαλιστικές εταιρείες.
Στις περισσότερες περιπτώσεις έχουν «βαφτιστεί» ως κάτι σαν συνταξιοδοτικά προγράμματα, αλλά ο τίτλος δεν χρειάζεται να σας βάζει σε λάθος συνειρμούς.
Στην πραγματικότητα πρόκειται για κουμπαράδες. Το μόνο που χρειάζεται είναι μια περιοδικότητα στις καταβολές, το ύψος των οποίων συνήθως δεν υπερβαίνει τα ποσά που αναφέραμε, δηλαδή τα 100 ευρώ σε μηνιαία βάση.
Συνήθως, όπως θα διαπιστώσετε και με μια μικρή έρευνα αγοράς, τα συγκεκριμένα προϊόντα προσφέρουν εγγύηση κεφαλαίου αλλά και μια επιπλέον απόδοση, που ανάλογα με το προφίλ του «αποταμιευτή» μπορεί να φτάσει και στο 3%.
Κι επειδή τα νούμερα συνήθως λένε πιο εύκολα μια ιστορία, ας πάρουμε το ενδεχόμενο κάποιος όντως μέσω μιας πάγιας εντολής να κατευθύνει 100 ευρώ το μήνα εκεί. Μετά από μια δεκαετία το κεφάλαιο μαζί με τους τόκους θα έχει φτάσει στα 13.974 ευρώ. Με ορίζοντα εικοσαετίας το ποσό ανέρχεται στα 32.830 ευρώ.
Χρήματα που προφανώς δεν θα λύσουν όλα σας τα προβλήματα όταν θα τα λάβετε μετά από 10 και 20 χρόνια, αλλά ενδεχομένως θα έχετε τη δυνατότητα τότε να τα χαρείτε περισσότερο σε σχέση με ένα καφεδάκι ακόμη σήμερα…