Η συμφωνία την οποία υπέγραψε η BHP Billiton είναι από αυτές που αποκαλούμε «μαμούθ». Το συνολικό κόστος της επιχείρησης εξόρυξης σιδηρομεταλλευμάτων στην δυτική Αυστραλία αναμένεται να ξεπεράσει τα 4,5 δισεκατομμύρια δολάρια. Και όταν παίζονται τέτοια ποσά στο τραπέζι, είναι βέβαιο πως οι όποιες ενστάσεις για τη λειτουργία της θα συνθλιβούν όπως οι πέτρες στα ορυχεία.
Για την ώρα οι φωνές που ακούγονται είναι αυτές που έρχονται από το πολύ μακρινό παρελθόν. Περίπου από το 40.000 π.Χ, δηλαδή εκείνη την εποχή από την οποία οι αρχαιολόγοι με βάση τα ευρήματα θεωρούν ότι άρχισαν οι συγκεκριμένες περιοχές να φιλοξενούν τους πρώτους ανθρώπινους οικισμούς. Τα πρώτα ίχνη ανθρώπινου πολιτισμού, που φυσικά είναι αποτέλεσμα της δράσης των Αβοριγίνων. Των αυτοχθόνων ιθαγενών που αντιμετωπίστηκαν σαν ζώα από τους λευκούς έποικους και μέχρι και πολύ πρόσφατα –ακόμα και κατά την διάρκεια του 20ού αιώνα- χρειάστηκε να παλέψουν για να πείσουν μέχρι και τις επίσημες Αρχές της χώρας ότι αξίζουν ίσης μεταχείρισης και δεν αποτελούν «κατώτερη μορφή ζωής»…
Τέτοιες ιστορίες απόλυτης εκμετάλλευσης και αδικίας συναντώνται συχνά σε εκείνες τις περιοχές του κόσμου που έφτασαν οι Ευρωπαίοι. Αφού πρώτα για δεκαετίες ή και αιώνες εξόντωσαν ή «δουλοποίησαν» τους ντόπιους, στη συνέχεια εκμεταλλεύτηκαν κάθε φυσικό πόρο, αδιαφορώντας πλήρως για την σημασία ή τους ιστορικούς δεσμούς τους οποίους εκείνοι είχαν αναπτύξει με το περιβάλλον που τους έκλεψαν για πάντα.
Το ίδιο συνέβη πολύ πρόσφατα στις ΗΠΑ, με αγωγούς να περνάνε και να καταστρέφουν ιστορικά μνημεία των Ινδιάνων. Το ίδιο συμβαίνει αυτή τη στιγμή με τους ιθαγενείς του Αμαζονίου που αποψιλώνεται με ρυθμούς που είναι αδύνατο να συλλάβει πλήρως ο νους. Το ίδιος συμβαίνει και στην Αυστραλία. Είπαμε… Η ανάπτυξη δεν σταματάει πουθενά και για κανέναν…
Πριν από περίπου 8 μήνες, όταν ξεκινούσε ο σχεδιασμός του έργου, η έρευνα που προηγήθηκε έκανε λόγο για 22 σημεία στα οποία υπήρξαν αποδείξεις ανθρώπινης δραστηριότητας και 40 όπου βρέθηκαν αντικείμενα (όπως έργα τέχνης, εργαλεία, όπλα κλπ) σε χώρους που θα μπορούσαν να χαρακτηριστούν αρχαιολογικοί. Σύμφωνα με τους ειδικούς, η χρονολόγηση φτάνει στο 10-15.000 π.Χ, ενώ κάποιοι τοποθετούν πολύ πιο πίσω στον χρόνο την ανθρώπινη παρουσία, ακόμη και στα 40.000 χρόνια πριν.
