Ο Μάρτιος ήταν για την Ελλάδα ένας μήνας που είχε ασυνήθιστα πολλές ημέρες με αρκετά χαμηλές θερμοκρασίες που προσέγγιζαν το μηδέν. Η χώρα μας δεν ήταν το μόνο μέρος στον πλανήτη με τέτοια φαινόμενα. Ανταρκτική και Αρκτική αντιμετώπισαν κύμα καύσωνα.
Ο καύσωνας για την Ελλάδα είναι οι 40 βαθμοί Κελσίου. Ο καύσωνας για τους δύο πόλους αυτή την εποχή του χρόνου, είναι οι -10 και -11 βαθμοί που έχουν καταγραφεί σε αρκετά σημεία και δη σε αρκετά υψηλό υψόμετρο.
Αυτή την εποχή η Ανταρκτική βρίσκεται στο τέλος του καλοκαιριού της, ενώ η Αρκτική ετοιμάζεται σιγά σιγά να αποχαιρετήσει τον δικό της χειμώνα.
Από τις αρχές Μαρτίου μέχρι και τώρα, έχουν καταγραφεί σε Ανταρκτική και Αρκτική θερμοκρασίες ως και 40 βαθμούς Κελσίου ψηλότερα από το συνηθισμένο.
Ειδικά στην ανατολική Ανταρκτική, είχαμε και την αποκόλληση του μεγαλύτερου τμήματος πάγου μετά το 2002, του πάγου Conger, που έχει έκταση 1.200 τετραγωνικά χιλιόμετρα, όσο η Ρώμη.
Την Παρασκευή 18 Μαρτίου συνέβη κάτι πολύ σπάνιο. Οι δύο πόλοι είχαν ταυτόχρονα υψηλές θερμοκρασίες, με +40 βαθμούς, ήτοι -11.8 βαθμοί Κελσίου για την Ανταρκτική, και +20-30 για την Αρκτική, περίπου στα ίδια δεδομένα.
«Μια τέτοια σύμπτωση είναι πάρα πολύ σπάνια», λέει η ειδική στο κλίμα των πόλων από το UCL, Julienne Stroeve, στο France24.
Ξεκίνησε: Το θανατηφόρο φαινόμενο λόγω κλιματικής αλλαγής που θα χτυπήσει πρώτα τη Μεσόγειο
40 βαθμούς ψηλότερα η θερμοκρασία στην Ανταρκτική
Στον σταθμό Concordia, σε υψόμετρο 3 χιλιομέτρων στην ανατολική Ανταρκτική, η τιμή που καταγράφηκε ήταν στους -11.5 βαθμούς, ενώ τέτοια εποχή είναι κοντά στους -50. Αιτία γι΄αυτό είναι ένα ζεστό κύμα αέρα που έχει εγκλωβιστεί εκεί.
Antarctic heatwave summary
1/3 For six days at Concordia (3 233 m) the values were above the monthly high (-27.9 °C on 12 March 2007) and for a day above the annual high (-13.7 °C on 17 December 2016)
Day 16 -27.0 °C
17 -16.9 °C
18 -11.5 °C
19 -14.5 °C
20 -20.4 °C
21 -23.1 °C pic.twitter.com/bCTmbKckj8— Stefano Di Battista (@pinturicchio_60) March 23, 2022
«Το τοπογραφικό όριο που θέτει η διαφορά του υψόμετρου στην ανατολική Ανταρκτική, σημαίνει ότι συνήθως το κλίμα εκεί είναι σταθερό και οι θερμοκρασίες δεν πάνε ποτέ κάτω από τους -30 βαθμούς», εξηγεί ο ειδικός στους παγετώνες Martin Siegert, από το Imperial College.
Είναι χαρακτηριστικό πως στα 65 χρόνια μετεωρολογικής παρατήρησης και καταγραφής στο Νότιο Πόλο, γύρω στα 4.000 χιλιόμετρα μακριά από την Αυστραλία, δεν έχει παρατηρηθεί ποτέ τέτοιο κύμα καύσωνα. Η απόσταση από τη θερμοκρασία 0 ή πάνω από το 0, δεν είναι μεγάλη. Αν κάτι τέτοιο συμβεί, θα προκαλέσει τεράστια απώλεια πάγου.
Η πρώτη, μεγάλη απώλεια: Το 4ο μεγαλύτερο νησί στον κόσμο που «κατάπιε» η κλιματική αλλαγή
Ρεκόρ 80ετίας στον Βόρειο Αρκτικό
Στη Βόρεια Αρκτική αυτό το ενδεχόμενο έγινε ακόμα πιο πιθανό, καθώς εκεί γίνεται η μετάβαση από τον χειμώνα στο καλοκαίρι. Στο νησί Χόπεν, στη βόρεια Νορβηγία και νότια του αρχιπελάγους Σβάλμπαρντ, η θερμοκρασία ήταν στους 3.9 βαθμούς Κελσίου, κάτι που συνέβη τελευταία φορά το 1944!