Δυστυχώς οι Αβοριγίνες και συγκεκριμένα τα μέλη της φυλής των Μπαντζίμα (τουλάχιστον όσα έχουν απομείνει) δεν έχουν δικαίωμα να προσφύγουν κατά της συμφωνίας της αυστραλιανής κυβέρνησης με τον επιχειρηματικό κολοσσό. Είναι, βλέπεις, στη μέση οι νόμοι. Αυτοί δηλαδή που ψηφίστηκαν από τους έποικους, από τους κατακτητές και καταπατητές της ιερής γης, οι οποίοι αδιαφόρησαν απροκάλυπτα για τα δικαιώματα άλλων και συνεχίζουν να το κάνουν, έχοντας ως σύμμαχο πια τον νόμο…
Κι επειδή σε κάθε πόλεμο υπάρχουν και τα φίλια πυρά, η BHP Billiton φρόντισε να καλύψει τα νώτα της υπογράφοντας ένα ιδιωτικό συμφωνητικό με τους εκπροσώπους των Μπαντζίμα. Αυτό προέβλεπε ότι η εταιρεία θα αποζημίωνε με διάφορους άλλους τρόπους, αρκεί εκείνοι να μην έθεταν εμπόδια και περιορισμούς στις δικές της δραστηριότητες εξόρυξης μεταλλευμάτων που θα λάμβαναν χώρο σε περιοχές που κάποτε τους ανήκαν, χωρίς φυσικά να διαθέτουν τίτλους ιδιοκτησίας και τέτοια… μοντέρνα πράγματα.
Πλέον ξεκάθαρα γίνεται λόγος για μια ωμή εκμετάλλευση. Όπως συμβαίνει κάθε φορά που ένας πανίσχυρος παράγοντας κάθε στο ίδιο τραπέζι με έναν αδύναμο. Είναι δεδομένο ότι ο πρώτος θα σηκωθεί χορτάτος, ενώ ο δεύτερος θα αναγκαστεί να συμβιβαστεί με ψίχουλα, ιδιαίτερα όταν τα χέρια του είναι δεμένα από νόμους που ήρθαν σε ισχύ πριν από 50 χρόνια, όταν και υπογράφτηκε ο νόμος-πλαίσιο που καθορίζει τα δικαιώματα των ιθαγενών πληθυσμών.
Επιπλέον τώρα πια γίνεται ξεκάθαρη αναφορά σε ψευδή στοιχεία και κενές υποσχέσεις από την πλευρά της εταιρείας, η οποία είχε δεσμευθεί στην θεωρία για την προστασία αυτών των ιερών χώρων και των κειμηλίων του πολιτισμού των πρώτων κατοίκων της Αυστραλίας. Σύμφωνα με όσα καταγγέλλουν οι Αβοριγίνες, αυτοί οι χώροι είναι πολλαπλάσιοι από όσους χαρακτηρίστηκαν έτσι, ενώ επιμένουν ότι η μεταφορά των ευρημάτων σε άλλες τοποθεσίες (όπως πρότεινε η BHP) αλλοιώνει την ίδια την φύση και την ιστορία αφού πρόκειται για αντικείμενα άμεσα συνδεδεμένα με τις παραδόσεις τους και τις συγκεκριμένες τοποθεσίες.
Εκείνο που προκάλεσε σφοδρές αντιδράσεις και έκανε μεγαλύτερο μέρος του πληθυσμού να ακούσει αυτές τις περιθωριοποιημένες φωνές ήταν η ανατίναξη ενός τέτοιου χώρου, με την BHP Billiton να απολογείται δημόσια και να δίνει υποσχέσεις ότι ένα τέτοιο «λάθος» δεν θα επαναληφθεί…
Η εταιρεία εξόρυξης μεταξύ των επιχειρημάτων της προτάσσει φυσικά την… ανάπτυξη. Στέκεται στη δημιουργία περίπου 2.500 θέσεων εργασίας από την λειτουργία των ορυχείων και την τονωτική ένεση για την οικονομία που θα προκληθεί στις περιοχές όπου θα δραστηριοποιηθεί. Μιλά δηλαδή με αριθμούς. Με τον τρόπο με τον οποίο γίνονται σήμερα οι business, συχνά (αν όχι πάντα) σε βάρος όλων των άλλων. Σε βάρος της ιστορικής μνήμης, της ιστορικής συνέχειας, της πολιτιστικής κληρονομιάς, της φύσης και σε τελική ανάλυση σε βάρος του ίδιου του ανθρώπινου είδους, που ακόμη και σήμερα (ίσως εντονότερα ακόμη και σε σχέση με το παρελθόν) συνεχίζει να κατηγοριοποιείται σε αυτούς που μπορούν να έχουν τα πάντα και σε εκείνους που δεν τους επιτρέπεται να έχουν τίποτα. Ούτε καν φωνή για να διεκδικήσουν τα αυτονόητα.