Αυτό που ελαχιστοποιεί την ανησυχία είναι πως στην Αρκτική είναι πιο σύνηθες ένα τέτοιο κύμα καύσωνα. Όμως πρόκειται για την περιοχή με τις μεγαλύτερες απώλειες στα χρόνια της κλιματικής κρίσης, με τις θερμοκρασίες να αυξάνονται κατά 3 φορές περισσότερο σε σχέση με τον παγκόσμιο μέσο όρο. Τα ακραία καιρικά φαινόμενα είναι όλο και πιο συχνά.
Την περασμένη Παρασκευή, η Αρκτική στο σύνολό της ήταν κατά 3,4 βαθμούς θερμότερη από όσες θερμοκρασίες είχαν καταγραφεί από το 1979-2000, ενώ η ήπειρος της Ανταρκτικής ήταν περίπου 5 βαθμούς θερμότερη. Συγκριτικά, όλος ο πλανήτης ήταν μόνο 0,6 βαθμούς Κελσίου θερμότερος.
Οι θερμοκρασίες των τελευταίων ημερών ίσως σημάνουν την νωρίτερη έλευση της εποχής που λιώνουν οι πάγοι, κάτι που είθισται να συμβαίνει από τις αρχές Απριλίου ως τα τέλη Σεπτέμβρη. Περισσότερες ημέρες με λιώσιμο, σημαίνει λιγότερες ημέρες ανάκαμψης τον επόμενο χειμώνα.
Κλιματική κρίση: Τα μέτρα που απαιτούνται για να αντιστραφούν οι δείκτες στο «Ρολόι της Αποκάλυψης»
Ζεστά ρεύματα αέρα μεταφέρουν υγρασία σε Ανταρκτική και Αρκτική
Για αυτή την μετεωρολογική κατάσταση στην Αρκτική, η αιτία βρίσκεται στη νότια Ισπανία και τη Βόρεια Αφρική, απ’ όπου μεταφέρθηκαν ατμοσφαιρικά ρεύματα που κουβάλησαν υγρασία, ιδίως στη Σιβηρία.
Στην Ανταρκτική, το ρεύμα που ήρθε από τη Νέα Ζηλανδία έκανε τα πράγματα πιο περίπλοκα, γιατί πρώτα προκάλεσε βροχή και μετά χιόνι σε μεγαλύτερο υψόμετρο. Στην συνέχεια, αντί να διασπαστεί και να κινηθεί βόρεια, παρέμεινε σταθερό και πήρε κλίση προς το Νότιο Πόλο. Άρα, είναι ένα ρεύμα με μεγαλύτερη ταχύτητα, με μεγαλύτερη διάρκεια παραμονής που πήγε νοτιότερα.
«Η θέρμανση της Αρκτικής και της Ανταρκτικής είναι λόγος ανησυχίας και το ίδιο και η αύξηση των ακραίων καιρικών φαινομένων – των οποίων αυτά αποτελούν ένα παράδειγμα.
Τα μοντέλα έκαναν καλή δουλειά προβλέποντας τη συνολική θέρμανση, αλλά θεωρούμε πλέον ότι τα ακραία φαινόμενα ξεπερνούν τις προβλέψεις του μοντέλου. Αυτά τα γεγονότα καταδεικνύουν ότι πρέπει να δράσουμε άμεσα», ισχυρίζεται ο Michael Mann, διευθυντής του Κέντρου Επιστήμης Συστημάτων Γης στο Πολιτειακό Πανεπιστήμιο της Πενσυλβάνια.
«Εγώ και οι συνάδελφοί μου συγκλονιστήκαμε από τον αριθμό και τη σοβαρότητα των ακραίων καιρικών φαινομένων το 2021 – τα οποία οδήγησαν απροσδόκητα σε αύξηση κατά 1,2 C.
Τώρα έχουμε θερμοκρασίες ρεκόρ στην Αρκτική το οποίο, για μένα, δείχνει ότι έχουμε εισέλθει σε μια νέα ακραία φάση κλιματικής αλλαγής πολύ νωρίτερα από ό,τι περιμέναμε», δηλώνει στη Guardian ο Mark Maslin, καθηγητής της επιστήμης των Συστημάτων της Γης στο Πανεπιστημιακό Κολέγιο του Λονδίνου
Προς το παρόν οι επιστήμονες δεν θέλουν να προβούν στην εύκολη εκτίμηση ότι η κλιματική κρίση είναι η απόλυτη αιτία. Καθώς αυτή την εβδομάδα επανήλθε μια κανονικότητα, είναι πιθανό να επρόκειτο απλώς για ένα μεμονωμένο γεγονός.
Αυτό όμως είναι κι ένα ερώτημα που θα κληθούν να απαντήσουν οι επιστήμονες. Ήταν μια παραξενιά του καιρού ή ένα γεγονός δίχως προηγούμενο, αλλά με πολλά επόμενα;
* Φωτογραφία: Unsplash/Martin Adams